نشست هم اندیشی برگزاری اولین همایش اقتصادی کشورهای  حاشیه دریای خزر در آوازه ترکمنستان

98/4/30

به پیشنهاد مجید محمدنژاد ریاست اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکمنستان «نشست هم اندیشی برگزاری اولین همایش اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر در آوازه ترکمنستان» 30 تیرماه سال جاری در هتل قصر طلایی مشهد برگزار گردید.

 

این جلسه با حضور ریاست اتاق ایران، معاون اقتصادی استانداری خراسان رضوی، الیاس غایپ اف سرکنسول ترکمنستان در مشهد، معاون امور بین الملل اتاق ایران، جمعی از هیات نمایندگان اتاق مشهد، رووسای اتاق های مشترک و استانی مرتبط با حوزه خزر، تشکل های تحت پوشش اتاق مشهد و جمعی از اعضای محترم اتاق مشترک ایران و ترکمنستان همراه بود.

غلامحسین شافعی در این نشست که در حاشیه اجلاس هیات نمایندگان اتاق ایران برگزار شد، اظهار کرد: به طور یقین افزایش مبادلات تجاری بین کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان و سایر کشورهای حوزه دریای کاسپین در گرو اراده سیاسی است. بخش خصوصی باید این مطالبه جدی را از نهادهای سیاسی و حاکمیتی کشورها داشته باشد.

وی تصریح کرد: مقرر است که اولین همایش اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر، 20 تا 21 مردادماه در منطقه ملی گردشگری آوازه ترکمنستان برگزار شود، این رویداد مجالی برای توسعه همکاری ها با کشورهای همسایه مان است. باید بپذیریم که کشور ما در اقدامات مشترکی که با همسایگان داریم، چندان موفق عمل نمی کند؛ البته این مسئله تنها به کشورهای حاشیه دریای خزر منحصر نمی شود بلکه در عرصه های دیگر نیز همین وضع را شاهد هستیم.

وی اظهار کرد: سالیان سال است که اجلاس هایی از این دست برگزار می شود، عهدنامه های صادر می شود و مانورهای مختلفی نیز صورت می گیرد که در واقع نمایشی هستند اما در عمل حجم تجارت درون سازمانی ما را افزایش پیدا نکرده است.

رئیس اتاق ایران خاطرنشان کرد: میزان تجارت و بازرگانی خارجی کشورهای حاشیه خزر هم‌اکنون حدود 600 میلیارد دلار برآورد می شود که در مقایسه با حجم جهانی تجارت خارجی، رضایت‌بخش نیست و به زیان اقتصاد تمامی کشورهای درگیر است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ایران جزو کشورهایی است که کم ترین قرارداد تجارت ترجیحی را در این حوزه دارد، تصریح کرد: اگر مقرر باشد که نشست آوازه ترکمنستان صرفا به سخنرانی ختم شود و طبق معمول قطعنامه ای منتشر گردد اما در عمل شاهد هیچ اتفاق موثری نباشیم، نتیجه ای حاصل نخواهد شد. ما مبنای این نشست را باید راهی بگذاریم که نتیجه ملموسی را در حوزه تعاملات اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر رقم بزند.

شافعی افزود: از طرفی با توجه به تحولاتی که ایجاد شده و شرایط حساس جغرافیایی که کشور ایران و همسایگانش در اقتصاد منطقه دارند، ما باید در همکاری های چندجانبه موفقیت های بسیاری را حاصل کنیم.

 

*تحولات جهانی و نقش کشورهای همسایه در عبور از مشکلات

رئیس اتاق ایران یادآور شد: با توجه به اتفاقاتی که در حوزه حمل و نقل رخ داده است، نقش آفرینی کشورهایی همچون ترکمنستان، ایران و کشورهای اطراف دریای خزر می تواند در اقتصاد منطقه تحول ایجاد کند و از این بابت اقتصاد ملی بین دو کشور را متحول سازد. اگر ساز و کارهای مناسب را در جهت بالفعل نمودن پتانسیل کشورها ایجاد کنیم، این اتفاق به سادگی محقق خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه، فرصت های بسیاری را در همکاری با کشورهای همسایه از دست دادیم، عنوان کرد: در وضعیت کنونی سیاست جدید دولت جمهوری اسلامی ایران افزایش مبادلات اقتصادی با کشورهای همسایه است. این مهم یک فرصت بی بدیل به شمار می آید و همسایگانی که از این موقعیت سیاسی ایران استفاده کنند، به اقتصاد ملی شان در بلندمدت کمک خواهند کرد.

شافعی تصریح کرد: استان های شمالی کشور بایستی در یک حرکت هماهنگ و با یک ساز و کار مشخص مدیریت شوند و با کشور ترکمنستان که همسایه خراسان رضوی است، در یک پیوند سه گانه، توسعه اقتصادی را در پیش بگیرند.

 

*ضرورت تشکیل اتاق تهاتر کالا در عرصه بین المللی

در ادامه علی رسولیان، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در سخنانی عنوان کرد: اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکمنستان یک نقطه بسیار اثرگذاری در استان خراسان رضوی است، این اتاق مشترک نقش موثری در توسعه تجارت با کشورهای آسیای میانه دارد. اتاق مذکور می تواند محوریت اقتصادی کشور با کشورهای آسیای میانه باشد و سازماندهی و برنامه ریزی لازم را در این رابطه انجام دهد. 

رسولیان یادآور شد: جمعیت 5 کشور حاشیه دریای خزر حدود 260 میلیون نفر است و حدود 600 میلیارد دلار مبادلات تجاری با این کشورهاست، با توجه به ظرفیت موجود جمعیتی، سهم بسیار اندکی از این مبادلات تجاری مربوط به کشورهای حاشیه دریای خزر می شود.

این مقام مسئول افزود: اگر به کالاهای تولیدی و مصارف این کشورها دقت کنید، شاهد خواهیم بود که به نوعی این کشورها می توانند نیازهای همدیگر را تامین کنند.

وی تصریح کرد: استان خراسان رضوی مرز بسیار طولانی با کشور ترکمنستان دارد و علاوه بر این مسیر ریلی در این خطه وجود دارد که بیشترین ترانزیت خروجی کشور را از این مسیر محقق می سازد. این استان دارای بازارچه مرزی و منطقه ویژه فعال با زیرساخت های کامل و جامع در مرز سرخس است و همه این ها فرصت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری و استفاده از بازار کشورهای افغانستان و آسیای میانه به شمار می آیند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه در حوزه نفت و گاز نیز ما می توانیم همکاری های خوبی با کشورهای آسیای میانه داشته باشیم، ادامه داد: حدود 600 هزار بشکه میعانات گازی در خراسان رضوی تولید می شود و حدود 550 هزار تن تولید گوگرد داریم که این مهم می تواند ظرفیت اقتصادی جدی را شکل بدهد، هر چند که اقداماتی در این حوزه صورت گرفته اما باید ظرفیت های سرمایه گذاری این منطقه ویژه تقویت شود.

وی خاطرنشان کرد: عملکرد بخش دولتی در برخی از مواقع با ضعف همراه بوده است البته توسعه فعالیت های اقتصادی و مبادلات بین المللی با تعامل بخش دولتی و بخش خصوصی امکان پذیر می شود؛ لذا هیچ کدام از این دو بخش نمی توانند به تنهایی از عهده این مهم بر آیند.

رسولیان افزود: ما در کشور ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه حتما باید برخی از موانع را برطرف کنیم. اگر به دنبال رشد و توسعه مبادلات تجاری بین المللی هستیم، حتما در همایش پیش رو، باید در زمینه کاهش تعرفه ها و هزینه های ترانزینی تلاش کنیم و تردد کامیون ها  را تسهیل نماییم و محدودیت ها را کاهش دهیم، چرا که تنها در این صورت است که توسعه منطقه را شاهد خواهیم بود و این مهم یک ضرورت به شمار می آید.

معاون امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی تصریح کرد: امیدوارم که این نشست ها دستاوردهای عملیاتی داشته باشد. از آنجایی که حجم صادرات ما به کشور افغانستان و آسیای میانه مطلوب است، باید نیازهای یکدیگر را تامین کنیم. در واقع یک مبادله پایاپای می تواند منافع کشور ما و منافع کشورهای مقابل را تامین نماید.

وی با تاکید بر تشکیل اتاق تهاتر کالا در عرصه بین المللی عنوان کرد: بخش خصوصی می تواند محوریت تشکیل اتاق تهاتر کالا و یا اتاق مبادله کالا را بر عهده بگیرد.

 

* از پتانسیل های کشورهای حاشیه دریای خزر غافل بوده ایم

در بخش دیگری از این نشست، مجید محمد نژاد؛ ریاست اتاق مشترک ایران و ترکمنستان عنوان کرد: کشور ما در این برهه حساس نیاز دارد تا به بستری دست پیدا کند که به تهاتر کالا منجر شود، از این منظر باید از همایش کشورهای حاشیه دریای خزر به عنوان فرصت بهره بجوییم.

وی تصریح کرد: طی ماه های اخیر سازمان توسعه تجارت و دفتر بین الملل اتاق ایران با جدیت برگزاری این رویداد مهم را پیگیری کرده اند تا بتوانیم از پتانسیل کشورهای حاشیه دریای خزر به نحو احسن استفاده کنیم.

محمد نژاد یادآور شد: در کنار این همایش، نمایشگاهی برپا خواهد شد که توانمندی ها و دستاوردهای نوین اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر در آن به نمایش گذاشته می شود و بدین ترتیب بستر لازم برای مبادلات تجاری بین کشورها فراهم می آید.

این عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد افزود: ما از پتانسیل های کشورهای حاشیه دریای خزر غافل بوده ایم، چرا که آنها بازار بکری برای عرضه محصولات ایرانی هستند. علاوه بر آن کشورهای حاشیه دریای خزر جمع دوستانه و همدلی هستند که اشتراکات بسیار زیادی در زمینه های امنیتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با ما دارند و قطعا همین ها می توانند، فصل مشترک و همگرایی مطلوبی را فراهم کند.

وی عنوان کرد: کشور ایران با ترکمنستان کاهش تجارت 35درصدی را تجربه کرده است که این مسئله برای دو کشور مطلوب نیست، چرا که آن ها دارای اشتراکات فرهنگی، امنیتی و اجتماعی بسیاری می باشند و می توانند تعاملات خوبی را رقم بزنند که دو کشور را از برکاتش منتفع سازد. علاوه بر این، مبادلات تجاری ایران و قزاقستان نیز کاهش داشته و در مقابل روسیه کشوری است که مبادلات تجاری خود را با ایران تا 35 درصد افزایش داده است.

 

* هفت  اولویت همکاری با کشورهای حاشیه دریای خزر

در ادامه محمدرضا کرباسی، معاون بین الملل اتاق ایران پشت تریبون قرار گرفت و عنوان کرد: هفت حوزه مطلوب برای مبادله اقتصادی با کشورهای حاشیه دریای خزر وجود دارد. نخست، عرصه حمل و نقل (اعم از زمینی، ریلی و دریایی) است که کمتر از این ظرفیت مطلوب بهره گرفته ایم. در واقع قرابت مرزی با کشورهای مذکور عاملی تسهیلگر برای انتقال کالاست.

وی ادامه داد: همچنین استفاده از ظرفیت گردشگری کشورهای دریای خزر، سرمایه گذاری، همکاری های معدنی و صنعتی بین کشورهای دریای خزر، صنایع غذایی، انرژی، مصالح ساختمانی و... از دیگر اولویت های همکاری با کشورهای حاشیه دریای خزر است.

کرباسی افزود: از امروز تا زمان برگزاری رویداد مذکور قریب به 20 روز فرصت باقی است و اقداماتی را از هفته گذشته انجام دادیم، نشست خوبی را با اعضای اتاق های ایران و قزاقستان، ایران و روسیه، ایران و آذربایجان و ایران و ترکمنستان، با همکاری وزارتین امور خارجه و صمت برگزار کردیم و تقسیم کاری لازم در این راستا نیز صورت گرفت تا بتوانیم این مبحث را سریع تر به سامان برسانیم.

 

*باید محدویت صدور ویزا، میان  پنج کشور حاشیه دریای خزر کاهش یابد

در بخش دیگری از این نشست، محمود سیادت، نایب رئیس اتاق مشهد عنوان کرد: پتانسیل های عظیمی و گسترده ای در کشورهای حاشیه دریای خزر وجود دارد که از یکسو می تواند هم‌افزایی در جهت کارهای بزرگتر باشد و از سوی دیگر عاملی خواهد بود تا نیازهای متقابل و توانمندی این کشورها در تعامل و تبادل با یکدیگر قرار بگیرد و شرایط بسیار مناسب تری به لحاظ اقتصادی فراهم شود.

وی با اشاره به اینکه امیدوار هستیم بتوانیم در حوزه صنایع غذایی، کشاورزی و صنایع تبدیلی مبادلات خوبی با کشورهای حاشیه دریای خزر داشته باشیم، ادامه داد: قزاقستان کشوری است که در حوزه کشاورزی و دامپروری می تواند تامین کننده برخی از نیاز کشورهای دیگر باشد. امیدواریم همایش کشورهای حاشیه دریای خزر به نمایش و آمارسازی ختم نشود و با برنامه ریزی بتوانیم از این فرصت، بهره لازم را ببریم.

سیادت یادآور شد: امید می رود بتوانیم محدویت هایی که در صدور ویزا میان  پنج کشور حاشیه دریای خزر وجود دارد را کاهش داده و لغو روادید را شاهد باشیم تا رفت و آمدهای تجاری تسهیل گردد.

 

 

*بررسی چالش تامین پنبه در نشست با همسایگان ایران در دریای خزر

در بخش دیگری از نشست، رضا حمیدی؛ عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد عنوان کرد: نساجی یکی از پُر اشتغال ترین صنایع کشور به شمار می آید اما این صنعت با مشکلاتی همچون تامین مواد اولیه روبه روست. نکته قابل تامل آنجاست که صنایع نساجی ما با وجودی که در کنار دو کشور تولیدکننده پنبه قرار دارد، از کمبود این محصول رنج می برد، امیدواریم نشستی که در آوازه ترکمنستان برگزار می شود، به حل مشکلاتی از این دست نیز منجر شود.

وی ادامه داد: دو کشور ازبکستان و تاجیکستان منبع پنبه مرغوب هستند و می توانند در شرایط تحریم در این بحث به ما بسیار برسانند.

 

*ضرورت بررسی سر منشاء مشکلات در تعامل اقتصادی با همسایگان

در ادامه، حسن حسینی، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در سخنانی عنوان کرد: مبادله اقتصادی بین ترکمنستان و ایران می تواند در بازارچه مرزی باجگیران رونق بیشتری پیدا کند.

وی ادامه داد: از آنجا که فاصله بین باجگیران و عشق آباد بسیار نزدیک است، در حال حاضر باجگیران تبدیل به پایانه مرزی شده و روزی 6 الی 10 کامیون با بار محدود می توانند از آنجا تردد کنند، این مسئله بسیار حائز اهمیت است. لذا درخواست داریم تا رایزنی های لازم برای رفع محدودیت ها انجام بگیرد.

 همچنین هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه گفت: آمار و ارقام نتیجه ای حاصل نمی کند، لذا باید بررسی کنیم تا سر منشاء مشکل ما در تعامل تجاری با همسایگانمان چیست، آیا مسئله قوانین داخلی یا ضوابط بین المللی است؟ به پاسخ این پرسش کمک خواهد کرد تا از همایش کشورهای حاشیه دریای خزر، بهره لازم را ببریم.

بالا