هند در پی بسته شدن مسیر دریای سیاه پس از جنگ اوکراین، از بندر چابهار ایران برای انتقال کالا به روسیه و کشورهای منطقه استفاده می کند.

مسیر چابهار، هزینه حمل و نقل کانتینری هند به کشورهای مستقل مشترک المنافع را تا یک پنجم کاهش می دهد.

کانتینرهایی که از مسیر دریایی وارد بندر چابهار ایران می شود، از طریق جاده وارد خاک جمهوری آذربایجان شده، سپس وارد دیگر کشورهای مستقل مشترک المنافع شامل روسیه، اوکراین، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قزقیزستان، مولداوی، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان می شود.

روابط بازرگانی هند با روسیه هم پیمان دیرینه اش از هنگام آغاز جنگ اوکراین عمیق تر شده، هر چند به علت اختلالات در پشتیبانی، مشکلاتی در این مسیر به وجود آمده است.

توافقتنامه راهبردی تاسیس کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی بین ایران، هند و افغانستان موسوم به «موافقتنامه چابهار» شش سال پیش در حضور سران سه کشور امضا شد.

دولت هند که دراین توافقنامه متعهد شده است ۵۰۰ میلیون دلار در توسعه بندر چابهار سرمایه گذاری کند، این کریدور حمل و نقل را گامی مثبت برای امنیت و ثبات و توسعه اقتصادی منطقه می داند.

هند که بخشی عمده ای از تحقق رشد اقتصادی خود را در چارچوب توسعه صادرات و افزایش سهم بازار کالاهای هندی در بازارهای منطقه ای و بین المللی برنامه ریزی کرده است، بندر چابهار را فرصتی برای اجرای چنین سیاستی می داند.

به خصوص آنکه بندر چابهار ضمن آنکه دسترسی هند به کشورهای مشترک المنافع به خصوص حوزه روسیه را برای آن کشور تشهیل می کند، زمینه صادرات بیشتر کالا از هند به افغانستان را فراهم کرده است. البته بندر چابهارعلاوه بر مزایای فوق العاده آن برای هند، برای افغانستان نیز اهمیتی راهبردی دارد.

افغانستان امیدوار است که از طریق بندر چابهار، این کشور فرصتی برای ترانزیت کالا برای کشورهای مُحاط به خشکی آسیای مرکزی باشد و از این طریق سالانه میلیون‌ها دلار درآمد داشته باشد.

بندرچابهار همچنان این زمینه را مهیا کرده که سرمایه گذاری شرکت های هندی درحوزه های زیربنایی افغانستان افزایش پیدا کند و تا این کشور بتواند از این طریق گام در مسیر بازسازی اقتصادی قرار گیرد.

افغانستان بندر چابهار را مسیر بهتر و ارزان‌تر برای واردات و صادرات کالاها نسبت به بندر کراچی پاکستان می‌داند که اکنون افغانستان برای مبادلات کالا بیشتر به این بندر وابسته است.

«پیرمحمد ملازهی» کارشناس شبه قاره می گوید: “هند، به یک شریک منطقه ای قدرتمند در منطقه نیاز دارد و جمهوری اسلامی ایران شریک مورد نظر رهبران هند است. رهبران هند نگاه بلندمدتی به مسیرهای ارتباطی کشورهای منطقه دارند. به همین دلیل، دهلی نو امیدوار است تا بندر چابهار را به بندر مهمی تبدیل کند تا کل صادرات و واردات افغانستان و آسیای مرکزی از طریق این بندر استراتژیک انجام شود. بندر چابهار ایران برای هند و جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز فرصت های مناسبی جهت برقراری ارتباطات متقابل و همچنین شکوفایی اقتصادی را فراهم می کند.”

با توجه به اهمیت راهبردی بندر چابهار برای توسعه تجارت منطقه ای هند، پیش بینی می شود این کشور ضمن محقق کردن وعده سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری در این بندر، بودجه بیشتری نیز در سال های آتی برای بهره مندی هر چه بیشتر از فرصت ترانزیتی اختصاص دهد.