خبر این است: «کم کم به شنیدن نام ترکمنستان عادت کنید؛ چرا که از این به بعد اسم ترکمنستان به عنوان شریک تجاری ایران را بیشتر خواهید شنید».
مبادلات تجاری ایران و ترکمنستان که در دهه ۸۰ مسیری رو به توسعه را در پیش گرفته بود، در سالهای پس از آن ابتدا درجا زد و سپس روندی نزولی در پیش گرفت؛ به نوعی که بر اساس آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران، حجم صادرات ما به این کشور همسایه شمالی ابتدا از ۱۴۴ میلیون دلار در سال ۱۳۸۵ به ۵۳۲ میلیون دلار در سال ۱۳۹۰ رسید اما این عدد در آخرین سال دهه ۹۰ یعنی سال ۱۳۹۹ عدد کوچک ۱۳۷ میلیون دلار را تجربه کرد.
این روند اما در سال ۱۴۰۰ تغییر رویه داد و به یک باره از ۱۳۷ میلیون دلار به ۳۳۵ میلیون دلار رسید.

با وجود تغییراتی که در رویه‌های دیپلماسی اقتصادی ایران و همچنین مراودات سیاسی دو کشور ایجاد شده است، به نظر نمی‌رسد این روند، تغییر مسیر قبلی را تجربه کند؛ بازار ترکمنستان در سالهای اخیر تغییر کرده و فعالان اقتصادی ایران آرام آرام جای پای خود را در این بازار جذاب پیدا کرده‌اند.
در این ارتباط،«غلامعباس ارباب خالص» سفیر ایران در عشق‌آباد می‌گوید: حجم تجارت دو کشور در سال جاری میلادی با ۵۵ درصد افزایش نسبت به سال گذشته از ۴۶۰ میلیون دلار به ۶۰۰ میلیون دلار خواهد رسید و پیش بینی می شود که این رقم در سال آینده رکورد یک میلیارد دلار را بشکند.
او همچنین از فعال شدن مرزهای لطف‌آباد، باجگیران، سرخس و اینچه‌برون پس از پشت سر گذاشتن دوره پاندمیک خبر می‌دهد و می‌گوید هم اکنون روزانه ۶۰۰ کامیون از این چهار مرز ایران و ترکمنستان عبور می‌کند.
اگر پیش‌بینی سفیر ایران محقق شود، ترکمنستان رسما در فهرست کشورهایی همچون چین، افغانستان، عراق، امارات، ترکیه، هند، پاکستان، عمان و روسیه قرار خواهد گرفت و به جمع شرکای تجاری ایران خواهد پیوست.

شرح گفت و گو :
– حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مرز ایران و ترکمنستان، ظرفیت قابل توجهی است که به نظر می‌رسد تا پیش از این مغفول مانده بود؛ این مرز اکنون چه امکانی برای تجارت ایران فراهم کرده است؟
ارباب خالص: چهار معبر مرزی گشایش یافته در مرزهای دو کشور، یعنی مرزهای سرخس، باجگیران، لطف آباد و اینچه برون، در استان‌های خراسان رضوی و گلستان و همچنین بنادر دریایی مثل امیرآباد و انزلی، از طرفی دروازه‌های همکاری‌های ما با ترکمنستان و در ادامه، دروازه‌های ورود ما به کشورهای آسیای مرکزی از طریق ترکمنستان هستند.
در بخش حمل و نقل جاده‌ای، روزانه حدود ۶۰۰ دستگاه کامیون از مرزهای مختلف دو کشور عبور می‌کند که شامل حدود ۲۵۰ دستگاه از مرز لطف‌آباد، ۲۵۰ دستگاه از مرز سرخس، ۱۰۰ دستگاه از مرز اینچه‌برون و ۱۵ دستگاه هم از مرز باجگیران می‌شود.

این مبادی مرزی نه تنها برای کشور ما، حتی برای کشورهایی مانند عراق، ترکیه، پاکستان، کشورهای حوزه خلیج فارس و ماورای بهار از جمله هند، ویتنام و … هم کارکرد دارد؛ به طوری که ترانزیت جاده‌ای ترکیه کماکان از کشور ما انجام می شود و روزانه ده‌ها کامیون از مرز بازرگان وارد کشور ما می‌شود و در مقابل، از سه معبر دیگر به مقصد ترکمنستان یا آسیای مرکزی خارج می‌شود.

در کنار این ظرفیت ریلی، مرز اینچه‌برون نیز بخش دیگری از ظرفیت ریلی کشورمان با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی از طریق راه‌آهن سه جانبه ایران – ترکمنستان – قزاقستان است.
البته باید توجه داشته باشیم که این ظرفیت ترانزیتی، فقط جاده‌ای نسبت و شامل خطوط ریلی هم می‌شود؛ امروزه سرخس یکی از بزرگترین ظرفیت‌های ریلی کشور ما به حساب می‌آید که روزانه بیش از ۴۰۰ تا ۴۵۰ دستگاه واگن در این مرز تبادل می‌شود.
این در حالی است که ریل ترکمنستان و در کل، ریل‌های آسیای مرکزی – که ریل شوروی سابق به شمار می‌آیند – به دلیل سیاست‌های آن زمان، ریل عریض هستند و با ریل‌های نرمال دنیا متفاوت است؛ این مساله تا حدودی کار را سخت کرده و قطارهای ما نمی‌توانند وارد ترکمنستان شوند و از آن طرف، قطارهای آنها هم نمی‌تواند وارد کشور ما شوند؛ بنابر این، در حالی مبادلات ما به ۴۵۰ واگن در روز رسیده است که مجبوریم با تعویض «بوژی» حمل و نقل ریلی را بین این دو کشور برقرار کنیم. این نکته را به این دلیل توضیح دادم که اگر با این مساله مواجه نبودیم، حتما ظرفیت حمل و نقل ریلی به روزانه یک هزار دستگاه می‌رسید.

(توضیح اینکه به دلیل متفاوت بودن ریل‌ها به ویژه در کشورهای استقلال یافته از اتحادیه جماهیر شوروی، واگن در مرز از روی چرخ و محور ایرانی برداشته می‌شود و بر روی چرخ و محور کشور مقصد گذاشته می‌شود.)این دروازه‌ها و مناسبات ترانزیتی باعث شده است مبادلات تجاری ما با ترکمنستان و همچنین آسیای مرکزی و از طریق آسیای مرکزی به شمال و روسیه و همچنین به شرق و چین و از آن طریق ایران به دریای آزاد و سایر کشورهای دنیا تسهیل شود.

ترانزیت جاده‌ای ترکیه کماکان از کشور ما انجام می شود و روزانه ده‌ها کامیون از مرز بازرگان وارد کشور ما می‌شود و در مقابل، از سه معبر دیگر به مقصد ترکمنستان یا آسیای مرکزی خارج می‌شود.

– علاوه بر مبادلات تجاری، حوزه انرژی نیز یکی از زمینه‌های همکاری دو کشور به حساب می‌آید؛ آیا دو کشور برای توسعه روابط خود در این زمینه‌ها هم برنامه‌ای دارند؟
ارباب خالص: بله؛ ما هم اکنون در زمینه‌های مختلف آب، برق و گاز همکاری‌های دوجانبه داریم؛ شاخص همکاری‌های ما در حوزه انرژی، پروژه مشترک سد دوستی است که سالها قبل در مرز سرخس توسط ایران احداث شد و محل بهره‌برداری مشترک دو کشور است و ما از آب مخزن این سد برای تامین آب شرب مشهد و اراضی کشاورزی سرخس استفاده می‌کنیم.
این همکاری، یک نمونه‌ی همکاری خوب میان دو کشور است؛ علاوه بر این، در حوزه برق، ما واردات برق از ترکمنستان را داریم و در حوزه گاز هم همین طور.
در زمینه مبادلات گازی، با حل و فصل مسایلی که بین شرکت‌های گاز دو کشور انجام شد، همکاری‌ها گسترده‌تر شده است و با قرارداد سواپ گاز که یک سال و نیم قبل بین ترکمنستان و جمهوری آذربایجان از طریق ایران، امضا شد، الان ظرفیت سواپ گاز نسبت به سال قبل دو برابر شده و تقریبا هشت میلیون متر مکعب سواپ گاز در خلال این قرارداد انجام می‌شود.

–در یکی دو سال اخیر از طرفی شاهد توسعه مبادلات تجاری و از طرف دیگر شاهد تسهیل همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور و رویکرد مثبت ترکمنستان به کشورمان هستیم، این تغییرات از کجا آغاز شد؟
ارباب خالص: ظرف دو سال اخیر ما شاهد بهبود و ارتقا همکاری‌های دوجانبه به ویژه در حوزه اقتصادی هستیم که این رویکرد در نتیجه اتخاذ دیپلماسی هوشمند به ویژه توسعه روابط با همسایگان و توام با اعتماد سازی فراهم شده است؛ این رویه، مخصوصا در حوزه همکاری با ترکمنستان باعث جلب اعتماد طرف ترکمن و منجر به توسعه همکاری‌ها شده است.

ظرف دو سال اخیر ما شاهد بهبود و ارتقا همکاری‌های دوجانبه به ویژه در حوزه اقتصادی هستیم که این رویکرد در نتیجه اتخاذ دیپلماسی هوشمند به ویژه توسعه روابط با همسایگان و توام با اعتماد سازی فراهم شده است.این تغییر رویکرد را می‌توان در سفر آقای «قربانقلی بردی محمد اف» رهبر ملی و رییس مصلحت خلق ترکمنستان به ایران مشاهده کرد؛ او در حالی به ایران سفر کرد، که بعد از قرار گرفتن در مسئولیت جدید، در یک سال و نیم اخیر، سفری رسمی به کشورمان نداشته است؛ در خلال این سفر، موضوع ۸۰ درصد ملاقات‌ها اقتصادی بود و طرف ترکمن با پروژه‌ها و پیشنهادهای جدیدی به ایران سفر کرده بود.

در این سفر زمینه‌های گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های انرژی ، ساخت و ساز و ترانزیت فراهم شد؛ همچنین ایشان بازدیدی نصف روزه از مجموعه مپنا داشت که منجر به تفاهم‌هایی بین دولت ترکمنستان و مپنا در زمینه تامین زیرساخت های نیروگاهی وهمچنین حوزه‌های نفت و گاز و تجهیزات فنی شد.
همچنین در حوزه انرژی، دیدارهایی با وزیران نفت، راه و شهرسازی و نیرو ترتیب داده شده بود که این ملاقات‌ها منجر به نهایی شدن تفاهم‌های همکاری میان دو کشور شد؛ علاوه بر این زمینه‌ها که در گذشته نیز همکاری‌های دوجانبه ای میان ایران و ترکمنستان وجود داشت، در حوزه همکاری‌هایی جدید مثل حوزه پزشکی، کشاورزی و گمرکات نیز تفاهم‌نامه‌هایی امضا و بیانیه مشترک همکاری میان طرفین صادر شد.
اگر روند همکاری های ایران و ترکمنستان را از زمان استقلال تا الان نگاه کنیم، همکاری‌های ما از تجارت، ترانزیت و انرژی شروع شد و الان دارد وارد موضوعاتی جدیدتر می‌شود؛ از جمله همکاری های پزشکی درمانی، ورزش و جوانان، تحقیقات علمی و فناوری، صدا و سیما و خبرگزاری ایرنا، جهانگردی و گردشگری، دانشگاهی و … . ضمن اینکه زمینه‌های قبلی هم تقویت شده است.
به طور کلی، فعالان اقتصادی ما باید توجهی بیش از گذشته به ترکمنستان داشته باشند؛ نخست به دلیل وجود مبادی مرزی متعدد و دسترسی آسان به این بازار؛ دوم امکان ارسال کالا در کمترین زمان؛ سوم، استعداد بالای بازار ترکمنستان برای جذب انواع محصولات تولیدی کشورمان از قبل مواد غذایی، مصالح ساختمانی، خدمات فنی مهندسی، دارو، صنایع پزشکی و … .

هر چند در سالهای گذشته برخی تاجرنماها تجارت ایران و ترکمنستان را منحرف کردند و باعث شدند که ترکمن‌ها به سمت تامین‌کنندگان سایر کشورها از جمله ترکیه، چین و روسیه بروند، اما همچنان طرف ترکمن نسبت به کالاهای ایرانی احساس خوب و مثبتی دارد و از آنها استقبال می‌کند، بنابر این امکان حضور کالاهای تولیدی ایرانی در بازار ترکمنستان وجود دارد؛ وجود مرکز تجاری ایرانیان در عشق‌آباد ظرفیت خوبی برای این چشم‌انداز به شمار می‌آید. البته تمام این ظرفیت ها بستگی به تجارت سالم و ارایه کالاها با شرایط صادراتی، انصاف و خوش حسابی تجار کشورمان دارد.

– مرکز تجاری ایران در عشق‌آباد اکنون در چه شرایطی قرار دارد و چه هدفی را دنبال می‌کند؟
ارباب خالص: مرکز تجاری ایران در عشق‌آباد با سابقه‌ای طولانی، مجوز فعالیت در ۲۵ حوزه را در ترکمنستان دارد؛ این مرکز متعلق به کشورمان است اما متاسفانه هیچ فعال تجاری ایرانی در آن حضور ندارد به جز مدیریت آن و تمامی دفاتر تجاری آن که بیش از ۴۷ دفتر است، در اختیار فعالان اقتصادی سایر کشورها قرار دارد.
فعالان اقتصادی می‌توانند با مدیریت این مرکز وارد مذاکره شوند و در قالب‌های مختلف فعالیت‌های خود را در این مرکز شروع کنند؛ به عنوان نمونه آنها می‌توانند کالاهای خود را در قالب یک نمایشگاه دائمی در این مرکز به نمایش بگذارند؛ همچنین می‌توانند دفاتر تجاری خود را در این مرکز با کمترین هزینه مستقر کنند؛ حتی فعالان اقتصادی این امکان را دارند که خودشان به صورت مستمر مستقر نباشند، یک دفتر از این مرکز اجاره کنند و با کمک یک کارمند محلی – که حداقل هزینه را برای آنها دارد – فعالیت خود را انجام دهند.
به طور کلی، هدف این سفارت این است که با توجه به ظرفیت این مرکز، به حضور پایدار شرکت‌هایی که می‌خواهند در این کشور حضور داشته باشند، کمک کند.

–برای این همکاری‌های اقتصادی، مشکلی در زمینه روابط بانکی نداریم؟
ارباب خالص: ما یک شعبه بانک صادرات در عشق آباد داریم؛ تنها بانک خارجی مستقل و مستقر در ترکمنستان، بانک صادرات ایران است؛ تجار ما با ضمانت‌نامه‌هایی که در این بانک صادر می‌شود، از طریق شعبه‌هایش در ایران و کشورهای دیگر، می‌تواند روان‌سازی تجارت و روابط پولی را ایجاد کنند.

–حرف پایانی؟
ارباب خالص: اکنون فضای خوبی در ترکمنستان برای هر گونه همکاری با کشورمان و به ویژه تجارت وجود دارد؛ فعالان اقتصادی ایران باید بیایند و ظرفیت‌ها را بسنجند. البته متقابلا ترکمن‌ها هم کالاهایی دارند که مورد نیاز ماست؛ از جمله تولیدات پنبه ای مثل پارچه نخ، محصولات پتروشیمی و کودهای کشاورزی در حوزه بعضی کودهای کشاورزی و همچنین صنایع دستی، ظرفیت هایی برای صادرات دارند.
ظرف چند سال اخیر، در ترکمنستان یک لایه جدیدی از تجار جوان ظهور پیدا کرده‌اند، دولت هم اتحادیه صنعتگران کارآفرین را با ۲۵ هزار عضو ایجاد کرده است که همه آنها، می‌توانند در زمینه‌های مختلف با فعالان اقتصادی ما همکاری داشته باشند.
فعالان اقتصادی ایرانی به ترکمنستان سفر کنند و وضعیت فعلی این کشور را ببینند؛ این کشور نسبت به ۲۰ سال گذشته بسیار تغییر کرده است؛ قدرت خرید مردم بالا رفته است و قدرت انتخاب آنها هم زیاد شده ‌است. به بازرگانان ایرانی پیشنهاد می‌کنم به ترکمنستان بیش از گذشته توجه داشته باشند و با اتخاذ تجارت سالم، امن و منصفانه از این بستر همکاری و با توجه به سوابق تجاری میان دو کشور، بهره لازم را ببرند.

ایرنا

محسن رکنی افزود: این تعداد کامیون حامل ۲۱۶ هزار و ۵۴۸ تن بار ترانزیت خروجی بوده که بیشتر این کالاها شامل مواد پاک کننده، انواع رنگ، ماشین آلات سبک و میوه جات بوده است.

وی ادامه داد: ترازیت خروجی کالا از پایانه مرزی لطف آباد در بهار سال جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال رشد ۱۰۲ درصدی را نشان می دهد.

مدیرپایانه مرزی لطف آباد گفت: در سه ‌ماهه نخست امسال ۳۲ هزار و ۱۵۳ دستگاه ناوگان کامیون پروخالی حامل ۴۳۸ هزار و ۲۲۳ تن کالای صادراتی، وارداتی و ترانزیتی از این پایانه مرزی تردد داشته است که رشد ۴۷ درصدی را نشان می دهد.

خراسان رضوی از شمال و شمال شرق دارای ۵۳۲ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان است و پایانه مرزی لطف‌آباد شهرستان درگز در ۹۰ کیلومتری جنوب عشق‌ آباد، پایتخت ترکمنستان از موقعیت تجاری و به ویژه ترانزیتی خوبی برخوردار است، از سویی فاصله این گمرک و پایانه مرزی با شهر درگز در شمال خراسان رضوی ۲۲ کیلومتر و تا شهر مشهد ۲۹۶ کیلومتر است.

جمهوری اسلامی ایران با چهار گذرگاه مرزی، حدود هزار کیلومتر مرز زمینی با ترکمنستان دارد که نیمی از آن در محدوده استان خراسان رضوی است که گمرک و گذرگاه های سرخس، لطف آباد و باجگیران در خراسان رضوی و اینچه برون در استان گلستان از طریق زمینی و بنادر انزلی و امیرآباد در گیلان و مازندران از طریق دریا، مراودات تجاری بین ۲ کشور را تمشیت می‌دهند.

به گفته سفیر ایران در ترکمنستان؛ دور جدید توسعه مناسبات تجاری، ترانزیتی، فرهنگی و سیاسی با ترکمنستان با سفر رییس جمهوری اسلامی ایران در آبان ماه ۱۴۰۰ به عشق آباد، پایتخت ترکمنستان آغاز شد و در پی این رویداد شاهد حضور رییس جمهوری ترکمنستان در تهران و تکرار دیدارها و گفت و گوهای رسمی سران و مقامات ۲ کشور در ۲ سال گذشته بودیم.

غلامعباس ارباب خالص اظهار داشت: توسعه مناسبات سیاسی با این همسایه شمالی در دولت سیزدهم، موجب شتاب همکاری های همه‌جانبه به ویژه در بعد اقتصادی و تجاری شده است.

شاید نمود و سند روشن این توسعه و تحول در روابط ۲ کشور، رونق تبادلات تجاری و آمد و شدهای مرزی از مرز لطف آباد خراسان رضوی باشد، گذرگاهی که در شهرستان درگز در ۹۰ کیلومتری جنوب عشق‌ آباد قرار دارد و فاصله این گمرک و پایانه مرزی با شهر درگز در شمال خراسان رضوی ۲۲ کیلومتر و با مشهد ۲۹۶ کیلومتر است.

تجارت چهار میلیارد دلاری از مرز لطف آباد

دوران کرونا، در عمل مرز لطف آباد را به یک مرز بسته و سوت و کور تبدیل کرد به گونه ای که پس از فروکش کردن دامنه بحران کرونا، باز هم روند رفع محدودیت های تجاری و تردد در این مرز زمینی شتاب درخوری نیافت، اما از سال گذشته آرام آرام روند از سرگیری تبادلات تجاری از این مرز شروع شد، با این تفاوت که این بار برخلاف دوره پیش از کرونا، طرف ترکمنستانی تمایل خود را برای توسعه روابط پنهان نمی کرد.

مطابق گزارش گمرک، ارزش تجارت خارجی شامل واردات، صادرات و ترانزیت کالا از مرز لطف‌آباد خراسان رضوی با ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ماقبل آن ۱۴۱ درصد افزایش یافت و ارزش تجارت بین المللی (صادرات، واردات و ترانزیت)محقق شده در مرز لطف‌آباد شهرستان درگز، طی پارسال معادل چهار میلیارد و ۱۲۰ هزار و ۲۰۸ دلار بود.

همچنین بهار امسال مدیر پایانه مرزی لطف آباد درگز به تغییرات قابل توجه در ترددهای مسافری در این مرز اشاره کرد و گفت: ورود و تردد اتباع ترکمنستانی از این پایانه مرزی به ایران در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۴۰۰ حدود ۱۷ برابر شده است.

محسن رکنی افزود: رونق و جهش ۱۷ برابری در ورود مسافران خارجی از این پایانه مرزی با ترکمنستان در سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال پیش از آن و پس از رفع محدودیت های کرونایی محقق شد.

سرپرست گمرک لطف آباد؛ توسعه روابط تجاری با ترکمنستان در پی سفر مسوولان عالی رتبه ۲ کشور و تغییر نگاه همسایه شمالی برای تحول در روابط تجاری با ایران در دولت سیزدهم را از دلایل رونق تجارت خارجی در این مرز زمینی دانسته است.

سرپرست گمرک لطف آباد؛ توسعه روابط تجاری با ترکمنستان را از پیامدهای سفر مسوولان عالیرتبه ۲ کشور و تغییر نگاه همسایه شمالی برای تحول در روابط تجاری با ایران در دولت سیزدهم دانست.

قربان کریمی با اشاره به رشد ۴۵ درصدی تجارت مرزی در سال ۱۴۰۱ اظهار داشت: این رشد تجارت نتیجه تغییر نگاه مثبت ترکمنستان در سال گذشته به مرزهای گمرکی با ایران، به ویژه مرز لطف آباد بوده است که حاصل دیپلماسی فعال اقتصادی و گمرکی دولت سیزدهم است.

سابقه صادرات چمدانی ۲۵ میلیون دلاری

سرپرست گمرک لطف آباد با اشاره به سابقه تجارت در این مرز گفت: در سال ۱۳۹۵ از این مرز ۲۵ میلیون دلار صادرات چمدانی صورت گرفت و از این حیث لطف آباد در بین گذرگاه های مرزی ایران، رتبه نخست صادرات چمدانی به آسیای مرکزی را از آن خود کرده بود.

وی خاطرنشان کرد: البته در آن سالها مسافران می توانستند تا هزار دلار کالا با خود به ترکمنستان ببرند و تنها محدودیتی که وجود داشت در خصوص حمل کالاهای اساسی مانند آرد و اقلام این چنینی بود.

معاون سیاسی و امنیتی فرماندار درگز، پارسال با انتقاد از دشواری ترددهای مسافری از مرز لطف آباد گفته بود: طی سالهای قبل و پیش از قطع ارتباط ترکمنستان و لغو صدور روادید، طبق توافقات دوجانبه برای ساکنان محلی و اهالی درگز پروانه گذر مرزی برای تردد ۱۵ روزه در ترکمنستان صادر می شد و شهروندان ایرانی می توانستند سفری راحت و ارزان تر از درگز به مشهد را به مقصد ترکمنستان انجام دهند که همین مساله زمینه رونق تجارت چمدانی را فراهم کرده بود.

هر ماه چند بیمار ترکمنستانی در بخش ویژه توریسم درمانی بیمارستان درگز بستری شده و یا به بیمارستان های مشهد ارجاع داده می شوند.

صولت دولتیان افزود: متاسفانه صدور این روادید مرزی در سالهای پیش از شیوع کرونا توسط دولت ترکمنستان به صورت یکجانبه لغو شد، هر چند امروز نیز خواهان برقراری روابط مرزی و تجارت چمدانی مانند گذشته هستیم اما معتقدیم که در لطف آباد نیز نیاز به راه اندازی بازارچه مرزی مانند بازارچه مرزی باجگیران قوچان با ترکمنستان هستیم.

وی گفت: در عین حال تا زمانی که توافقات پرفراز و نشیب با همسایه شمالی از طریق نهادهای دیپلماتیک ۲ کشور بررسی و اجرایی شود، حداقل نیازمند برقراری تجارت چمدانی و مسافری از طریق مرز لطف آباد هستیم.

از سوی دیگر روند رو به رشد تردد مسافر از مرز لطف آباد تا بدان جا پیش رفت که حتی موضوع گردشگری سلامت و درمان بیماران ترکمنستانی در بیمارستان امام خمینی (ره) درگز نیز از سوی مسوولان محلی در سال گذشته مطرح شد.

آذرماه پارسال فرماندار درگز از راه اندازی بخش توریسم درمانی در بیمارستان امام خمینی (ره) این شهرستان خبر داد که بر این اساس هر ماه چند بیمار ترکمنستانی در بخش ویژه توریسم درمانی بیمارستان درگز بستری شده و یا به بیمارستان های مشهد ارجاع داده می شوند.

حقیقت این است که سرعت تحولات مثبت در مرز لطف آباد خارج از انتظار است و به همین دلیل مرز لطف آباد را می توان شاخص مثبت روابط تجاری ایران با ترکمنستان دانست.

رونق دوباره تجارت چمدانی

سرپرست گمرک لطف‌آباد شهرستان درگز خراسان رضوی هفته گذشته در این خصوص گفت: افزایش تردد مسافران در این مرز در بهار امسال نشان دهنده رونق گرفتن دوباره تجارت چمدانی و تبادل کالای همراه مسافران ترکمنستانی از طریق مرز لطف آباد است.

قربان کریمی افزود: بهار سال گذشته با وجود بازگشایی مرز لطف آباد پس از لغو محدودیت های کرونایی، در مجموع ۲۶ مسافر از مرز لطف آباد وارد کشور شدند که همه این مسافران مرزهای دیگر را برای خروج انتخاب کردند.

وی گفت: در سه ماهه نخست امسال ۵۵۵ مسافر از مرز لطف آباد وارد ایران شدند که ۴۱۴ نفر از آنان تاکنون از همین مرز خارج شده اند و این نشان دهنده رونق چشمگیر تردد مسافران از این مرز جاده ای است.

سرپرست گمرک لطف‌آباد گفت: پس از سفر مسوولان بلندپایه ۲ کشور در دولت سیزدهم و توسعه روابط دوجانبه، شاهد تغییر نگاه مثبت ترکمنستان برای سفر اتباعش به ایران و تبادل تجاری از این مرز بوده ایم.

کریمی اضافه کرد: هم اکنون مسافران ترکمن که برخی سفرهای متعددی به درگز کرده اند، با سفر به مشهد، قوچان و درگز، کالای ترکمنستانی همراه خود را در ایران به فروش می رسانند و پس از خرید انواع و اقسام کالای ایرانی به کشورشان بازمی گردند که برآورد می شود این مسافران ۱.۵ برابر کالایی را که با خود به ایران می آورند، به کشورشان بازگردانند.

در سه ماهه نخست امسال ۵۵۵ مسافر از مرز لطف آباد وارد ایران شدند که ۴۱۴ نفر از آنان تاکنون از همین مرز خارج شده اند و این نشان دهنده رونق چشمگیر تردد مسافران از این مرز جاده ای است.

وی افزود: البته برخی مسافران نیز با بازدید از مناطق مختلف استان از خدمات توریسم درمانی و به ویژه بیمارستان امام خمینی (ره) درگز بهره مند می شوند.

توسعه روابط، رشد ۱۰۳ درصدی صادرات را رقم زد

سرپرست گمرک لطف‌آباد درگز گفت: ارزش صادرات کالا از مرز لطف آباد خراسان رضوی به کشور ترکمنستان در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با بهار پارسال ۱۰۳ درصد افزایش داشته است.

قربان کریمی افزود: در بهار امسال ۷۷ میلیون و ۵۳۰ هزار دلار کالا به ترکمنستان صادر شد که این رقم در بهار پارسال ۳۸ میلیون و ۱۷۷ هزار دلار بوده است.

ارزش صادرات کالا از مرز لطف آباد خراسان رضوی به کشور ترکمنستان در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با بهار پارسال ۱۰۳ درصد افزایش داشته است.

وی گفت: در سه ماهه نخست امسال ۱۰۷ هزار و ۵۰۰ تن کالا در قالب بیش از چهار هزار اظهارنامه گمرکی به ترکمنستان صادر شده است که صادرات از نظر وزنی نیز رشدی ۶۴ درصدی را نسبت به مدت مشابه پارسال تجربه کرده است.

قربان کریمی افزود: در بهار امسال ۷۷ میلیون و ۵۳۰ هزار دلار کالا به ترکمنستان صادر شد که بهار پارسال این رقم ۳۸ میلیون و ۱۷۷ هزار دلار بود.

وی گفت: در سه ماهه نخست امسال ۱۰۷ هزار و ۵۰۰ تن کالا در قالب بیش از چهار هزار اظهار نامه گمرکی به ترکمنستان صادر شده است که از نظر وزنی رشد ۶۴ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال داشته است.

سرپرست گمرک لطف‌آباد بیان داشت: پس از سفر مسوولان بلند پایه دو کشور در دولت سیزدهم و توسعه روابط دوجانبه شاهد تغییر نگاه مثبت ترکمنستان برای توسعه روابط و در نتیجه رشد تبادلات تجاری از جمله صادرات کالا بین دو کشور هستیم.

کریمی اضافه کرد: سنگ های ساختمانی، مصالح ساختمانی مانند سیمان، تره بار و مواد غذایی مانند ماکارونی به ترتیب بیشترین اقلام و کالاهای صادراتی ایران به ترکمنستان را شامل می شود.

خراسان رضوی از شمال و شمال شرق دارای ۵۳۲ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان است و گذرگاه مرزی لطف‌آباد شهرستان درگز در ۹۰ کیلومتری جنوب عشق‌ آباد، پایتخت ترکمنستان از موقعیت تجاری و به ویژه ترانزیتی خوبی برخوردار است، از سویی فاصله این گمرک و پایانه مرزی با شهر درگز در شمال خراسان رضوی ۲۲ کیلومتر و تا مشهد ۲۹۶ کیلومتر است.

محسن رکنی افزود: ۲ ماه قبل شمار ناوگان خروجی از این پایانه مرزی ۱۴۰ دستگاه در روز بود که اکنون به طور میانگین به ۱۸۵ دستگاه رسیده و ورود روزانه ناوگان نیز از ۱۳۰ دستگاه به میزان متوسط ۱۷۹ دستگاه افزایش یافته است.

وی ادامه داد: برنامه ریزی برای کاهش توقف در مسیرهای تردد ناوگان در پایانه مرزی لطف آباد، نوبت دهی جداگانه برای خروج ناوگان صادرات حامل تره بار از تیرپارک، تسریع در انجام تشریفات مرزی و از همه مهمتر افزایش ساعت کار پایانه مرزی تا ساعت ۱۹ از جمله مواردی است که منجر به سرعت گرفتن تردد در این مرز زمینی شده است.

مدیر پایانه مرزی لطف آباد به افزایش حمل کالا به ترکمنستان به واسطه تعطیلات ژانویه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر خواب و انتظار ناوگان باری برای ورود به خاک ترکمنستان به پنج روز رسیده است و هم اکنون نیز حدود هزار دستگاه کامیون در محوطه پایانه، تیرپارک و سطح شهر لطف آباد در انتظار خروج هستند.

تیرپارک‌ (مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی، توقفگاه کامیون) محل توقف و پارک کامیون‌ها در راه‌های بین شهری و بیشتر، مسیرهای ترانزیتی است که استانداردهای مخصوص به خود دارد و توسط بخش خصوصی و با اخذ مجوز از سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

تیرپارک‌ها معمولا به جز خدمات پارکینگ خودرو، خدمات رفاهی دیگری را نیز به کاربران ارائه می‌دهنداز جمله ارائه سوخت، سرویس بهداشتی، نمازخانه، رستوران، فست فود، استراحتگاه، مهمانسرا، هتل، چایخانه، کافی شاپ، امنیت یا حفاظت فیزیکی، درمانگاه و خرده فروشی. تیرپارک‌ها معمولا در احداث می‌شوند که از تردد بالایی از کامیون‌ها و خودورهای سنگین برخوردارند.

پایانه مرزی لطف آباد در نقطه صفر مرزی ایران و ترکمنستان در ۳۰۰ کیلومتری شمال مشهد و ۱۱۰ کیلومتری جنوب عشق آباد، پایتخت ترکمنستان قرار دارد.