یک مؤسسه تحقیقاتی چینی گزارش داد ترکمنستان در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین مراکز ترانزیتی در قاره آسیا است که حمل و نقل کالاهای صادراتی چین به اروپا و همچنین روسیه به هند را تأمین می‌کند.

موسسه بریفینگ چین گزارش داد ترکمنستان در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین مراکز ترانزیتی در قاره آسیا است که نیازهای حمل و نقل کالاهای صادراتی چین به اروپا و همچنین روسیه به هند را تامین می‌کند.

بر اساس این تحلیل، گسترش توان ترانزیتی جمهوری آذربایجان با احداث بنادر هوایی جدید و همچنین وجود بندر دریایی مدرن در ترکمنستان به ویژه در ترکمن باشی که دارای ارتباط ریلی حلقه‌ای با تمام مناطق کشور و جمهوری‌های همجوار به ویژه با ازبکستان است، می‌تواند این دو جمهوری را به شرق و غرب متصل کنند.

به طور متوسط، گردش تجاری بین ترکمنستان و جمهوری آذربایجان ۶۲۰ درصد افزایش یافته که نشان دهنده رشد روابط اقتصادی آسیای مرکزی و چین با بخش اروپایی این قاره است.

به نوبه خود، الحاق ترکمنستان به کریدور بین المللی شرق-غرب ، ترانزیت کانتینری از روسیه را فراهم می‌کند و نشان دهنده علاقه این کشور به بازار جنوب اروپا، به ویژه هند است.

طرف روسی بارها به لزوم پیوستن به بازار پرجمعیت و به سرعت در حال توسعه هند و پاکستان اشاره کرده است.

بانک تجارت خارجی روسیه از بانک رزرو هند اجازه افتتاح حساب به روپیه برای مشتریان روسی دریافت کرده است.

رئیس جمهور ترکمنستان گفت: آماده همکاری با سازمان همکاری شانگهای در زمینه امنیت، انرژی و حمل و نقل هستیم.

 «سردار بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان در سخنانی در نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند به عنوان مهمان افتخاری، آمادگی ترکمنستان را برای همکاری با سازمان همکاری های شانگهای در زمینه امنیتی اعلام کرد.

رئیس جمهور ترکمنستان خاطرنشان کرد: کشور ما آماده همکاری با سازمان همکاری شانگهای و ایجاد طرح‌های تعاملی چند جانبه و انعطاف‌پذیر در عرصه سیاست، امنیت، اقتصاد، تجارت و سرمایه‌گذاری و فرهنگی و بشردوستانه است.

رئیس جمهور ترکمنستان تاکید کرد ترکمنستان، سازمان همکاری شانگهای را یکی از مهمترین ارکان ثبات قاره می داند و آمادگی خود را برای برقراری گفت وگوی سیاسی و دیپلماتیک نزدیکتر و اساسی تر با این سازمان اعلام می دارد.

بردی محمداف از جمله زمینه هایی که ترکمنستان و سازمان همکاری شانگهای می توانند در آن همکاری کنند، مبارزه با تروریسم و ​​افراط گرایی، جرائم سازمان یافته، قاچاق مواد مخدر و دیگر انواع فعالیت های غیرقانونی را نام برد.

بردی محمداف خاطرنشان کرد: ترکمنستان آماده گسترش جدی مشارکت تجاری و اقتصادی با سازمان است و برای این امر نه تنها فرصت های واقعی، بلکه یک ضرورت عینی نیز وجود دارد.

وجود منابع قدرتمند و پایگاه تولید در کشور ما و مجاورت جغرافیایی، امکانات توسعه یافته و تجربه تعامل در قالب های دوجانبه و چند جانبه که ما طی سالها بدست اورده ایم  امروزه مساعدترین شرایط را برای ایجاد روابط پایدار بلندمدت در حمل و نقل، لجستیک، ارتباطات، انرژی فراهم می کند.

رئیس جمهور ترکمنستان تاکید کرد: ایجاد کریدورهای یکپارچه تجاری و اقتصادی در امتداد خط شرق-غرب، جنوب-شمال می تواند گواه این ادعا باشد.

به گفته وی، ترکمنستان آماده است تا در عمل موضوع تامین قلمرو و زیرساخت های خود را در راستای منافع سازمان همکاری شانگهای برای ایجاد مسیرهای ترانزیتی بین قاره ای و منطقه ای برای تامین کالا و خدمات مورد بحث قرار دهد.

به گفته بردی محمداف، مسیر دریای خزر با توجه به حضور بندر بزرگ و مدرن چند منظوره در شهر ترکمن باشی در سواحل ترکمنستان نقش مهمی را ایفا می کند.

رئیس جمهور ترکمنستان گفت: ما به مصلحت مشارکت سازمان همکاری شانگهای در تشکیل سیستم حمل و نقل و کریدورهای ترانزیتی و لجستیک در امتداد خط چین – آسیای مرکزی، دریای خزر – دریای سیاه ایمان داریم.

رئیس جمهور همچنین ابراز آمادگی کرد که همراه با طرف های ذیربط برای بهبود کارایی کریدور حمل و نقل بار از بنادر روسیه در بالتیک به پایانه های دریایی در خلیج فارس، و اقیانوس هند را فراهم می کند، همکاری کنند.

در همین راستا، رئیس جمهور ترکمنستان پیشنهاد کرد که برنامه ریزی پروژه های مشترک برای تنوع بخشیدن به منابع انرژی به منظور تامین نیازهای کشورهای  عضو سازمان همکاری شانگهای و چشم انداز ورود به بازارهای خارجی آغاز شود.

در دیدار وزرای امور خارجه قزاقستان و ترکمنستان در «نورسلطان» بر علاقه متقابل دو کشور برای تقویت بیشتر روابط دوجانبه تاکید شد.

«مختار تلئوبردی» وزیر امور خارجه قزاقستان و«رشید مرداف» وزیر امور خارجه ترکمنستان مسائل مختلف همکاری بین دو کشور را بررسی کردند.

در این دیدار که در حاشیه سومین دور نشست وزرای خارجه چین و آسیای مرکزی برپا شد موضوعات مربوط به امنیت منطقه‌ای بررسی و در خصوص مسائل مهم بین المللی تبادل نظر صورت گرفت.

ضرورت استفاده حداکثری از زیرساخت‌های حمل و نقل زمینی و دریایی مدرن موجود در قزاقستان و ترکمنستان از جمله دیگر موضوعاتی بود که مورد توجه ویژه دو طرف قرار گرفت.

دو طرف علاقه متقابل خود را برای تقویت و گسترش بیشتر روابط سیاسی، تجاری، اقتصادی، فرهنگی و بشردوستانه در روح دوستی، حسن همجواری و مشارکت استراتژیک تایید و موضوعات مربوط به تعامل در ساختارهای چندجانبه، از جمله مشارکت در سطوح بالا و عالی در رویدادهای آتی بین‌المللی و منطقه را بررسی کردند.

طی این دیدار همچنین دستور کار منطقه‌ای و بین المللی مورد بحث  بررسی قرار گرفت.

وزیر امور خارجه ترکمنستان روز گذشته به منظور شرکت در سومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای «آسیای مرکزی- چین» و همچنین انجام مذاکرات دوجانبه وارد «نورسلطان» پایتخت قزاقستان شده است.

تجارت کالایی ایران از ابتدای دهه گذشته با تحولات و نوساناتی همراه بوده و همواره اعداد صادرات و واردات تغییر کرده‌اند.

بیشترین ارزش تجاری ایران در سال ۱۳۹۰ و با حجم ۱۰۶ میلیارد دلار به ثبت رسیده است. از این عدد ۴۴ میلیارد دلار مربوط به صادرات و ۶۲ میلیارد دلار مربوط به واردات بوده است. به این ترتیب بخش زیادی از این رکورد تجاری تحت تاثیری آمار بالای واردات به ثبت رسیده است.

ارزش صادرات ایران از سال ۱۳۹۷ به بعد افت کرد اما این روند در سال ۱۴۰۰ متوقف شد و میزان صادرات کشور به حدود ۴۹ میلیارد دلار رسید. میزان واردات نیز در سالی که گذشته پس از کاهشی که در سال‌های قبل داشت از مرز ۵۳ میلیارد دلار عبور کرد.

در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۲۳ میلیون تن کالای ایرانی به دیگر کشورها صادر شد که از نظر وزنی افزایش ۹ درصدی و از نظر ارزشی افزایش ۴۰ درصدی را به ثبت رساند. همچنین در این مدت حدود ۴۱ میلیون تن کالا به ایران وارد شد که از نظر وزنی افزایش ۳۶ درصدی و از نظر ارزشی افزایش ۲۲ درصدی را نشان می‌دهد. تراز تجاری ایران نیز در این سال برای سومین سال پی در پی منفی باقی ماند.

در سال ۱۴۰۰، پنج کشور چین، عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و افغانستان اصلی‌ترین مقاصد صادراتی ایران بوده‌اند به طوری که حدود ۷۵ درصد کالاهای ایرانی به این کشور صادر شد. چین با سهم ۲۹ درصدی اصلی‌ترین وارد کننده کالا از ایران در این سال بود.

عمده‌ترین مبادی واردات ایران در سال ۱۴۰۰ نیز به ترتیب امارات متحده عربی، چین، ترکیه، آلمان و روسیه بوده‌اند. امارات با سهم ۳۱ درصدی اصلی‌ترین صادرکننده کالا به ایران در سال گذشته لقب گرفته است.

در میان کالاهای صادراتی، گاز طبیعی مایع شده، متانول، پلی اتیلن، اوره و شمش آهن و فولاد اصلی‌ترین کالاهایی بوده که به کشورهای دیگر صادر شده است.

در میان کالاهای وارداتی نیز گوشی تلفن همراه، ذرت دامی، گندم معمولی، دانه سویا، روغن آفتاب گردان و کنجاله بیشترین واردات به ایران را داشته‌اند.

تحلیل:

*با توجه به حجم صادرات ایران و نوع صادرات که عمدتا خام فروشی است لزوم توجه به تولید احساس می گردد اگر به عمده کالاهای وارداتی توجه نماییم محصولات فراوری شده به چشم می خورد که نشاندهنده توجه کشورها به تولید و در ادامه صادرات آن است.

*بایستی به بازار کشورهای همسایه توجه ویژه نمود و با تحلیل بازار آنها، توسعه بازار خودمان نیز رقم خواهد خورد

*جنگ روسیه و اکراین شرایط تجارت جهانی را تحت تاثیر قرار داده است و در صورت ادامه شاهد تاثیرات بالاتری هم خواهیم بود. با توجه به کالاهای وارداتی ایران که به روسیه و اکراین هم وابسته است، بایستی به دنبال تامین کنندگان دیگر بوده و حتما منابع مالی بیشتری برای این کالاها در نظر بگیریم تا دچار بحران نشویم.

پیشنهاد ایجاد منطقه تجاری مرزی توسط ازبکستان به ترکمنستان: «نیاز به ایجاد منطقه تجاری مرزی، گسترش طیق و حجم محصولات و خدمات ارائه شده را مطرح کردند. حمل و نقل، ارتباطات حمل و ترانزیت و همکاری به منظور حل و فصل مسائل آب و انرژی از دیگر موارد مطرح شده بود

مذاکره ای بین وزارت امور خارجه چین و ترکمنستان روز پنجشنبه به صورت ویدیو کنفرانس برگزار گردید.

به گزارش شرکت ازبکستانی Temir Yullar، مراسم رسمی افتتاح نخستین قطار در مسیر چین-قرقیزستان-ازبکستان، روز ۵ ژوئن در استان «گانسو» چین برگزار شد. این قطار که مخصوص کانتینرهای ۲۵تنی است، از مسیر قرقیزستان و ازبکستان به ایستگاه «ماری» در ترکمنستان می‌رود. اپراتورهای اصلی قطار، شرکت لجستیک و چینی JST Logistics Corporation LTD، و ارسال و هماهنگی بار توسط شرکت O’ZBEKTEMIRYO’LEKSPEDITSIA UE صورت می‌گیرد.