تجارت چهار میلیارد دلاری با ترکمنستان، سند ترمیم روابط با همسایه شمالی
رونق دوباره آمد و شد اتباع ترکمنستان و تبادلات تجاری چهار میلیارد دلاری از طریق مرز لطفآباد درگز خراسان رضوی، نمود آشکاری از موفقیت دولت سیزدهم در بازسازی روابط سیاسی و توسعه تجارت با این همسایه شمالی است.
جمهوری اسلامی ایران با چهار گذرگاه مرزی، حدود هزار کیلومتر مرز زمینی با ترکمنستان دارد که نیمی از آن در محدوده استان خراسان رضوی است که گمرک و گذرگاه های سرخس، لطف آباد و باجگیران در خراسان رضوی و اینچه برون در استان گلستان از طریق زمینی و بنادر انزلی و امیرآباد در گیلان و مازندران از طریق دریا، مراودات تجاری بین ۲ کشور را تمشیت میدهند.
به گفته سفیر ایران در ترکمنستان؛ دور جدید توسعه مناسبات تجاری، ترانزیتی، فرهنگی و سیاسی با ترکمنستان با سفر رییس جمهوری اسلامی ایران در آبان ماه ۱۴۰۰ به عشق آباد، پایتخت ترکمنستان آغاز شد و در پی این رویداد شاهد حضور رییس جمهوری ترکمنستان در تهران و تکرار دیدارها و گفت و گوهای رسمی سران و مقامات ۲ کشور در ۲ سال گذشته بودیم.
غلامعباس ارباب خالص اظهار داشت: توسعه مناسبات سیاسی با این همسایه شمالی در دولت سیزدهم، موجب شتاب همکاری های همهجانبه به ویژه در بعد اقتصادی و تجاری شده است.
شاید نمود و سند روشن این توسعه و تحول در روابط ۲ کشور، رونق تبادلات تجاری و آمد و شدهای مرزی از مرز لطف آباد خراسان رضوی باشد، گذرگاهی که در شهرستان درگز در ۹۰ کیلومتری جنوب عشق آباد قرار دارد و فاصله این گمرک و پایانه مرزی با شهر درگز در شمال خراسان رضوی ۲۲ کیلومتر و با مشهد ۲۹۶ کیلومتر است.
تجارت چهار میلیارد دلاری از مرز لطف آباد
دوران کرونا، در عمل مرز لطف آباد را به یک مرز بسته و سوت و کور تبدیل کرد به گونه ای که پس از فروکش کردن دامنه بحران کرونا، باز هم روند رفع محدودیت های تجاری و تردد در این مرز زمینی شتاب درخوری نیافت، اما از سال گذشته آرام آرام روند از سرگیری تبادلات تجاری از این مرز شروع شد، با این تفاوت که این بار برخلاف دوره پیش از کرونا، طرف ترکمنستانی تمایل خود را برای توسعه روابط پنهان نمی کرد.
مطابق گزارش گمرک، ارزش تجارت خارجی شامل واردات، صادرات و ترانزیت کالا از مرز لطفآباد خراسان رضوی با ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ماقبل آن ۱۴۱ درصد افزایش یافت و ارزش تجارت بین المللی (صادرات، واردات و ترانزیت)محقق شده در مرز لطفآباد شهرستان درگز، طی پارسال معادل چهار میلیارد و ۱۲۰ هزار و ۲۰۸ دلار بود.
همچنین بهار امسال مدیر پایانه مرزی لطف آباد درگز به تغییرات قابل توجه در ترددهای مسافری در این مرز اشاره کرد و گفت: ورود و تردد اتباع ترکمنستانی از این پایانه مرزی به ایران در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۴۰۰ حدود ۱۷ برابر شده است.
محسن رکنی افزود: رونق و جهش ۱۷ برابری در ورود مسافران خارجی از این پایانه مرزی با ترکمنستان در سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال پیش از آن و پس از رفع محدودیت های کرونایی محقق شد.
سرپرست گمرک لطف آباد؛ توسعه روابط تجاری با ترکمنستان در پی سفر مسوولان عالی رتبه ۲ کشور و تغییر نگاه همسایه شمالی برای تحول در روابط تجاری با ایران در دولت سیزدهم را از دلایل رونق تجارت خارجی در این مرز زمینی دانسته است.
سرپرست گمرک لطف آباد؛ توسعه روابط تجاری با ترکمنستان را از پیامدهای سفر مسوولان عالیرتبه ۲ کشور و تغییر نگاه همسایه شمالی برای تحول در روابط تجاری با ایران در دولت سیزدهم دانست.
قربان کریمی با اشاره به رشد ۴۵ درصدی تجارت مرزی در سال ۱۴۰۱ اظهار داشت: این رشد تجارت نتیجه تغییر نگاه مثبت ترکمنستان در سال گذشته به مرزهای گمرکی با ایران، به ویژه مرز لطف آباد بوده است که حاصل دیپلماسی فعال اقتصادی و گمرکی دولت سیزدهم است.
سابقه صادرات چمدانی ۲۵ میلیون دلاری
سرپرست گمرک لطف آباد با اشاره به سابقه تجارت در این مرز گفت: در سال ۱۳۹۵ از این مرز ۲۵ میلیون دلار صادرات چمدانی صورت گرفت و از این حیث لطف آباد در بین گذرگاه های مرزی ایران، رتبه نخست صادرات چمدانی به آسیای مرکزی را از آن خود کرده بود.
وی خاطرنشان کرد: البته در آن سالها مسافران می توانستند تا هزار دلار کالا با خود به ترکمنستان ببرند و تنها محدودیتی که وجود داشت در خصوص حمل کالاهای اساسی مانند آرد و اقلام این چنینی بود.
معاون سیاسی و امنیتی فرماندار درگز، پارسال با انتقاد از دشواری ترددهای مسافری از مرز لطف آباد گفته بود: طی سالهای قبل و پیش از قطع ارتباط ترکمنستان و لغو صدور روادید، طبق توافقات دوجانبه برای ساکنان محلی و اهالی درگز پروانه گذر مرزی برای تردد ۱۵ روزه در ترکمنستان صادر می شد و شهروندان ایرانی می توانستند سفری راحت و ارزان تر از درگز به مشهد را به مقصد ترکمنستان انجام دهند که همین مساله زمینه رونق تجارت چمدانی را فراهم کرده بود.
هر ماه چند بیمار ترکمنستانی در بخش ویژه توریسم درمانی بیمارستان درگز بستری شده و یا به بیمارستان های مشهد ارجاع داده می شوند.
صولت دولتیان افزود: متاسفانه صدور این روادید مرزی در سالهای پیش از شیوع کرونا توسط دولت ترکمنستان به صورت یکجانبه لغو شد، هر چند امروز نیز خواهان برقراری روابط مرزی و تجارت چمدانی مانند گذشته هستیم اما معتقدیم که در لطف آباد نیز نیاز به راه اندازی بازارچه مرزی مانند بازارچه مرزی باجگیران قوچان با ترکمنستان هستیم.
وی گفت: در عین حال تا زمانی که توافقات پرفراز و نشیب با همسایه شمالی از طریق نهادهای دیپلماتیک ۲ کشور بررسی و اجرایی شود، حداقل نیازمند برقراری تجارت چمدانی و مسافری از طریق مرز لطف آباد هستیم.
از سوی دیگر روند رو به رشد تردد مسافر از مرز لطف آباد تا بدان جا پیش رفت که حتی موضوع گردشگری سلامت و درمان بیماران ترکمنستانی در بیمارستان امام خمینی (ره) درگز نیز از سوی مسوولان محلی در سال گذشته مطرح شد.
آذرماه پارسال فرماندار درگز از راه اندازی بخش توریسم درمانی در بیمارستان امام خمینی (ره) این شهرستان خبر داد که بر این اساس هر ماه چند بیمار ترکمنستانی در بخش ویژه توریسم درمانی بیمارستان درگز بستری شده و یا به بیمارستان های مشهد ارجاع داده می شوند.
حقیقت این است که سرعت تحولات مثبت در مرز لطف آباد خارج از انتظار است و به همین دلیل مرز لطف آباد را می توان شاخص مثبت روابط تجاری ایران با ترکمنستان دانست.
رونق دوباره تجارت چمدانی
سرپرست گمرک لطفآباد شهرستان درگز خراسان رضوی هفته گذشته در این خصوص گفت: افزایش تردد مسافران در این مرز در بهار امسال نشان دهنده رونق گرفتن دوباره تجارت چمدانی و تبادل کالای همراه مسافران ترکمنستانی از طریق مرز لطف آباد است.
قربان کریمی افزود: بهار سال گذشته با وجود بازگشایی مرز لطف آباد پس از لغو محدودیت های کرونایی، در مجموع ۲۶ مسافر از مرز لطف آباد وارد کشور شدند که همه این مسافران مرزهای دیگر را برای خروج انتخاب کردند.
وی گفت: در سه ماهه نخست امسال ۵۵۵ مسافر از مرز لطف آباد وارد ایران شدند که ۴۱۴ نفر از آنان تاکنون از همین مرز خارج شده اند و این نشان دهنده رونق چشمگیر تردد مسافران از این مرز جاده ای است.
سرپرست گمرک لطفآباد گفت: پس از سفر مسوولان بلندپایه ۲ کشور در دولت سیزدهم و توسعه روابط دوجانبه، شاهد تغییر نگاه مثبت ترکمنستان برای سفر اتباعش به ایران و تبادل تجاری از این مرز بوده ایم.
کریمی اضافه کرد: هم اکنون مسافران ترکمن که برخی سفرهای متعددی به درگز کرده اند، با سفر به مشهد، قوچان و درگز، کالای ترکمنستانی همراه خود را در ایران به فروش می رسانند و پس از خرید انواع و اقسام کالای ایرانی به کشورشان بازمی گردند که برآورد می شود این مسافران ۱.۵ برابر کالایی را که با خود به ایران می آورند، به کشورشان بازگردانند.
در سه ماهه نخست امسال ۵۵۵ مسافر از مرز لطف آباد وارد ایران شدند که ۴۱۴ نفر از آنان تاکنون از همین مرز خارج شده اند و این نشان دهنده رونق چشمگیر تردد مسافران از این مرز جاده ای است.
وی افزود: البته برخی مسافران نیز با بازدید از مناطق مختلف استان از خدمات توریسم درمانی و به ویژه بیمارستان امام خمینی (ره) درگز بهره مند می شوند.
توسعه روابط، رشد ۱۰۳ درصدی صادرات را رقم زد
سرپرست گمرک لطفآباد درگز گفت: ارزش صادرات کالا از مرز لطف آباد خراسان رضوی به کشور ترکمنستان در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با بهار پارسال ۱۰۳ درصد افزایش داشته است.
قربان کریمی افزود: در بهار امسال ۷۷ میلیون و ۵۳۰ هزار دلار کالا به ترکمنستان صادر شد که این رقم در بهار پارسال ۳۸ میلیون و ۱۷۷ هزار دلار بوده است.
ارزش صادرات کالا از مرز لطف آباد خراسان رضوی به کشور ترکمنستان در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با بهار پارسال ۱۰۳ درصد افزایش داشته است.
وی گفت: در سه ماهه نخست امسال ۱۰۷ هزار و ۵۰۰ تن کالا در قالب بیش از چهار هزار اظهارنامه گمرکی به ترکمنستان صادر شده است که صادرات از نظر وزنی نیز رشدی ۶۴ درصدی را نسبت به مدت مشابه پارسال تجربه کرده است.
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
سرپرست گمرک لطفآباد شهرستان درگز خراسان رضوی گفت: ارزش صادرات کالا از مرز لطف آباد شهرستان درگز خراسان رضوی به کشور ترکمنستان در سه ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال ۱۰۳ درصد افزایش داشته است.
قربان کریمی افزود: در بهار امسال ۷۷ میلیون و ۵۳۰ هزار دلار کالا به ترکمنستان صادر شد که بهار پارسال این رقم ۳۸ میلیون و ۱۷۷ هزار دلار بود.
وی گفت: در سه ماهه نخست امسال ۱۰۷ هزار و ۵۰۰ تن کالا در قالب بیش از چهار هزار اظهار نامه گمرکی به ترکمنستان صادر شده است که از نظر وزنی رشد ۶۴ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال داشته است.
سرپرست گمرک لطفآباد بیان داشت: پس از سفر مسوولان بلند پایه دو کشور در دولت سیزدهم و توسعه روابط دوجانبه شاهد تغییر نگاه مثبت ترکمنستان برای توسعه روابط و در نتیجه رشد تبادلات تجاری از جمله صادرات کالا بین دو کشور هستیم.
کریمی اضافه کرد: سنگ های ساختمانی، مصالح ساختمانی مانند سیمان، تره بار و مواد غذایی مانند ماکارونی به ترتیب بیشترین اقلام و کالاهای صادراتی ایران به ترکمنستان را شامل می شود.
خراسان رضوی از شمال و شمال شرق دارای ۵۳۲ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان است و گذرگاه مرزی لطفآباد شهرستان درگز در ۹۰ کیلومتری جنوب عشق آباد، پایتخت ترکمنستان از موقعیت تجاری و به ویژه ترانزیتی خوبی برخوردار است، از سویی فاصله این گمرک و پایانه مرزی با شهر درگز در شمال خراسان رضوی ۲۲ کیلومتر و تا مشهد ۲۹۶ کیلومتر است.
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
«تفلیس» میزبان نشست کمیسیون همکاریهای اقتصادی ترکمنستان و گرجستان
نشست کمیسیون دولتی همکاریهای اقتصادی ترکمنستان و گرجستان دهه اول ماه ژوئن امسال در تفلیس برپا میشود.
در این مورد «باتیر آتدایف»، معاون نخست وزیر ترکمستان در نشست اخیر دولت این کشور خبر داد و از زمینههای انرژی، محصولات صنعت نفت و گاز و همچنین بخش حمل و نقل و ارتباطات، از جمله تعامل در توسعه کریدورهای حمل و نقل با در نظر گرفتن ظرفیت مناطق خزر و دریای سیاه، به عنوان جهات مهم همکاری بین دو کشور نام برد.
به گفته وی، ترکمنستان علاقهمند به دستیابی به امکان استفاده از پایانههای بنادر «پوتی» و «باتومی» برای انتقال محمولههای صادراتی است.
معاون نخست وزیر ترکمنستان در ادامه همچنین به وجود تقاضا برای افزایش عرضه و ترانزیت کودهای معدنی از طریق گرجستان اشاره کرد.
گسترش روابط بین بورسهای کالایی، ساختارهای تجاری، ایجاد سرمایهگذاریهای مشترک و پروژههای امیدوارکننده در حوزه گردشگری از موضوعات دستور کار تعامل دوجانبه ترکمنستان و گرجستان به شمار میروند.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان, اخبار ترکمنستان
رئیس جمهور چین: آسیای مرکزی باید از پتانسیل کامل خود استفاده کند
شی جینپینگ در جریان سخنرانی در نشست با سران کشورهای آسیای مرکزی خواستار آن شد که چین و کشورهای این منطقه پتانسیلشان در زمینه تجارت، همکاری اقتصادی و همکاری در حوزه زیرساخت را “به طور کامل به کار بگیرند.”
به نقل از خبرگزاری فرانسه، شی جینپینگ امروز جمعه از رهبران قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در نشستی در شهر “شیان” (Xi’an) واقع در شمال چین میزبانی کرد.
پکن این نشست را یک “نقطه عطف” توصیف و اعلام کرده، تجارت با حوزه آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۲ به ۷۰ میلیارد دلار رسید و در سه ماهه اول ۲۰۲۳ نیز به میزان ۲۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد پیدا کرد.
این منطقه به ویژه برای پروژه زیرساختی جهانی چند تریلیون دلاری چین مشهور به ابتکار عمل “کمربند و جاده” اهمیت حیاتی دارد.
شی جینپینگ، رئیس جمهور چین در سخنرانی خطاب به رهبران کشورهای آسیای مرکزی گفت، این کشورها باید “به طور کامل پتانسیل همکاری سنتی در زمینه اقتصاد، تجارت، ظرفیت صنعتی، انرژی و حمل و نقل را به کار بگیرند.”
او همچنین بر لزوم توسعه “محرکهای جدید رشد نظیر فاینانس، کشاورزی، کاهش فقر، کاستن از انتشار کربن، سلامت و نوآوری دیجیتال” تاکید کرد.
رئیس جمهور چین خاطرنشان کرد: “چین و کشورهای آسیای مرکزی باید اعتماد دوجانبه راهبردی خود را تعمیق کرده و همواره یک پشتیبانی روشن و قدرتمند را در زمینه مسائل مربوط به منافع بنیادین از یکدیگر به عمل آورند.”
ابتکار عمل “کمربند و جاده” چین یک پروژه ژئوپلتیکی تعیین کننده برای شی جینپینگ که مشتاق به ازسرگیری همکاری با جمهوری های متعلق به شوروی سابق است محسوب میشود.
رئیس جمهور چین روز جمعه اظهار کرد، این منطقه و چین باید در این پروژه “رهبری را به دست گرفته” و “اعتماد دوجانبه استراتژیک را تعمیق سازند.”
رئیس جمهور چین خاطرنشان کرد، رهبران آسیای مرکزی با در نظر داشتن این هدف که “یک دوستی همیشگی را حفظ کنند” به دنبال برگزاری یک نشست مجدد دیگر در سال ۲۰۲۵ در قزاقستان هستند.
او بر لزوم افزایش همکاری های امنیتی در خصوص “سه شرارت” موجود در منطقه شامل “جدایی طلبی”، “تروریسم” و “افراط گری” تاکید کرد.
رئیس جمهور چین با اشاره تلویحی به ناآرامی در جمهوری های برآمده از شوروی سابق در آسیای مرکزی که طبق گفته مسکو کشورهای دیگر تحت حمایت غرب هستند، افزود: “شش کشور باید به طور قاطعانه با مداخله خارجی در امور داخلی کشورهای منطقه و تلاشها برای تحریک انقلابهای رنگی مخالفت کنند.”
به گزارش “ساوث چاینا مورنینگ پست”، رئیس جمهور چین همچنین در این نشست خواستار اتحاد میان “کشورهای برادر در آسیای مرکزی”علیه تلاشها به منظور ایجاد تفرقه در میان آنها در ضمن مواجهه با تلاطم بی سابقه و تبدیل شدن این کشورها به پل پیونددهنده آسیا و اروپا شد.
وی در سخنرانی در نشست “چین-آسیای مرکزی” گفت: “جهان نیازمند یک منطقه آسیای مرکزی هماهنگ است. برادری از همه ثروتها بهتر است.”
شی جینپینگ خاطرنشان کرد: “درگیریهای قومی، نزاع مذهبی و شکافهای فرهنگی زمینه اصلی در آسیای مرکزی نیست. وحدت، تسامح و هماهنگی چیزی است که مردم آسیای مرکزی به دنبالش هستند. هیچ کس این حق که در آسیای مرکزی اختلاف و تقابل ایجاد کند را ندارد چه برسد به اینکه به دنبال کسب منافع شخصی سیاسی از آن باشد.”
رئیس جمهور چین ادامه داد: “حاکمیت، امنیت، استقلال و تمامیت ارضی کشورهای آسیای مرکزی باید حفظ شود، مسیر توسعه محوری که توسط مردم آسیای مرکزی به طور مستقل انتخاب شده باید مورد احترام قرار بگیرد و باید از تلاشهای منطقه آسیای مرکزی برای صلح، هماهنگی و آرامش پشتیبانی شود. آسیای مرکزی با برخورداری از یک مزیت منحصر به فرد جغرافیایی می تواند به یک کانون مهم پیوند بین آسیا و اروپا تبدیل شود”.
شی جینپینگ همچنین اعلام کرد، چین ۲۶ میلیارد یوان (۳.۷ میلیارد دلار) کمک صرف توسعه کشورهای آسیای مرکزی خواهد کرد.
شی جینپینگ گفت که این نشست (اولین نشست حضوری در نوع خود بین این رهبران از زمان برقراری روابط دیپلماتیک پکن با پنج کشور استقلال یافته در سال ۱۹۹۲ از شوروی) چشم اندازهای جدیدی را برای همکاری با آسیای مرکزی باز کرد.
وی اظهار کرد: روابط بین چین و کشورهای آسیای مرکزی ریشه های تاریخی عمیق، نیازهای عملی گسترده و پایهای محکم در افکار عمومی داشته و سرشار از نشاط و سرزندگی در دوران جدید است.
به گفته شی جینپینگ، چین مایل است به کشورهای آسیای مرکزی کمک کند تا توانایی های امنیتی و دفاعی و نیروهای ضابط قانون خود را در راستای “حفظ امنیت منطقه ای به طور مستقل” تقویت کنند. وی افزود که چین همچنین از “بازسازی صلح آمیز” افغانستان حمایت خواهد کرد.
شی جینپینگ همچنین خواستار تلاش هایی مشترک برای تقویت اعتماد استراتژیک و تقویت روابط امنیتی بین چین و آسیای مرکزی شد.
رهبران در این نشست روز جمعه توافق کردند که یک مکانیزم رسمی مربوط به برگزاری نشست چین و آسیای مرکزی به صورت هر دو سال یکبار را ایجاد کنند و قزاقستان میزبان نشست بعدی در سال ۲۰۲۵ باشد.
روز پنجشنبه، شی جینپینگ با رهبران قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان دیدارهای انفرادی برگزار کرد. همه این رهبران از افزایش مشارکت چین در منطقه، از جمله تحت پروژه شاخص کمربند و جاده حمایت کردند.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان, اخبار ترکمنستان
ناوگان تجاری خراسان، گرفتار پیچ و خم مسیر ترانزیتی ترکمنستان
ترکمنستان را دروازه تجارت با کشورهای آسیای مرکزی خواندهاند؛ تجارتی که در دوره پساکرونا با چشمانداز روشنی آغاز شد اما در ادامه با چالشهای ترانزیتی در خاک ترکمنستان، که به تدریج خود را نمایان کرد، به مشکل برخورد.
ترکمنستان از جنوب با استانهای خراسان رضوی و گلستان و از شرق دریای خزر با کشورمان دارای مرز خشکی و دریایی است، از طرفی بندر “ترکمنباشی” این کشور پذیرای کشتی های تجاری کشورهای منطقه است.
ترکمنستان دارای چهار گذرگاه مرزی زمینی با ایران شامل سرخس، لطف آباد، باجگیران (در خراسان رضوی) و اینچه برون (در گلستان) است که عمده ترددهای تجاری ریلی و جاده ای به ترتیب از طریق سرخس، اینچه برون و لطف آباد انجام می شود.
تردد ناوگان ترانزیت ورودی و خروجی از مرزهای مشترک ایران با ترکمنستان به مقصد کشورهای آسیای مرکزی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل از آن به ترتیب ۵۶ و ۷۰ درصد افزایش داشته است.
ترکمنستان به واسطه همین موقعیت جغرافیایی، پذیرای ناوگان ترانزیتی به مقصد کشورهای قرقیزستان، تاجیکستان، قزاقستان، ازبکستان و حتی چین است.
این کشور در دوره کرونا نیز محدودیت هایی را در مرزهای خود با ایران و دیگر کشورها، برای ترددهای مرزی، از جمله برای رانندگان اعمال کرد و از در همین راستا شیوه غیرمعمول “تعویض یدک” را جایگزین حمل مستقیم بار ترانزیتی کرد، یعنی کامیونهای ایرانی، باید یدک (بار) خود را تحویل کشنده ترکمنستانی می دادند تا به مقصد رسانده شود.
خوشبختانه پارسال با فروکش کردن کرونا و مطابق توافقات دوجانبه، شاهد رونق ترانزیت و ترددهای مرزی بودیم چنانکه مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی اظهار داشت: تردد ناوگان ترانزیتی ورودی و خروجی از سه پایانه مرزی فعال استان در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل از آن ۴۸ درصد افزایش یافت.
جعفر شهامت افزود: در سال ۱۴۰۱ باتوجه به رفع محدودیت های کرونایی و افزایش ظرفیت پذیرش ناوگان و نیز پیگیری های صورت گرفته، بیش از ۳۱۴ هزار دستگاه کامیون حامل چهار میلیون و ۳۰۲ هزار تن بار صادراتی، وارداتی و ترانزیتی از سه پایانه مرزی دوغارون، لطف آباد و سرخس بین ایران و ترکمنستان تردد داشته اند.
وی گفت: تردد ناوگان ترانزیت ورودی و خروجی از مرزهای مشترک با ترکمنستان به مقصد کشورهای آسیای مرکزی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل از آن به ترتیب ۵۶ و ۷۰ درصد افزایش داشته است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی گفت: باتوجه به هدف گذاری های صورت گرفته در سال گذشته، مبنی بر ازسرگیری ترددهای حمل یکسره به ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی در قالب توافقات کمیته مشترک حمل و نقل جاده ای و نیز بازگشایی مجدد مرز باجگیران، روند افزایشی در کلیه رویه های حوزه حمل و نقل بین المللی استان در سال جدید ادامه خواهد داشت.
حمل یکسره بار از خاک ترکمنستان پرهزینه و خطرناک
رانندگان ایرانی تمایلی به عبور از خاک ترکمنستان ندارند، زیرا احتمال آن وجود دارد که طرف ترکمنستانی، راننده یا ناوگان ایرانی را صرفا به دلیل همراه داشتن یک قرص استامینوفن و یا موارد دیگر، مدتها نگه دارد.
با این حال عضو هیات مدیره انجمن شرکتهای حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی با انتقاد از حمل یکسره بار گفت: ترانزیت بار از مرزهای شمالی استان به صورت حمل یکسره از خاک ترکمنستان به دیگر کشورهای آسیای مرکزی در مقایسه با دیگر روشهای حمل، پرهزینه است.
ابراهیم عطایی افزود: در حال حاضر ترانزیت کالا از بندرعباس و از طریق گذرگاه های مرزی سرخس و لطف آباد خراسان رضوی با ترکمنستان به مقصد ازبکستان بین چهار هزار و ۲۰۰ تا چهار هزار و ۵۰۰ دلار هزینه برمیدارد.
وی گفت: این در حالی است که هزینه انتقال همان کالا از بندرعباس تا مرز سرخس خراسان رضوی ۵۷۰ دلار و در ادامه انتقال بار توسط ناوگان ترکمنستانی یا ترانشیپمنت مرزی و سپس حمل تا تاشکند، پایتخت ازبکستان، هزار و ۷۰۰ دلار است.
این فعال حوزه حمل و نقل بین المللی کالا اظهار داشت: محاسبه و مقایسه رقم های فوق نشان می دهد حمل یکسره بار از بندرعباس تا تاشکند در مقایسه با ترانشیپمنت مرزی کالا در سرخس و انتقال با ناوگان ترکمن دست کم ۲ هزار دلار گران تر است.
عطایی اظهار داشت: علاوه بر گران بودن مسیر یاد شده، رانندگان ایرانی تمایلی به عبور از خاک ترکمنستان ندارند، به عنوان نمونه احتمال آن وجود دارد که طرف ترکمنستانی، راننده یا ناوگان ایرانی را با قیمت حدود ۶۰ میلیارد ریال، صرفا به دلیل همراه داشتن یک قرص استامینوفن و یا موارد دیگر، مدتها نگه دارد.
وی گفت: دلایل ذکر شده موجب شده شرکتهای حمل و نقل و البته صاحبان بار همچون دوره همهگیری کرونا و محدودیتهای مرزی، خواهان حمل کالا به صورت تعویض یدک و یا ترانشیپمنت مرزی بار با ناوگان ترکمن باشند.
جواد رخشانی و محمد صباغی از مدیران شرکتهای حمل ونقل بین المللی خراسان رضوی نیز از اعمال محدودیت تردد برای ناوگان ترانزیتی در مرز سرخس گلایه کرده و گفتند: اعمال محدودیت در تردد ناوگان ترانزیتی به صورت تعویض یدک، موجب معطلی و خواب کامیون های تجاری تا ۹ شب در این پایانه مرزی شده است.
اعلام کنار گذاشتن شیوه تعویض یدک از هفت ماه پیش
با لغو محدودیتهای کرونا از شهریورماه پارسال به گمرک ابلاغ شد دیگر تردد ناوگان به صورت تعویض یدک صورت نگیرد و حمل بار از مرز سرخس به شکل ترانشیپمنت یا حمل یکسره باشد.
سرپرست اداره کل گمرک سرخس در پاسخ به این انتقادات گفت: در دوره کرونا به دلیل اعمال محدودیتهای مرزی، رانندگان اجازه ورود به ترکمنستان را نداشتند و لذا جابهجایی بار با تعویض یدک یا همان سپردن بار تریلی به رانندگان ترکمنستان انجام می شد.
علی اکبر کیانی علی آباد افزود: اما با لغو محدودیتهای کرونا از شهریورماه پارسال به گمرک ابلاغ شد دیگر تردد ناوگان به صورت تعویض یدک صورت نگیرد و حمل بار از مرز سرخس به شکل ترانشیپمنت یا حمل یکسره باشد.
وی بیان داشت: وقتی محدودیتهای کرونا به صورت رسمی برداشته شده و هیچ منع قانونی برای ورود ناوگان به ترکمنستان وجود ندارد، دیگر جابهجایی مرزی بار به صورت تعویض یدک معنی ندارد و کامیون ها باید طبق رویه قانونی تردد داشته باشند.
حمل یکسره بار اولویت راهداری خراسان رضوی برای تجارت مرزی
رییس اداره ترانزیت راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی نیز گفت: طبق توافقنامه کمیته مشترک حمل و نقل بینالمللی جادهای با ترکمنستان در اسفندماه پارسال، اولویت حمل کالای تجاری از مرزهای سرخس و لطفآباد، “حمل یکسره” کالا توسط ناوگان ایرانی است.
نصیر برادران افزود: مطابق توافقنامه بین ایران و ترکمنستان که در اسفندماه ۱۴۰۱ در مشهد صورت گرفت، طرفین بر ضرورت افزایش سهم حمل و نقل یکسره در جایگزینی با شیوه های قبلی تعویض یدک و ترانشیپمنت کالا تأکید کرده و مراتب آمادگی خود را در این خصوص اعلام کرده اند.
طبق توافقنامه کمیته مشترک حمل و نقل بینالمللی جادهای با ترکمنستان در اسفندماه پارسال، اولویت حمل کالای تجاری از مرزهای سرخس و لطفآباد، “حمل یکسره” کالا توسط ناوگان ایرانی است.
وی بیان کرد: از بهمن سال گذشته و در پی رفع محدودیت های ناشی از کرونا برای تردد رانندگان ایرانی در خاک ترکمنستان، اولویت تردد ناوگان تجاری به صورت حمل یکسره اعلام و با تصمیم کمیته هماهنگی مرز برای حمل یدک یا ترانشیپمنت کالا در پایانه مرزی سرخس محدودیت تعیین شد تا شرکتهای حمل و نقل رویه قانونی حمل یکسره را در پیش بگیرند.
تاجر در انتخاب شیوه حمل، آزاد است
با این حال عضو هیات مدیره انجمن شرکتهای حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی بیان داشت: مطابق قواعد جهانی در حمل و نقل بین المللی، تاجر و فورواردر (شرکت حمل کننده کالا) باید بتواند به شیوه های مختلف شامل حمل مستقیم یا ترانشیپمنت، کالای خود را جابهجا کند و محدودسازی ترانشیپمنت حمل کالا از مرزهای سرخس و لطف آباد از سوی مسوولان مرزی استان در مجموع عبور کالای آسیای مرکزی از مسیر ایران را با مشکل مواجه خواهد کرد.
عطایی بیان داشت: در حالی که مسیر ترانزیتی ایران به آسیای مرکزی امن و ارزان ترین مسیر جاده ای موجود است، محدودیتهای مرزی اعمال شده موجب می شود بازرگانان به فکر تغییر مسیر ترانزیت کالایشان از خاک ایران بیفتند.
وی گفت: هم اینک ناوگان ترانزیتی ترکیه کالای خود به مقصد آسیای مرکزی را از خاک جمهوری آذربایجان و مسیر رو- رو دریای خزر به بندر ترکمن باشی منتقل می کند و ناوگان ترکمنستانی بار را تا کشور مقصد حمل می کند، که بعیدنیست تجار این مسیر را جایگزین مسیر جاده ای ایران کنند.
پذیرش بار ترانزیتی در قالب تعویض یدک همچنان انجام می شود
پیگیری از سایر فعالان تجارت بین المللی و دست اندرکاران دستگاه دیپلماسی در خراسان رضوی نشان می دهد دریافت هزینه گزاف از ناوگان ترانزیتی عبوری از ترکمنستان به ایران خلاصه نمی شود، حتی برخی کشورها برای عبور ترانزیتی هزینه بیشتری از ناوگان ایرانی پرداخت می کنند.
بر اساس اعلام فعالان حمل و نقل، هم اکنون ناوگان ترانزیتی ترکیه از مرزهای غربی وارد کشور شده و کالای مصرفی خود را از طریق لطف آباد و سرخس به ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی انتقال می دهند.
فعالان حمل ونقل می گویند که ناوگان ترکیه ای با وجود همین هزینه ها باز هم کالای خود را به شکل ترانزیت یکسره به ترکمنستان حمل می کنند.
دریافت هزینه گزاف از ناوگان ترانزیتی عبوری از ترکمنستان به ایران خلاصه نمی شود، حتی برخی کشورها برای عبور ترانزیتی هزینه بیشتری از ناوگان ایرانی پرداخت می کنند.
با توجه به نقدهای مطرح شده از طرف بخش خصوصی، رییس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی گفت: نظر به مطالبه شرکتهای حمل و نقل بین المللی کالا و جلوگیری از بروز مشکل و معطلی ناوگان و روان سازی تردد در مرز سرخس، با هماهنگی های صورت گرفته مقرر شد عملیات تعویض یدک و ترانشیپمنت در منطقه ویژه اقتصادی سرخس همچنان صورت گیرد.
نصیر برادران خاطرنشان کرد: در عین حال ناوگان ترانزیتی که قصد تردد به صورت حمل یکسره به ترکمنستان و یا سایر کشورهای آسیای مرکزی از مرز سرخس را دارند در اولویت خروج نسبت به فرآیندهای تبادل یدک و ترانشیپمنت هستند تا به تدریج با افزایش حمل یکسره کالاهای ترانزیتی به آسیای مرکزی همانند دوران قبل از کرونا، موجبات افزایش سهم ناوگان ایرانی در ترانزیت و توسعه بیشتر فعالیت های اقتصادی فراهم شود.
منبع: ایرنا
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
«قربانقلی بردی محمداف» رهبر ملی ترکمنستان شد
قربانقلی بردی محمداف، رئیس جمهوری سابق ترکمنستان، با تصمیم مجلس علیا و سفلی، رهبر ملی و رئیس بالاترین ارگان قدرت در این جمهوری شد.
بر اساس گزارش تلویزیون رسمی ترکمنستان، در جریان نشست پارلمان ترکمنستان، دو مجلس علیا و سفلی در این کشور به یک مجلس تبدیل و قربانقلی بردی محمداف هم رهبر ملی و رئیس بالاترین ارگان قدرتی این جمهوری شد.
به گزارش رسانه های محلی، این تصمیم در جلسه اتاق های پارلمان کشور اتخاذ که در پی نتایج آن، نمایندگان به «تک مجلسی» رای دادند. این مجلس شامل علیا – موسوم به «هالک مسلخاتی» (شورای مردمی، رئیس آن رئیس جمهور سابق) و مجلس سفلی بود. پیشنهاد مربوطه پیش از این توسط بردی محمداف ارائه شده بود.
با این حال مجلس علیا (Halk Maslakhaty) در این کشور باقی خواهد ماند اما این یک نهاد عالی جداگانه از قدرت مردم است که توسط رئیس سابق دولت رهبری می شود.
همه این تغییرات در قانون اساسی کشور منعکس خواهد شد. نمایندگان و نمایندگان مردمی که در جلسه گردهم آمده بودند از آنها حمایت کردند و سپس اصلاحیه ها به تصویب و امضای رئیس جمهور فعلی و پسر رئیس جمهور قبلی، سردار بردی محمداف رسید.
بردی محمداف پدر به مدت ۱۵ سال – از فوریه ۲۰۰۷ تا مارس ۲۰۲۲ – رئیس جمهوری ترکمنستان بود. او از سمت خود استعفا داد و گفت که تصمیم دارد راه را برای رهبران جوانی که «در محیطی معنوی و مطابق با الزامات والای مدرنیته پرورش یافته اند» باز کند و پسرش جانشین او شد. سردار بردی محمداف در انتخابات مارس سال گذشته ۷۲.۹۷ درصد آرا را به دست آورد.
در نوامبر ۲۰۲۲، قربانقلی بردی محمداف نشان درجه ۴ لیاقت روسیه برای میهن، را از دستان ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری دریافت کرد. پوتین خاطرنشان کرد که این جایزه مطابق با “مشارکت” رئیس جمهور سابق ترکمنستان در توسعه روابط بین مسکو و عشق آباد اعطا شد.
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
افزایش ۳۳ درصدی تردد تجاری با ترکمنستان از پایانه مرزی لطف آباد خراسان رضوی
مدیرپایانه مرزی لطفآباد خراسان رضوی گفت: تردد ناوگان حمل و نقل باری تجاری از این پایانه مرزی طی ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۳ درصد افزایش داشته است.
محسن رکنی اظهار کرد: تردد ناوگان حمل و نقل باری تجاری از این پایانه مرزی طی ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۳ درصد افزایش داشته است.
مدیرپایانه مرزی لطفآباد خراسان رضوی افزود: بیش از ۶۴ هزار و ۲۶۳ دستگاه ناوگان، اعم از پر و خالی، حامل ۹۴۳ هزار و ۲۴۸ تن کالا از طریق پایانه مرزی لطفآباد خراسان رضوی تردد داشتهاند.
وی ادامه داد: از بین آمار تردد، تعداد ۳۵ هزار و ۶۸۲ دستگاه حامل ۷۰۹ هزار و ۸۶۵ تن کالا از کشور خارج شده که ۱۱ هزار ۹۷۵ دستگاه، حامل ۲۶۱ هزار و ۶۴۵ تن کالا در بخش صادرات و ۲۳ هزار و ۴۲۸ دستگاه کامیون، حامل ۴۴۸ هزار و ۲۲۰ تن کالا در حوزه ترانزیت خروجی بوده است.
رکنی گفت: موقعیت استراتژیک پایانه مرزی لطفآباد به عنوان یکی از مهمترین مسیرهای ترانزیتی ایران به کشورهای آسیای مرکزی و روسیه دارای اهمیت فراوان است.
مدیر پایانه مرزی لطف آباد درگز اظهار داشت : در این بازه زمانی عمده کالاهای صادراتی شامل سنگهای ساختمانی، پلیاتیلن و میوه بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۷ درصد کاهش داشته است، با این حال ترانزیت خروجی از این پایانه مرزی با رشد ۱۴۵ درصدی نسبت به سال گذشته همراه بوده است که میانگین آن ۳۳ درصد شده است.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان, اخبار ترکمنستان
تردد مرزی بین ایران و ترکمنستان در اینچه برون پس از ۳۲ ماه وقفه عادی شد
دبیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای گلستان گفت: با ورود یک دستگاه ناوگان ترکمنستانی به پایانه مرزی اینچه برون، تردد مرزی بین کشور ایران و ترکمنستان از این پایانه پس از ۳۲ ماه وقفه بصورت عادی برقرار شد.
عادل مصدقی گفت: یک دستگاه ناوگان ترکمنستانی برای عملیات ترانشیپ کالا (بارگیری از یک کامیون دیگر) بدون هیچگونه محدودیت و طبق روال عادی دیروز چهارشنبه وارد پایانه مرزی اینچه برون شد.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای گلستان با بیان اینکه این کامیون حاوی ۲۴ تن کاشی و سرامیک بود، افزود: ترکمنستان پایانه مرزی اینچه برون را از اسفند ۹۸ تا مهر ۱۴۰۰ بطور یکجانبه مسدود کرده بوده و از مهر ۱۴۰۰ تا کنون بصورت محدود و با روش تبادل یدک فعالیت داشته است.
عدم بازگشایی کامل مرز اینچه برون از سوی ترکمنستان
مصدقی گفت: سفر هیات اقتصادی استان به ترکمنستان در اواخر مهر امسال و دیدارهای دوجانبه و چندجانبه اداره کل و مقامات استان با آژانس حمل و نقل جادهای استان بالکان ترکمنستان و پیگیریها و مکاتبات انجام شده با مقامات ارشد سازمانی و کشوری پس از این سفر با مقامات ترکمنستانی در برقراری تردد عادی بین دو کشور تاثیرگذار بوده است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای گلستان اظهار امیدواری کرد که در آیندهای نزدیک شاهد عبور ناوگان ایرانی و گلستانی از مرز اینچه برون خواهیم بود.
حدود ۱۱ هزار ناوگان باری با ۲۴ تن وزن در شش ماه نخست امسال از پایانه مرزی اینچه برون بصورت یدک به یدک تردد کردند.
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
عشق آباد در شبکه شهرهای خلاق یونسکو
جلسه طراحان بین المللی در اتاق بازرگانی و صنعت ترکمنستان در راستای گنجاندن عشق آباد در شبکه شهرهای خلاق یونسکو در جهت نامزدی در بخش “طراحی” برگزار شد.
به گزارش برنامه اطلاع رسانی «وطن» از تلویزیون ترکمنستان، در این مجمع که توسط خیاکیملیک به همراه دبیرخانه کمیسیون ملی یونسکو برگزار شد، رهبران و متخصصان سازمان های مربوطه گرد هم آمدند.
از طریق مجازی، نمایندگان ساختارهای تخصصی و موسسات آموزش عالی از کانادا، ترکیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، آذربایجان نیز به آنها پیوستند.
همانطور که در این نشست اشاره شد، پایتخت ترکمنستان سال به سال مرزهای خود خلاقیت در طراحی شهری را گسترش می دهد و منحصر به فرد بودن خود را به همگان اثبات می کند و به همین دلیل گواهینامه های بین المللی زیادی به این شهر و مسوولین اعطا شده است. تشخیص کیفیت بالای اشیایی که در عشق آباد ساخته می شوند از آنجا مشخص می شود که تعدادی از آنها به کتاب رکوردهای گینس راه پیدا کرده اند.
سخنرانان با بیان اهمیت قرار دادن عشق آباد در شبکه شهرهای خلاق یونسکو در بخش طراحی، تاکید کردند که این پروژه بزرگ به بستری برای همکاری در زمینه تقویت نقش معماری در توسعه شهری تبدیل خواهد شد. لازم است بدانیم که به پایتخت ترکمنستان برای کمک و مشارکت در طرح سازمان ملل متحد با نام “درختان در شهرها” از طریق کمپین های سبزسازی، گواهینامه بین المللی اعطا شده است.
لازم به ذکر است که متخصصان ترکمنستان به طور مداوم در این زمینه کار می کنند. نمونه ای از آن، مجمع عشق آباد «طراحی-۲۰۲۲» و نمایشگاه بین المللی «طراحی بدون مرز» است.
شرکت کنندگان این انجمن که به صورت آنلاین صحبت کردند خاطرنشان کردند که این شبکه که در سال ۲۰۰۴ ایجاد شده است، پتانسیل خلاق اعضای خود را در هفت زمینه موضوعی – هنر و صنعت، هنر عامیانه، طراحی، سینماتوگرافی، غذا، ادبیات، رسانه و موسیقی تعیین می کند.
فعالیت شهرهای شرکت کننده با هدف همکاری و توسعه مشارکت ها به منظور ارتقای خلاقیت و صنعت فرهنگی است.
نمایندگان خارجی در این باره تاکید کردند که نشست کنونی به عنوان بستری موثر برای تبادل تجربیات، افزایش سطح مشارکت در زندگی فرهنگی و همچنین ارتقا برنامههای توسعه اقتصادی و اجتماعی خواهد بود.
همانطور که شرکت کنندگان خاطرنشان کردند، “شبکه شهرهای خلاق” برای توسعه همکاری در فضای جهانی بین شهرهای آماده سرمایه گذاری در حوزه خلاقیت، به موتوری برای توسعه پایدار و یکپارچگی اجتماعی شرکت کنندگان و همچنین گسترش نفوذ فرهنگ در جهان تبدیل شده است.
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
آموزش زنان کارآفرین ترکمنستان توسط مرکز تجارت بین الملل(ITC)
مهرماه، عشق آباد، ترکمن آباد و ترکمن باشی میزبان سلسله آموزش هایی برای زنان کارآفرین در زمینه ایجاد مهارت ها و شایستگی ها برای فعالیت های اقتصادی خارجی بودند.
در مجموع، بیش از ۷۰ زن از بخش تجارت در این آموزش شرکت کردند.
این آموزش ها توسط مرکز تجارت بین المللی (ITC) در چارچوب پروژه Ready4Trade آسیای مرکزی با بودجه اتحادیه اروپا (EU) انجام شد.
این آموزش ها طیف وسیعی از موضوعات را شامل می شود، از جمله قوانین اساسی و مقررات دولتی فعالیت های اقتصادی خارجی، قوانین گمرکی و اسناد گمرکی، قراردادهای تجارت خارجی و مذاکرات تجاری و همچنین عبور از مرز توسط افراد.
مشاور ملی ITC، ارسلان جورایف و اقبال سعید علاءالدین، وکیل شاغل، فرصتی را برای شرکت کنندگان فراهم کردند تا در مورد موضوعاتی که مستقیماً با فعالیت های تجاری آنها مرتبط است، گفتگو کنند.
علاوه بر بخش تئوری، شرکت کنندگان تمریناتی را نیز انجام دادند که شامل موارد واقعی از تمرین بود.
لورا برزینا دستیار رئیس هیئت اتحادیه اروپا در ترکمنستان خاطرنشان کرد:
اتحادیه اروپا، و به ویژه پروژه Ready4Trade، بر کسب و کارهای تحت رهبری زنان تمرکز دارد و اینکه ما شاهد افزایش تعداد زنان کارآفرین در ترکمنستان هستیم، دلگرم کننده است. محصولاتی که تولید می کنند منحصر به فرد، رنگارنگ، با کیفیت و آماده صادرات است. برخی از صاحبان مشاغل زن قبلاً در طرحهای آموزشی مدیریت صادرات و تجارت الکترونیک Ready4Trade شرکت کردهاند و ما در حال حاضر شاهد نتایج عالی مانند عملکرد صادرات بهتر و فروش آنلاین بهتر هستیم.
مجموعه ای از آموزش های اکتبر به زنان کارآفرین اجازه داد تا دانش خود را در زمینه قوانین گمرکی و چارچوب نظارتی حاکم بر اجرای فعالیت های اقتصادی خارجی نظام مند کنند، ویژگی های انعقاد قراردادهای بین المللی و ویژگی های مذاکره با شرکای خارجی را مطالعه کنند. آشنایی با قوانین، حقوق و تکالیف هنگام عبور از مرزها و جنبه های قانونی حمایت از حقوق زنان.
پروژه Ready4Trade آسیای مرکزی در ۵ کشور قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان فعالیت می کند و فعالیت های آن شامل موسسات دولتی و عمومی، شرکت های کوچک و متوسط، شرکت های تحت رهبری زنان و سازمان های پشتیبانی و توسعه کسب و کار در این کشورها می باشد.
منبع: اتاق بازرگانی ترکمنستان
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان