سفر رئیس‌جمهوری ترکمنستان به ایران و انعقاد ۱۳ سند همکاری از تکاپوی دو کشور برای گسترش و تعمیق روابط دوجانبه نشان دارد؛ تفاهم‌نامه‌هایی که به عنوان چراغ راهنما در مسیر اجرای سند راهبردی همکاری ۲۰ ساله میان تهران و عشق‌آباد عمل خواهند کرد.

در ادامه تردد دیپلماتیک تهران با کشورهای همجوار، ایران عصر سه شنبه ۲۴ خردادماه میزبان «سردار بردی‌ محمداف» رئیس‌جمهوری ترکمنستان بود که در صدر یک هیات سیاسی – اقتصادی وارد تهران شد.

در جریان این سفر دو روزه، دیدارهای خصوصی و عمومی دوجانبه، امضای اسناد بین دولتی و نشست خبری از جمله برنامه‌های سفر به شمار می‌رفت.

این نخستین سفر محمداف  به تهران در مقام ریاست جمهوری ترکمنستان است و پیش از این در ۱۹ دی ۱۴۰۰ به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور وقت این کشور به ایران آمده‌ بود. وی که پیش از این معاون وزیر امور خارجه ترکمنستان بود، ۲۸ اسفند سال گذشته به عنوان رئیس جمهور این کشور برگزیده‌شد.

همچنین آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری کشورمان هفتم آذرماه پارسال همراه با هیات عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی برای شرکت در پانزدهمین اجلاس ‌سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، به عشق آباد سفر کرد؛ سفری پربار که در جریان آن همکاری‌ بین جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان به ویژه در حوزه سوآپ گازی، ترانزیت و حمل و نقل رقم خورد.

بنابراین در جریان آن دیدار، رئیس‌جمهوری ایران با سواپ (ترانزیت) دو میلیارد مترمکعب گاز سالانه ترکمنستان به آذربایجان از طریق خاک کشور خود توافق کرد. بر اساس این توافق، ترکمنستان روزانه ۵ تا ۶ میلیون مترمکعب گاز به جمهوری آذربایجان می‌فروشد. این گاز از مسیر ایران به جمهوری آذربایجان ترانزیت خواهد شد. ایران گاز مصرفی مورد نیاز خود در پنج استان شمالی کشورش را نیز از حق انتقال این گاز برداشت خواهد کرد.

سفری پربار با امضای ۱۳ سند همکاری

در جریان سفر اخیر رئیس‌جمهوری ترکمنستان به ایران در مجموع ۱۳ سند همکاری بین دو کشور امضاء شد

در جریان سفر اخیر رئیس‌جمهوری ترکمنستان به ایران در مجموع ۱۳ سند همکاری بین دو کشور امضاء شد اما در این میان ۹ سند همکاری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، سرمایه‌گذاری، تکنولوژی‌های نوین، محیط زیست، ورزشی، انرژی، قضایی، آموزشی و تحقیقاتی و گردشگری در حضور روسای جمهور دو کشور تصویب شد.

اگر بخواهیم  جزئی‌تر به این اسنادی که به امضای وزرا، استانداران و مسئولان مربوطه در حضور رئیسی و محمداف رسید توجه کنیم، این توافقات عبارتند از:
«تفاهم تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی بین استان خراسان شمالی و استان آخال ترکمنستان»،
«یادداشت تفاهم همکاری تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی بین استان گلستان و استان بالکان ترکمنستان»
«یادداشت تفاهم همکاری تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی بین استان خراسان رضوی و استان مرو ترکمنستان»
«یادداشت تفاهم همکاری بین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و کمیته دولتی رادیو و تلویزیون ترکمنستان»
«برنامه مبادلات علمی فرهنگی، هنری و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ترکمنستان»
«یادداشت تفاهم تشکیل کارگروه مشترک سرمایه‌گذاری»
«تفاهم‌نامه جامع توسعه همکاری‌های حمل و نقلی و ترانزیتی» و«یادداشت تفاهم همکاری در زمینه حفاظت محیط زیست»

سه دهه بر مدار حُسن همجواری و توسعه همکاری

از سال ۱۹۹۱ که در پی فروپاشی شوروی، ترکمنستان استقلال یافت تا به امروز تهران و عشق‌آباد همواره روابط حسنه‌ای را تجربه کرده‌اند. ایران  از اولین کشورهایی بود که استقلال ترکمنستان را به رسمیت شناخت. از آن به بعد دو کشور به رغم برخی فراز و نشیب‌های کوتاه مدت روابط قابل قبولی در زمینه اقتصادی، حمل و نقل، زیربنایی و انرژی  داشته‌اند.

ایران در بین کشورهای حوزه اوراسیا بعد از روسیه بیشتر حجم مبادلات تجاری را با ترکمنستان دارد

ایران در بین کشورهای حوزه اوراسیا بعد از روسیه بیشتر حجم مبادلات تجاری را با ترکمنستان دارد. خط راه‌آهن تاجان- مشهد- سرخس، لوله گاز ۱۳۹ میلیون دلاری کورپیه-کردکوی در غرب ترکمنستان و سد دوستی ۱۶۷ میلیون دلاری در جنوب این کشور در یک همکاری اقتصادی ساخته شد. خط انتقال برق بلخان‌آباد- علی‌آباد و چندین پروژه دیگر مانند گسترش برنامه ارتباطی فیبر نوری، ساخت انبارهای بزرگ و سایر پروژه‌ها در مرو و پالایشگاه ترکمن‌باشی، ساخت ترمینال گاز مایع، ساخت اتوبان مثال‌هایی از گسترش روابط دوجانبه دو کشور است. در سال‌های گذشته ده‌ها پروژه صنعتی در ترکمنستان ساخته یا در حال ساخت با کمک ایران بوده‌است.

 به گفته «مسقط خدا قولویف» رئیس کل خدمات دولتی گمرک ترکمنستان، در ۵ ماهه اول سال جاری ایران جزو ۱۰ کشور اول طرف معامله با ترکمنستان بوده‌ است؛ آماری که نشانگر آن است ترکمنستان اهمیت ویژه‌ای به توسعه همکاری های اقتصادی با ایران قائل است.

در ۵ ماهه اول سال جاری ایران جزو ۱۰ کشور اول طرف معامله با ترکمنستان بوده‌است؛ آماری که نشانگر آن است ترکمنستان اهمیت ویژه‌ای به توسعه همکاری های اقتصادی با ایران قائل است

آمار ۵ ماهه مبادلات غیرنفتی و بدون محاسبه انرژی حاکی از ۱۵۰ میلیون دلار مبادلات تجاری دو کشور است که نسبت به سال گذشته ۸۳ درصد افزایش داشته‌است و این موضوع از افزایش همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین دو کشور حکایت دارد که این همکاری‌ فزاینده نیازمند همکاری‌های گمرکی دوجانبه است.

بر اساس  اظهارات «سید روح اله لطیفی» سخنگوی گمرک ایران استناد کرد که همزمان با سفر رییس جمهوری ترکمنستان به تهران، گفت: از ابتدای دولت سیزدهم بیش از یک میلیون و ۱۴ هزار تن کالا به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار بین ایران و ترکمنستان تبادل شد که با رشد ۷۹.۴ درصدی همراه بوده‌ است.

معاون آب و آبفای وزیر نیرو در دیدار با معاونان وزرای انرژی، کشاورزی و منابع آبی ترکمنستان در عشق آباد پایتخت این کشور، بر گسترش همکاری‌های تهران – عشق آباد تاکید کرد

هیئت عالی رتبه وزارت نیروی جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی معاون آب و آبفای وزیر نیرو به منظور مذاکره در خصوص همکاری‌های ایران و ترکمنستان در حوزه آب و برق و همچنین بررسی نحوه توسعه زمینه‌های همکاری صنعت آب و برق دیروز وارد عشق‌آباد شد

این هیئت در این سفر به سرپرستی “محمد جوانبخت” دیدار دوستانه و سازنده‌ای با معاون وزیر انرژی ترکمنستان صفروف برگزار کرد

در این دیدار طرفین ضمن ابراز علاقه به گسترش بیش از پیش روابط دو کشور در حوزه برق، مهم‌ترین موانع موجود در این خصوص را بررسی و در مورد راه‌های رفع موانع مذکور به توافقات خوبی دست یافتند

طرفین در ادامه راه‌های گسترش تجارت انرژی الکتریکی فی مابین را بررسی و تصمیمات لازم را اتخاذ کردند

همچنین در خصوص گسترش همکاری بخش‌های فنی و مهندسی دو کشور در حوزه برق نیز توافقات خوبی به عمل آمد و مقرر شد هیئت تخصصی وزارت انرژی ترکمنستان به زودی از توانمندی‌های صنعت برق ایران بازدید کرده و زمینه‌ همکاری دو کشور بیش از پیش فراهم شود

در دیدار دوم هیئت عالی رتبه ایرانی با بایجانف معاون وزارت کشاورزی و منابع آبی ترکمنستان زمینه‌های توسعه همکاری را بررسی کردند

طرفین بر اراده خود مبنی بر همکاری موثر و دوستانه آب‌های مشترک دو کشور تاکید کردند

در ادامه طرفین با تشکیل کمیته عالی مشترک با حضور مدیران ارشد و متخصصان دو کشور، مسائل و مشکلات فی مابین را به صورت کارشناسی بررسی و راه‌حل‌های طرفین مورد توافق قرار گرفت

معاونان وزرای خارجه ایران و ترکمنستان درباره راه‌های گسترش همکاری‌های اقتصادی به خصوص در حوزه انرژی، حمل و نقل و ترانزیت بحث و تبادل نظر کردند.

نشست دو روزه معاونان وزیران امورخارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو در تهران برگزار شد.

به گزارش ایسنا، در این اجلاس، کشورهای شرکت کننده در نشست‌های جمعی و دوجانبه به بررسی راه‌های ارتقا بیشتر همکاری‌های منطقه ای می‌پردازند.

موضوعات مهمی همچون آزادسازی‌های بیشتر تجاری مابین کشورهای عضو، تقویت ترانزیت و حمل و نقل درون منطقه ای و پیگیری اجرای موثر توافقات نشست سران اکو در عشق آباد از جمله دستورکارهای مهم این نشست است.

شرکت کنندگان همچنین در مورد راه‌های تامین مالی پروژه های بزرگ منطقه ای تبادل نظر خواهند کرد.

مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ضمن شرکت در نشست اکو و نیز انجام ملاقات‌های دوجانبه با همتایان خود در حاشیه این نشست، برنامه هایِ دیپلماسی اقتصادی و سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران در بسط روابط و همگرایی اقتصادی با کشورهای عضو از جمله پیشنهادات مطرح شده از سوی جمهوری اسلامی ایران در نشست سران اکو را مطرح و پی گیری می کند.

کشورهای ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ایران، افغانستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، پاکستان و تاجیکستان اعضای اکو را تشکیل می دهند.

هفت کشور از ده کشور عضو اکو محصور در خشکی می باشند و برای دسترسی به بازارهای جهانی به سایر کشورها و مسیرهای ترانزیتی متکی هستند.

منطقه اکو با هشت میلیون کیلومتر مربع مساحت و نیم میلیارد جمعیت، یکی از مناطق مهم و تاثیرگذار در ترانزیت بین المللی است .

ترکمنستان و سازمان توسعه صنعتی ملل متحد “یونیدو” در زمینه‌ توسعه زیرساخت‌های با کیفیت، پارک‌های فناوری، نوسازی تاسیسات صنعتی، ارتقای فناوری و سرمایه گذاری از نزدیک همکاری خواهند کرد.

راویندرا ویکرماسینگه نماینده سازمان ملل در بخش توسعه صنعتی (یونیدو) اعلام کرد قصد دارد همکاری‌های فنی با دولت ترکمنستان را تقویت کند و تجربه برای تحقق پتانسیل‌های اجتماعی-اقتصادی را با این کشور به اشتراک بگذارد.

وی خاطرنشان کرد: یونیدو در نظر دارد به ترکمنستان کمک کند تا به پلتفرم‌های بین المللی و شبکه‌های گسترده لازم برای اجرای پروژه‌های صنعتی اولویت دار دسترسی پیدا کند.

ویکرماسینگه گفت: ترکمنستان و یونیدو در زمینه‌هایی مانند توسعه زیرساخت‌های با کیفیت، پارک‌های فناوری، نوسازی تاسیسات صنعتی، ارتقای فناوری و سرمایه گذاری از نزدیک همکاری خواهند کرد.

در ماه فوریه، عشق آباد قصد خود را برای گسترش همکاری با یونیدو اعلام کرد و قدم بعدی در این راستا باید امضای اسناد جدید در مورد تعدادی از پروژه‌های تخصصی باشد.

تمرکز طرف ترکمنی بر توسعه همکاری با این سازمان با هدف تقویت ایمنی زیست محیطی پروژه‌های صنعتی خود است.

جشن «اسب ترکمن» با برنامه‌هایی همچون مسابقات سواری و نمایشگاه در مجموعه بین المللی سوارکاری آخال تکه برگزار شد.

در این جشن «سردار بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان و «رستم مینیخانوف» رئیس جمهوری تاتارستان فدراسیون روسیه و همچنین مهمانان خارجی دیگر حضور داشتند.

در حاشیه این مراسم روسای جمهور ترکمنستان و تاتارستان از نمایشگاه صنایع دستی و سنتی و انواع هنرهای تزئینی و کاربردی ترکمن‌ها و مسابقات اسب دوانی بازدید کردند.

در حاشیه این جشن روسای جمهور نشستی دوجانبه در مورد وضعیت و چشم انداز همکاری بین دو کشور برگزار کردند.

طرفین در این دیدار به تجربه مثمر ثمر در اجرای پروژه‌های مشترک بزرگ اشاره و بر همکاریهای دوجانبه تاکید کردند.

همچنین دو طرف به نمونه‌ای از مشارکت موفق، فعالیت تاتارستان در بازار ترکمنستان مانند کمپانی کاماز، تات نفت، کارخانه هلیکوپتر کازان و شرکت‌های مهندسی اشاره کردند.

مینیخانوف خاطرنشان کرد که ساختارهای تجاری تاتارستان آماده گسترش این روابط هستند. در صنایع شیمیایی نفت و گاز و گاز، در زمینه تجارت، حمل و نقل و مهندسی، کشاورزی و در زمینه فناوری اطلاعات، فعالیت‌های خوبی دیده شده است.

رئیس جمهور ترکمنستان همچنین در مجتمع بین المللی سوارکاری آخال تکه با روسای شرکت‌های خارجی در صنعت ساختمان و مجتمع سوخت و انرژی دیدارهایی داشت.

یکی از این دیدارها با «ولادیمیر پتروک» رئیس انجمن ساخت و ساز اوکراین “Interbudmontazh” بود که در مورد طرح‌های جهت نوسازی زیرساخت‌های مهندسی و فنی عشق آباد تبادل نظر شد.

در این نشست تاکید شد که راه حل‌های پیشرفته و تجربه نوآورانه مورد تقاضای عشق آباد است.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع مشترک «اکو»، خواستار شد:

ضرورت فراهم‌سازی زمینه توسعه تجارت الکترونیک، میان کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی

کلنگ‌زنی مجموعه‌های مسکونی “عشق‌آباد سیتی”

افزایش فعالیت بخش خصوصی در ترکمنستان

مجید محمدنژاد رییس اتاق مشترک ایران ترکمنستان در این گفتگو به مشکلات مرزی دو کشور و نارضایتی های به وجود آمده برای شرکت های حمل و نقل داخلی و به تبع آن ضررهای مادی و معنوی که از جهت شیوه جدید ترانشیپ منت و حمل ترکیبی که در مرزهای جاده ای دو کشور اتخاذ شده است، اشاره کرد و ضمن ابراز نگرانی از مشکلات به وجود آمده خواستار پیگیری مشکلات از جانب سفارت جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان شد.

وزیر امور خارجه ترکمنستان راشد مردوف روز سه شنبه با وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران محمد اسلامی نشست آنلاین برگزار کرد.