راه اندازی خط دریایی کانیتنری میان ۲ بندر امیرآباد ایران و ترکمن باشی کشور ترکمنستان باهدف افزایش تبادلات تجاری در کمیسیون مشترک مابین دو کشور به توافق رسید.

مرکز بین المللی توسعه سیاست مهاجرت (ICMPD) اعلام کرد که اتحادیه اروپا آماده است تا بیش از ۲۱ میلیون یورو برای طرح‌های غیرانتفاعی در آسیای میانه اختصاص دهد.

ارتقای مناطق ویژه اقتصادی سرخس و دوغارونِ خراسان رضوی به مناطق آزاد تجاری، نویدبخش تحول در تجارت و اقتصاد این استان و حتی شمال‌شرق کشور است، هرچند به نظر می‌رسد تا تحقق این امر راه درازی در پیش باشد.

منطقه آزاد محدوده‌ای جغرافیایی است که با هدف حمایت از صنعت داخلی و تسهیل واردات، صادرات و ترانزیت کالا غالباً در نزدیکی مرزها و مبادی گمرکی ایجاد شده و قوانین محدودتر و تشریفات گمرکی ساده‌تری نسبت به سرزمین اصلی دارد. این محدوده‌ها از شمول بسیاری از قوانین سرزمین اصلی خارج بوده و به دلیل تسهیلات، امکانات، معافیت‌ها و امتیازهای در نظر گرفته شده برای آن‌، می‌توانند بستر مناسبی را برای تولیدکنندگان کالاهای صادراتی، بازرگانان و فعالان بخش ترانزیت ایجاد کنند.

تمرکز اصلی در توسعه این مناطق، بر تشویق صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی، جذب سرمایه و فناوری‌های خارجی، تقویت کانال‌های ترانزیتی و تقویت جایگاه کشور در عرصه تجارت بین‌الملل است.

تاکنون هفت منطقه آزاد تجاری- صنعتی در کشور راه اندازی شده که متاسفانه استان خراسان رضوی در شمال شرق، با وجود داشتن ظرفیت های بالای تجاری از داشتن حتی یک منطقه آزاد بی بهره مانده است.

البته به تازگی و با تصویب مجلس، رئیس جمهور قانون ایجاد مناطق آزاد تجاری – صنعتی سرخس و دوغارون در مناطق ویژه اقتصادی کنونی را ابلاغ کرد.

منطقه ویژه اقتصادی سرخس در ۱۷ کیلومتری شهر مرزی سرخس، در کنار جاده ترانزیتی به مقصد مشهد و همجوار با خط آهن بین المللی منتهی به ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی واقع شده است.

منطقه ویژه اقتصادی سرخس در ۱۸۵ کیلومتری شمال شرق مشهد به وسعت پنج هزار و ۲۰۰ هکتار در نقطه صفر مرزی با کشور ترکمنستان، در سال ۱۳۷۵ و همزمان با افتتاح راه آهن مشهد ـ سرخس ـ تجن با حضور رهبران و نمایندگان بیش از ۱۰۰ کشور جهان آغاز به کار کرد. همچنین بر اساس مصوبه هیأت وزیران، آستان قدس رضوی به عنوان سازمان مسوول این منطقه تعیین شد.

رییس هیات مدیره منطقه ویژه اقتصادی سرخس گفت: هم اکنون این منطقه ویژه اقتصادی متشکل از ۲ بخش گمرکی با مساحت ۲ هزار و ۲۰۰ هکتار و بخش غیرگمرکی به مساحت سه هزار هکتار است.

محمدرضا برهمند افزود: در یک دسته بندی دیگر این منطقه به بخش (زون) های تولیدی، مواد شیمیایی، صنایع سنگین، خدمات، انبارداری و حمل و نقل تقسیم شده که فعلا در بخش حمل و نقل به دلیل سرمایه گذاری فوق العاده داخلی و خارجی، دیگر جایی برای سرمایه گذاری باقی نمانده است.

وی اظهار داشت: هم اینک ۱۲۶ واحد صنعتی، تولیدی و خدماتی در پهنه ای به مساحت حدود پنج هزار و ۲۰۰ هکتار گستره این منطقه ساخته شده و یا در حال ساخت است.

رییس هیات مدیره منطقه ویژه اقتصادی سرخس بیان کرد: علاوه بر شرکت های داخلی، شرکت ها و هلدینگ‌های خارجی از کشورهای چین، روسیه، ترکیه، امارات عربی متحده و افغانستان، طی سال گذشته ۹۰ میلیون دلار در این منطقه ویژه اقتصادی سرمایه‌گذاری کردند.

برهمند، تصویب و ابلاغ ایجاد منطقه آزاد اقتصادی سرخس را موجب رونق تجارت در این منطقه، افزایش سرمایه گذاری خارجی و بهبود کسب و کارها و اقتصاد شهرستان مرزی سرخس دانست.

ایجاد هزار شغل در منطقه ویژه اقتصادی سرخس

رییس بنیاد بهره‌وری آستان قدس رضوی، که مسوولیت این منطقه ویژه به سازمان متبوعش سپرده شده است،‌ گفت: در ۱.۵ سال گذشته میزان اشتغال محقق شده در منطقه ویژه اقتصادی سرخس حدود هزار نفر بوده است که بیش از ۹۵ درصد این افراد، بومی و ساکن شهرستان هستند.

سیدمهدی سدیدی افزود: با تبدیل این منطقه به منطقه آزاد تجاری- صنعتی، شاهد افزایش قابل توجه اشتغال در این منطقه نیز خواهیم بود.

وی توسعه اشتغال را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های بنیاد بهره‌وری موقوفات رضوی در منطقه ویژه اقتصادی سرخس دانست و اظهار کرد: آستان قدس رضوی همواره نگاه ویژه‌ای به مردم بومی منطقه سرخس داشته و دارد از همین رو به دنبال توسعه متوازن اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در این منطقه در راستای اهداف آستان قدس رضوی هستیم.

سدیدی ادامه داد: رونق تولید داخلی و رشد اقتصاد ملی با توجه به بازار ۲۰۰ میلیون نفری کشورهای مستقل مشترک المنافع (cis) و ظرفیت صادراتی آنها، از جمله اهداف توسعه و تقویت منطقه آزاد تجاری –صنعتی سرخس در آینده خواهد بود.

سرخس و دوغارون، بالهایی برای توسعه شمال شرق ایران

نماینده مردم فریمان، سرخس و بخش های احمدآباد و رضویه مشهد نیز با اشاره به تایید لوایح تاسیس مناطق آزاد تجاری صنعتی سرخس و دوغارون توسط شورای نگهبان، گفت: مناطق آزاد تجاری دوغارون و سرخس به واسطه همجواری با افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی ۲ بال مهم توسعه اقتصادی خراسان بزرگ خواهند بود.

سیداحسان قاضی زاده هاشمی افزود: تاکنون در شمال غرب، جنوب غرب و جنوب شرق کشور مناطق آزاد تجاری راه اندازی شده بود ولی شمال شرق کشور از وجود مناطق آزاد بی بهره بود.

وی ادامه داد: با تصویب تاسیس مناطق آزاد یاد شده در شمال شرق کشور، نه تنها خراسان رضوی بلکه استانهای خراسان جنوبی و شمالی نیز از اثرات مثبت اقتصادی آنها بهره مند خواهند شد و توسعه خراسان بزرگ رقم خواهد خورد.

این نماینده مجلس گفت: مجاورت مناطق آزاد یاد شده با کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان علاوه بر جذب سرمایه گذاری این کشورها در سرخس و دوغارون، به دلیل تغییر قوانین مربوط به روادید، موجب توسعه گردشگری و حضور بیشتر زائران حرم رضوی در استان خواهد شد و رونق سرمایه گذاری خرد اتباع خارجی و تجارت چمدانی را در منطقه افزایش می دهد.

سخن پایانی

هرچند به گفته نماینده مردم فریمان و سرخس در مجلس، فاصله ابلاغ تا تاسیس و راه اندازی مناطق آزاد تجاری دوغارون و سرخس حدود یکسال برآورد می شود، اما به نظر می رسد در گام نخست باید انتظارات محلی در کنار ظرفیت های موجود برای راه اندازی منطقه آزاد به صورت توامان دیده شود.

ساکنان محلی شهرستان سرخس بیان داشتند توجه به افزایش قیمت زمین و موضوع ریزگردها در کنار بهره گیری از ظرفیت فوق العاده عالی سرمایه گذاری خارجی و حمایت آستان قدس رضوی از این منطقه باید همزمان مورد توجه باشد.

اتاق مشترک ایران و ترکمنستان

قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهوری قزاقستان در اجلاس سران کشورهای مستقل مشترک المنافع در سنت پترزبورگ بر اهمیت ویژه راه اندازی کریدور بین المللی شمال-جنوب بخصوص از طریق راه آهن قزاقستان-ترکمنستان-ایران تاکید کرد.

معاون نخست وزیر ترکمنستان در نشست شورای سران کشورهای مستقل مشترک المنافع شرکت کرد.

« محمدقلی محمداف»، معاون نخست وزیر ترکمنستان در نشست آنلاین شورای نخست وزیران کشورهای مشترک المنافع که به ریاست «علیخان اسماعیل اف» نخست وزیر قزاقستان برگزار شد، شرکت کرد.

در این نشست «علی اسداف» نخست وزیر آذربایجان، «رومن گولوچنکو» نخست وزیر بلاروس، «عاقل بیک جباراف» نخست وزیر قرقیزستان، «میخائیل میشوستین» نخست وزیر روسیه، «قاهر رسول زاده» نخست وزیر تاجیکستان، «عبدالله عارف اف» نخست وزیر ازبکستان و همچنین «مهر گریگوریان» معاون نخست وزیر ارمنستان و «سرگئی لبدف» رئیس کمیته اجرایی کشورهای همسود  شرکت کردند.

در این دیدار، شرکت کنندگان در مورد همکاری‌های اقتصادی، افزایش حجم تجارت متقابل و تنوع آن، همکاری‌های صنعتی و استفاده از پتانسیل‌های کشورهای همسود تبادل نظر کردند.

همچنین در این نشست، ایجاد و توسعه ارتباطات تجاری بین مشاغل کوچک و متوسط، تغییرات آب و هوایی و تهدیدات امنیت سایبری نیز مورد بررسی قرار گرفت.

در نتیجه این نشست تعدادی از اسناد از جمله موافقتنامه مبادله مواد بیولوژیکی و موافقتنامه ایجاد فضای علمی و فناوری مشترک کشورهای عضو همسود امضا شد.

تصمیمات در مورد مفهوم همکاری کشورهای عضو همسود در مورد ایمنی بیولوژیکی مواد ژنتیکی در تولید مثل حیوانات مزرعه تا سال ۲۰۲۶، طرح اقدامات اولویت دار برای اجرای استراتژی تضمین امنیت اطلاعات کشورهای عضو CIS تا سال ۲۰۳۰، پروژه بین المللی «پایتخت جوانان همسود» و فهرست پروژه‌های علمی امیدوارکننده نیز بررسی شد.

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ترکمنستان در هفته نخست اردیبهشت ۱۴۰۱ به نقل از رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

معاملات بورس کالا و مواد خام ترکمنستان

به گزارش رسانه‌های ترکمنستان، ارزش مجموع معاملات بورس کالا و مواد خام این کشور در هفته نخست اردیبهشت ۱۴۰۱ به بیش از ۵۶ میلیون و ۴۴۷ هزار دلار رسید. تاجرانی از امارات متحده عربی، ترکیه، افغانستان، قزاقستان و تاجیکستان گاز مایع، روغن پایه، بنزین و پارافین تصفیه‌شده تولید پالایشگاه نفت ترکمن‌باشی و معامله‌گرانی از امارات و افغانستان گاز مایع تولیدی شرکت‌های ترکمن‌گاز و ترکمن‌شیمی را خریداری کردند.

افزون بر آن، تجاری از ترکیه و جمهوری آذربایجان و قرقیزستان نخ پنبه خریداری کردند. گفتنی است تجار اماراتی و افغانستانی و پاکستانی نیز نخ پنبه، فرش دستباف و عصاره ریشه شیرین‌بیان را به ارزش بیش از ۱۶ میلیون و ۴۲ هزار منات خریداری کردند. همچنین کارآفرینان داخلی پلی‌اتیلن و فرش دستباف را برای بازار داخلی به ارزش بیش از ۱۳ میلیون و ۹۸۹ هزار منات خریداری کردند. در این هفته ۸۹ معامله در بورس کالا و مواد خام ترکمنستان به ثبت رسید.

نرخ رشد اقتصادی ترکمنستان در سال ۲۰۲۱

رئیس کمیته دولتی آمار در گزارشی که رسانه‌های ترکمنستان منتشر کرده‌اند از دستیابی وزارت‌خانه‌ها و ادارات دولتی این کشور به اهداف مد نظر در سال ۲۰۲۱ خبر داد. به گفته وی، در پایان سال ۲۰۲۱ تولید برق ۱۱.۶٪ و صادرات آن ۳۶.۴٪ و تولید بنزین ۰.۵٪، روغن‌های روان‌کننده ۷.۸۵٪، سیمان ۴.۵٪، نخ پنبه ۲۴.۸٪ و پارچه پنبه‌ای ۶.۴٪ افزایش یافته است.

این روند مثبت در بخش کشاورزی نیز مشاهده می‌شود. در سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال ۲۰۲۰ حجم تولید سبزیجات ۵٪، انواع میوه ۲.۶٪، سیب‌زمینی ۹.۲٪ و گوشت و شیر ۰.۹٪ افزایش نشان می‌دهد. در پایان سال ۲۰۲۱ تولید انواع نان ۶.۳٪، انواع شیرینی ۷.۳٪ و انواع ماکارونی ۴.۱٪ افزایش داشته است.

در طول دوره گزارش، تولید ماهی فرآوری‌شده و کنسروشده و محصولات ماهی ۲.۱٪ و غذاهای دریایی ۹.۸٪ رشد داشته است. همچنین تولید لوله‌های پلاستیکی و فایبرگلاس ۳۳.۲٪ افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۱، ۸۳ میلیون و ۷۷۳ هزار مترمکعب گاز طبیعی استخراج شد که صادرات آن نسبت به سال ۲۰۲۰، ۳۴.۸٪ افزایش یافته است.

صادرات حدود ۶۰۰ تن نخ پلی‌پروپیلن از ترکمنستان

به گزارش سرویس مطبوعاتی اتحادیه صنعتگران و کارآفرینان ترکمنستان، یک شرکت خصوصی در این کشور توانسته در مدتی کوتاه وارد بازار بین‌المللی شود و محصولات خود را به ترکیه و روسیه و ازبکستان صادر نماید. این شرکت تا به امروز حدود ۶۰۰ تن نخ پلی‌پروپیلن صادر کرده است.

شرکت مذکور مواد اولیه مورد نیاز خود را از بنگاه‌های داخلی تأمین می‌کند. این شرکت که در ناحیه آق‌بوغدای ولایت آخال قرار دارد در سال ۲۰۲۰ تأسیس شده و محصولات آن کاملاً مطابق با استانداردهای جهانی است.

از نخ پلی‌پروپیلن در بافت فرش و قالی استفاده می‌شود. فرش بافته‌شده از نخ پلی‌پروپیلن بادوام و مستحکم و سازگار با محیط زیست است و شکل و رنگ خود را برای مدت طولانی حفظ می‌کند.

استخراج ۸۳.۷ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی در سال ۲۰۲۱

به گفته شاخیم عبدالرحمانوف، معاون رئیس هیئت وزیران جمهوری ترکمنستان در امور نفت و گاز، در سال ۲۰۲۱ بالاترین میزان تولید و استخراج گاز طبیعی پس از استقلال این کشور به میزان ۸۳ میلیارد و ۷۷۲.۹ میلیون متر مکعب انجام گرفته است. وی افزود که صادرات گاز طبیعی ترکمنستان در سال ۲۰۲۱ به ۴۵.۹ میلیارد متر مکعب رسیده است.

بر اساس سیاست‌های اعلامی دولت ترکمنستان، یکی از مسیرهای اصلی توسعه اقتصادی این کشور توسعه صنعت نفت و گاز و نوسازی آن، تنوع‌بخشی به ظرفیت‌های صادراتی و همچنین ایجاد شبکه خطوط لوله برای عرضه منابع انرژی است. دولت ترکمنستان همچنین بر لزوم ادامه نوسازی زیرساخت‌های سوخت و انرژی و جذب سرمایه خارجی، از جمله برای اجرای پروژه‌های مربوط به اکتشاف و استخراج و توسعه میادین جدید و پالایش مواد اولیه هیدروکربنی تأکید نموده است.

به‌کارگیری سیستم دیجیتالی در صنعت نفت و گاز و تضمین امنیت انرژی از راه افزایش حجم صادرات و جهت‌گیری‌های جدید صادرات گاز، استمرار تلاش‌ها برای ساخت پروژه خط لوله گاز ترکمنستان – افغانستان – پاکستان – هند (تاپی)، پیگیری ساخت پالایشگاه‌های جدید گاز و افزایش تولید و صادرات گاز مایع از سیاست‌های دولت ترکمنستان است.

صادرات قیر ترکمنستان به اوکراین

شورای اقتصادی CIS اقداماتی را برای کاهش تأثیر COVID-19 تصویب می کند
سی و ششمین نشست شورای اقتصادی کشورهای مشترک المنافع کشورهای مستقل (CIS) در قالب کنفرانس ویدئویی روز سه شنبه برگزار شد.