سفیر ایران در ترکمنستان گفت: ترکمنستان به طور رسمی موافقت خود را با ۲۴ ساعته شدن مرزها و گمرکهای سرخس و لطف آباد اعلام کرده و اکنون شبانه روزی شدن این گذرگاههای مرزی در حال پیگیری است.

ضرورت احیاء دیپلماسی اقتصادی میان ایران و ترکمنستان

قربانقلی بردی محمداف، رئیس جمهوری سابق ترکمنستان، با تصمیم مجلس علیا و سفلی، رهبر ملی و رئیس بالاترین ارگان قدرت در این جمهوری شد.

باوجود ازسرگیری و افزایش مبادلات تجاری ایران با ترکمنستان اما بازارچه مرزی مشترک باجگیران با ترکمنستان واقع در شهرستان قوچان خراسان رضوی هنوز از برخی محرومیت‌ها و محدودیت‌ها رنج می‌برد.

استان خراسان رضوی دارای دو بازارچه مرزی مشترک با کشورهای افغانستان و ترکمنستان است. این استان با کشور ترکمنستان از طریق سه مرز رسمی سرخس، لطف آباد و باجگیران ارتباط دارد که باجگیران شهری در شهرستان قوچان است و فاصله آن تا مشهد حدود ۲۰۰ کیلومتر و تا عشق آباد ترکمنستان ۵۵ کیلومتر است.

گمرک مرزی باجگیران در نقطه صفر مرزی ایران و ترکمنستان، از قدیمی ترین گمرک های خراسان بزرگ با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال به شمار می رود و نزدیکی به عشق آباد، پایتخت ترکمنستان، از مزیتهای آن است.

بازارچه مرزی مشترک باجگیران با ترکمنستان واقع در شهرستان قوچان خراسان رضوی پس از دو سال و نیم وقفه به‌واسطه محدودیت‌های کرونایی اعمال‌شده از طرف همسایه شمالی، شهریورماه امسال بازگشایی شد.

پایانه و بازارچه مرزی باجگیران در ۸۰ کیلومتری مرکز شهرستان قوچان و ۲۲۵ کیلومتری مشهد و همچنین در ۵۰ کیلومتری جنوب شهر عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان قرار دارد.

شهر و بازارچه مرزی باجگیران در نقطهٔ صفر مرزی بین ایران و ترکمنستان قرار دارد و لذا به باراندازی بسیاری از تجار تبدیل‌شده است اما این روزها با رونق گرفتن تجارت با مشکلات دیگری روبرو شده است.

پیشینه تجارت

طی سال‌های ۹۰ و ۹۱ روزانه ۱۱۰ دستگاه کامیون حامل بار تجاری از مرز باجگیران به ترکمنستان می‌رفتند و ۲۰۵ دستگاه کامیون (بیشتر به شکل خالی) از این پایانه مرزی وارد ایران می‌شدند اما بر اساس محدودیت‌های مرزی کشور از شهریور سال ۱۳۹۱، این تعداد تردد تجاری به روزانه ۱۰ دستگاه کامیون با وزن بار کمتر از ۲۰ تن کاهش یافت.

همچنین طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ روزانه حدود ۵۰۰ مسافر نیز از این مرز زمینی بین دو کشور ایران و ترکمنستان تردد داشتند که درنهایت به واسطه شیوع ویروس کرونا از روز چهارم اسفندماه ۱۳۹۸ هرگونه تردد مسافری و تجاری در این پایانه مرزی متوقف شد.

با فروکش کردن شیوع جهانی کرونا، مرز باجگیران اول خردادماه ۱۴۰۰ بازگشایی شد اما به‌جز هیئت‌های دیپلماتیک خبری از حضور مردم عادی و یا تجار در این منطقه نبود.

بازارچه مرزی مشترک باجگیران با ترکمنستان واقع در شهرستان قوچان خراسان رضوی درنهایت پس از برداشته شدن محدودیت‌های کرونایی اعمال‌شده از طرف همسایه شمالی، شهریورماه امسال بازگشایی شد.

رونق تجارت و کمبود غرفه برای فعالان اقتصادی

به‌تازگی مسئولان کشور ترکمنستان باعرضه تولیدات مواد غذایی کشورمان در بازارچه مرزی باجگیران شهرستان قوچان در خراسان رضوی برای ورود این اقلام به کشورشان موافقت کردند که به‌ویژه این موقعیت برای شهرستان‌هایی مانند قوچان که قطب تولید لبنیات است بسیار حائز اهمیت بوده است.

باوجوداینکه بازارچه مرزی باجگیران مدتی است که رونق گرفته اما متأسفانه کمبود غرفه برای فعالیت حالا بیش از مشکلی در این بازارچه جلوه می‌کند.

مدیر بازارچه مرزی باجگیران دراین‌باره اظهار می‌کند: از دوم شهریورماه و زمان بازگشایی بازارچه باجگیران تاکنون تراز تجاری آن مثبت بوده و فعالیتش رونق گرفته است، به‌طوری‌که از آن تاریخ تاکنون ۷۳۵ هزار و ۶۰۴ دلار کالا به وزن ۳۰۴ تن و ۶۱۸ کیلوگرم از این بازارچه صادرشده است که عمده آن فرش ماشینی، موکت، شوینده، منسوجات شامل حوله و روتختی و روفرشی، قابلمه و برخی مواد غذایی به میزان کاملاً محدود بوده است.

علی رحمتی، میزان واردات کالا به بازارچه مرزی باجگیران از دوم شهریورماه تاکنون را ۱۸۱ هزار و ۵۵۷ دلار به وزن ۴۰ تن و ۳۴۶ کیلوگرم ذکر و بیان کرد: همان شش قلم کالای وارداتی که دولت ایران برای مرزنشینان مجاز اعلام کرده و شامل روفرشی، پارچه متقال و لی و نخی، انواع حوله و پتوهای مسافرتی است، به بازارچه وارد می‌شود، که روزانه ۲۰۰ نفر و هر نفر تا سقف ۲۰۰ دلار می‌توانند از محل واردات کالا به بازارچه سود ببرند.

وی اظهار داشت: کل گستره بازارچه مرزی باجگیران حدود یک هکتار است که از این میزان دو هزار مترمربع توسط مرزنشینان در قالب ۳۴ غرفه اشغال‌شده که همه آن‌ها فعال است و با توجه به بازگشایی بازارچه باجگیران، هم‌اینک بیش از ۳۰۰ نفر متقاضی غرفه در بازارچه هستند که فضای لازم برای اختصاص به آن‌ها وجود ندارد، اگر هم هر یک از غرفه‌های موجود را به سه متقاضی اختصاص دهیم، بازهم تنها جوابگوی نیمی از متقاضیان خواهد بود.

مدیر بازارچه مرزی باجگیران گفت: غرفه داران بازارچه همه از اهالی باجگیران هستند، بیکاری در باجگیران بالا است، هنوز محدودیت‌های مرزی ترکمنستان در مرز باجگیران به‌صورت کامل برداشته نشده است که می‌توان با توسعه بازارچه و بازگشایی بخش کامیونی و مسافری گمرک، میزان بیکاری در این منطقه را کاهش داد.

محدودیت‌های تجاری

کاهش محدودیت‌های گمرکی ترکمنستان در مرز باجگیران، تنها به فعالیت در بازارچه مرزی آن اختصاص دارد و هنوز بخش تردد کامیونی و مسافری این گمرک با محدودیت مواجه است.

گفتنی است تاکنون ترکمنستان درهای مرزی خود را در اینچه برون، سرخس و لطف‌آباد به روی ایران گشوده و در باجگیران فقط بازارچه مرزی بازگشایی‌شده است، اما هنوز تردد کامیونی در مرز باجگیران انجام نمی‌شود و محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی ترکمنستان پابرجاست.

در همین راستا مسئول هماهنگی بازارچه‌های مرزی استانداری خراسان رضوی اظهار می‌کند: بازارچه مرزی باجگیران در ۲ سوی مرز ایران و ترکمنستان ۳۰ غرفه دارد که ۲۰ غرفه آن در بخش ایران بازار واقع‌شده است.

رضا حقیقی می‌گوید: تا پیش از شیوع کرونا ارزش مبادلات مرزی در بازارچه مرزی باجگیران کمتر از سه میلیون دلار بوده و اهمیت این بازارچه بیشتر اشتغال‌زایی محلی و مبادلات مرزی شامل اقلام مصرفی غیر یارانه‌ای است و جمعیت ترکمنستانی به‌عنوان گردشگر مایحتاج خود را از این پایانه تأمین کرده است.

وی هم‌چنین در خصوص موضوع «پذیرش خالی بار» از این مرز به‌عنوان پیشنهاد استان خراسان رضوی به وزارت راه و شهرسازی اعلام‌شده است تا در نشست کمیته مشترک اقتصادی دو کشور ایران و ترکمنستان مطرح شود که در صورت تحقق آن، موضوع به نفع تجار و بازرگانان هر دو طرف تمام خواهد شد.

حقیقی در تشریح این پیشنهاد گفت: بر اساس این طرح ناوگان حمل‌ونقل و ترانزیتی که برای را از ایران به سمت ترکمنستان می‌برد، وقتی خالی به ایران بازمی‌گردد دیگر مجبور نخواهد بود حتماً از مرز سرخس یا درگز وارد ایران شود بلکه می‌تواند از مرز باجگیران نیز استفاده کند که تحقق این مهم مصرف سوخت و قیمت تمام‌شده کالای صادراتی را کاهش خواهد داد.

وی افزود: اگر بتوان این پیشنهاد را در مرز باجگیران محقق کرد، روزانه حداقل ۳۰۰ خودرو وارد باجگیران می‌شوند و در رونق این منطقه تاثیر گذار خواهد بود.

ضرورت توجه به باجگیران

نماینده مردم قوچان و فاروج در مجلس شورای اسلامی نیز باتاکید بر این موضوع که زیرساخت‌های باجگیران بسیار ضعیف است اظهار می‌کند: قبل از مرز باید به فکر توسعه پشت مرز باشیم و الان منطقه باجیگران به شدت مظلوم واقع‌شده است البته در سفر فروردین ماه رییس جمهور به خراسان رضوی موضوع گاز کشی باجگیران مطرح شد که باوجود مرز مهم باجگیران وجود شهری ضعیف در منطقه قابل قبول نیست.

علی آذری با اشاره به اینکه از طریق مرز باجگیران پایتخت‌های ۲ کشور از مسیر زمینی به هم نزدیک می‌شوند و می‌توان ارتباطات بیشتری برقرار کرد یادآور می‌شود: مدیریت مرزها باید به گونه ای انجام شود که برای توسعه کشور راهگشا باشد و در همین راستا باید از ظرفیت مرز باجگیران در حوزه توسعه شهرستان قوچان و استان خراسان رضوی بهره گرفت.

وی ابراز می‌کند: یکی از موفقیت‌های دولت در حوزه روابط با ترکمنستان ورود به پیمان شانگهای بود که معتقدیم مرز باجگیران باب ورود کشور به پیمان شانگهای بوده است.

آذری افزود: قبلا دنبال پیمان های دیگری مثل برجام بودیم اما با رویکرد جدید دولت مبنی بر توسعه روابط با کشورهای همسایه و منطقه، توافق برای پیوستن به شانگهای محقق شد و همین موضوع اهمیت بازگشایی بخش تجاری و بازارچه مرزی باجیگران را دوچندان کرده است.

تاریخچه بازارچه رسمی

بازارچه مرزی باجگیران نیز به عنوان تنها بازارچه رسمی بین دو کشور ایران و ترکمنستان، به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال یافتن جمهوری های آسیای میانه در سال ۱۳۷۵ تاسیس شد، این بازارچه با بازارچه گودان در ترکمنستان به صورت کاملا مشترک و قرینه با غرفه ها و سطح دسترسی یکسان فعالیت دارند.

تاریخ مبادلات تجاری در باجگیران به زمان استقرار شوروی سابق بازمی گردد، پس از فروپاشی شوروی و استقلال ترکمنستان، فعالیت های صادراتی و ترانزیتی در باجگیران با ترکمن ها ادامه یافت اما دولت ترکمنستان در سال ۱۳۹۰ با استناد به پروتکل ۸ نوامبر ۱۹۶۸ میلادی برخی محدودیت های ترانزیتی در گمرک باجگیران ایجاد کرد و این موضوع مشکلاتی را در صدور کالا به ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه برای ایران به وجود آورد، که با شیوع کرونا در سال ۱۳۹۸، ترکمنستان محدودیت های جدیدی اعمال کرد و این وضعیت، گمرک و بازارچه باجگیران را عملا به حالت تعطیل درآورد.

گمرک و بازارچه باجگیران تا شهریور امسال تقریبا تعطیل بودند و تردد مسافری و کالایی زیادی در این دو بخش انجام نمی گرفت تا اینکه با رایزنی های دولت جمهوری اسلامی ایران و تلاش مسوولان، کشور همسایه به کاهش محدودیت های خود در مرز با ایران رضایت داد که این امر منجر به بازگشایی این بازارچه شد.

منبع: بازار

 استاندار خراسان شمالی با اشاره به مسافت نزدیک خراسان شمالی با استان آخال ترکمنستان، گفت: بازگشایی گذر مرزی بین این دو استان باعث کاهش هزینه‌های تجارت بین دو کشور می‌شود.

کشور ترکمنستان به عنوان کشوری دارای اشتراکات فرهنگی بسیار با ایران است که امیدواریم این نشست زمینه همکاری بیشتری را با خراسان شمالی فراهم کند.

استاندار خراسان شمالی ادامه داد: بخش تجاری دو طرف با اجرای تفاهم نامه امضا شده فیمابین دو کشور نقش مهمی در گسترش روابط دو کشور ایران و ارکمنستان بویژه گسترش، روابط تجاری خراسان شمالی با طرف ترکمنی دارند.

وی تصریح کرد: با توجه به میزان مسافت طی شده یک محصول از تولید کننده تا مصرف کننده و اثر آن در قیمت تمام شده، بازگشایی گذر مرزی در خراسان شمالی و کاهش مسافت تبادل تولیدات و محصولات خراسان شمالی و ترکمنستان به ویژه استان آخال به کمتر از ۳۰ کیلومتر نسبت به دیگر گذرهای مرزی موجود، نقش مهمی در کاهش هزینه‌های تولیدات تجار ایرانی و ترکمنی دارد که این موضوع نیز یکی از درخواست‌های مردم و تجار استان نیز می‌باشد.

حسین نژاد گفت: وجود منطقه ویژه اقتصادی و فرودگاه بجنورد، صنایع بزرگی همچون پتروشیمی، آلومینای جاجرم و فولاد هم می‌تواند دامنه همکاری‌های بیشتری را با ترکمنستان بویژه استان آخال فراهم آورد.

کاهش واردات و افزایش صادرات در گمرک اینچه‌برون

تحقق ترخیص ضمانتنامه‌ای کالا

مدیرکل گمرکات استان گلستان با اشاره به راه‌اندازی ایکس ری کامیونی در گمرگ اینچه‌برون، گفت: در ۵ ماهه نخست امسال شاهد رشد ۵۰ درصدی صادرات و کاهش ۹ درصدی واردات بوده‌ایم.

تا قبل از استقلال ترکمنستان، نام بندر ترکمن‌باشی، کراسنوودسک بود. این بندر در زمان اتحاد جماهیر شوروی بیشتر کاربرد نظامی داشت اما بعد از استقلال ترکمنستان، بندر مذکور تجاری شد و در چند مرحله بازسازی و توسعه یافت.

منطقه آوازه : مرکز گردشگری، تجارت و لجستیک

منطقه آوازه به عنوان یک منطقه گردشگری با جنبه‌های تجاری و لجستکی برای توسعه ترکمنستان و کل منطقه خزر ایجاد شده است. ساخت بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی کمک شایانی به منطقه آوازه خواهد نمود. بندری که با مهندسی مدرن و تاسیسات ارتباطی‌اش، شرایط را برای توسعه بلند مدت آن فراهم آورده است.

منطقه ملی گردشگری آوازه با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و همچنین شرکت های لجستیکی و بازرگانی معروف دنیا، مراکز تجاری‌ای را در این شهر بندری افتتاح کرده است و قرار است در آینده به مرکز اقتصادی این کشور تبدیل شود. افتتاح پایانه مسافربری این بندر باعث خواهد شد تا گردشگران و بازرگانان بیشتری به ترکمنستان و در عین حال به منطقه ملی گردشگری آوازه سرازیر شوند. هرچند که تاکنون از این پایانه صرفا جهت تعداد معدودی از اتباع در مسیر باکو و در قالب کشتی رو-رو استفاده شده که غالبا تجار محلی و رانندگان کامیون‌های بارگیری در این کشتی‌ها را شامل شده است و در سطح گسترده و کشتی‌های گردشگری مورد استفاده قرار نگرفته است.

توسعه بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی: پیوند لجستیک بین‌المللی

تا قبل از استقلال ترکمنستان، نام بندر ترکمن‌باشی، کراسنوودسک بود. از سال ۱۹۶۲ در این بندر تجهیزات بندری نصب شد. این بندر در زمان اتحاد جماهیر شوروی بیشتر کاربرد نظامی داشت. بعد از استقلال ترکمنستان، بندر مذکور وارد فاز تجاری شد و در چند مرحله بازسازی و توسعه یافته است. مهم ترین مراحل بازسازی آن سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۴ انجام گرفت.

با توجه به اینکه ترکمنستان در موقعیت جغرافیایی نسبتا مساعد اقتصادی قرار دارد، ساخت بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی تحت برنامه اصلی “توسعه بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی و ناوگان تجاری ترکمنستان تا سال ۲۰۲۰” توسط شرکت ترکی Gap Inşaat و با سرمایه‌ای در حدود ۱.۵ میلیارد دلار انجام شده است. عملیات نوسازی و تجهیز بندر ترکمن‌باشی به عنوان تنها بندر ترکمنستان در دریای خزر بر اساس فرمانی که در تاریخ ۲۹ می ۲۰۱۴ به امضای رئیس جمهور وقت این کشور رسید آغاز شد. این بندر که در سواحل دریای خزر ساخته شده است، دروازه دریایی جدیدی برای اقتصاد ملی این کشور و بخشی از منطقه خزر خواهد بود و به عنوان یکی از شریان‌های اصلی بخش ترانزیتی و تجاری ترکمنستان عمل می‌کند. ادغام این بندر با راه‌آهن و بزرگراه‌ها که به‌منظور ارسال آسان محموله‌های تجاری به مقصد نهایی پیش‌بینی شده است، دریچه حمل و نقلی و تجاری جدیدی را در شرق و غرب باز خواهد کرد و به تسریع حمل و نقل شمال-جنوب نیز کمک می‌کند.

به منظور ارائه خدمات سریع و مطمئن که هدف اصلی لجستیک است، ساختمان‌های اداری دولتی، بازرسی محموله‌ها، دستگاه‌های کنترل کننده مدرن، ماشین‌آلات بارگیری و تخلیه محموله در بندر تدارک دیده شده است. ساختمان‌های خدماتی و تأسیسات ساخته شده برای امور داخلی، مهاجرت، گمرک، همچنین ساختمان کنترل راه‌آهن در بندر، به طور قابل‌توجهی به تحویل سریع‌تر محموله‌هایی که باید به مقصد نهایی منتقل شود یاری ‌می‌رساند.

یکی از ویژگی‌های اصلی این بندر، وجود پایانه‌های اختصاصی‌ است که شامل: ۱. پایانه‌ عمومی حمل و نقل؛ ۲. پایانه فله؛ ۳. پایانه کانتینری (مخصوص کشتی‌های رو-رو جهت بارگیری کامیون‌ها و واگن‌ها) و ۴. پایانه پلی‌پروپیلن می‌شود. مجموعه پیشبینی شده برای تعمیرات کشتی در بندر مذکور بعنوان بخش لجستیکی و پشتیبانی حمل و نقل دریایی و رودخانه‌ای ترکمنستان سهم عمده ای در این بخش دارد. علاوه بر این، این تاسیسات به طور گسترده برای رفع نقص کشتی‌هایی که از مسیرهای دور می آیند استفاده می‌شوند. با راه اندازی بندر بین‌المللی ترکمن باشی، بیش از ۲۵۰۰ پست ایجاد شده است. راه اندازی چنین بندر دریایی جدیدی در سواحل خزر، به ارتقای سطح کیفی همکاری‌های اقتصادی و تجاری این کشور با آسیا و اروپا کمک کرده و فرصت‌های جدیدی را برای تنوع‌بخشی حمل و نقلی منطقه فراهم آورده است.

ویژگی‌های فنی و مهندسی بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی:

در این پروژه در ۸ حوزه مختلف کار انجام شده است. ۱. زیرساخت‌های عمومی‌بندر؛ ۲. پایانه مسافر؛ ۳. پایانه کانتینری؛ ۴. پایانه عمومی؛ ۵. پایانه‌بار فله؛ ۶. پایانه تعمیر کشتی‌های حمل قطار؛ ۷. توسعه پایانه پلی‌پروپیلن و ۸. کشتی سازی و تعمیر.

کلیه بناهای اداری و خدماتی ساخته شده در قلمرو بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی به شکل تلفیقی از مهندسی ملی و استانداردهای فنی و مهندسی بین‌المللی است. اطلاعات فنی این پروژه و ساخت و ساز آن به شرح جداول ذیل می‌باشد.

در این پروژه، لایروبی و تعمیق بستر دریا از ۲ متر تا ۸ متر از سطح آب برای اطمینان از نزدیک شدن کشتی‌‎ها به بندر انجام شده است. حدود ۱۰ میلیون مترمربع حفاری شده و یک خط لوله به جزیره مصنوعی متصل شده است. طول کل اسکله در بندر ۳۶۰۰ متر است. این طول برای کشتی‌های باری و مسافری که به بندر می‌رسند کافی است تا به آن نزدیک شوند و در حین عملیات تخلیه و بارگیری در آنجا منتظر بمانند.

ساختمان اداری بندر شامل: ۱. ارتفاع ۷۷.۲ متر ؛ ۲. دارای سیستم ردیابی حرکت صنعتی (سیستم رادار، سیستم هواشناسی، سیستم تماس رادیویی، مرکز امنیتی دوربین مدار بسته)؛ ۳. ساختمان اداری راه آهن و پارکینگ واگن (۴۵۰ واگن)؛ ۴. مرکز پزشکی، ایستگاه آتش نشانی و تصفیه آب، سیستم تصفیه آب سیار برای آب‌های کشتی‌های خالی، سیستم اطفاء حریق بندر؛ ۵. اسکله به طول ۲۲۵ متر و ۶. ایستگاه ترانسفورماتور ۱۱۰/۳۵ کیلو ولت برای تامین برق بندر می‌باشد.

پایانه مسافربری و خودرو در زمینی به مساحت ۲۳۰.۰۰۰ متر مربع واقع شده است. پایانه برای خدمات رسانی به ۳۰۰.۰۰۰ مسافر و ۷۵.۰۰۰ وسیله نقلیه در سال طراحی شده است. به منظور راحتی پایانه برای وسایل نقلیه و مسافران، ایستگاه قطار در یک طرف ترمینال و ایستگاه اتوبوس در سمت دیگر برنامه ریزی شده است. مرکز کنترل ویژه نیز برای وسایل نقلیه ساخته شده است.

ساختمان پایانه که با تمامی امکانات رفاهی برای سفر راحت مسافران طراحی شده است، ظرفیت ۸۰۰ مسافر را دارد. ۲۰ نقطه فروش بلیت، کنترل گذرنامه و ترخیص کالا از گمرک در آن قرار گرفته است. تجهیزات فنی و کنترل گمرکی نصب شده برای ارائه خدمات سریع به مسافران در محل ترخیص توسط شرکت‌های مطرح دنیا تولید شده است. یک هتل مدرن با ۵۰ تخت نیز در پایانه مسافربری و وسایل نقلیه ساخته شده است. مسافران و خدمه کشتی‌هایی که به بندر می‌رسند می‌توانند در هتل اقامت کنند.

یکی از مهم ترین پایانه‌های بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی، پایانه کانتینر است که از نظر امکانات در سیستم حمل و نقل و لجستیک در دنیای امروز بسیار مناسب است. همچنین کانتینرها در بزرگراه و راه آهن قابلیت حمل در بندر بین المللی ترکمن باشی خواهند داشت. پایانه کانتینری به صورت ۴۰۰.۰۰۰ TEU در سال طراحی شده است. طول اسکله ترمینال ۴۸۰ متر است.

جرثقیل‌های نصب شده برای بارگیری و تخلیه کانتینر در پایانه که از فناوری بالایی برخوردار و برای بارگیری و تخلیه کانتینرهایی با وزن و انواع مختلف طراحی شده‌اند. دو جرثقیل STS برای کانتینرهایی با وزن حداکثر ۴۰ تن طراحی شده است. کانتینرهای تخلیه شده از کشتی‌ها به منطقه عمومی‌کانتینر، واگن‌های راه‌آهن یا وسایل نقلیه کانتینری حمل می‌شوند. محوطه کانتینری برای ۹.۰۸۰ واحد جهت نگهداری کانتینرهای ورودی به پایانه در نظر گرفته شده است. این منطقه توسط ۲ کانتینر اِستکر خالی و ۶ کانتینر بارگذاری شده سرویس دهی می‌شود. مساحت کل پایانه کانتینری ۲۴۹.۰۰۰ متر مربع است.

همچنین در توسعه بخش‌های صنعتی و شیمیایی، تعداد زیادی تاسیسات صنعتی و شیمیایی با اهمیت بین‌المللی در ترکمنستان ساخته و به بهره برداری رسیده است. محصولات تولید شده در این تاسیسات عرضه کامل بازارهای داخلی این کشور را فراهم و بیشتر آنها به خارج از ترکمنستان صادر می‌شود. در حال حاضر بسیاری از محصولات مانند سیمان، اوره و پتاسیم به بازارهای خارج از کشور، از این بندر صادر می‌شود. ظرفیت سالانه پایانه‌بار فله برابر با ۳ میلیون تن است. تجهیزات لازم با فناوری‌های ویژه برای نگهداری غلات، خوراک، آرد، محصولات شیمیایی و سیمان در انبار پایانه نصب شده است.

پایانه عمومی‌برای محموله‌هایی طراحی شده است که نیاز به مراقبت خاصی ندارند. فضای باز پایانه از بخش‌های بیرونی و داخلی تشکیل شده است. در انبار سرپوشیده به مساحت ۲۶.۳۹۴ مترمربع، کالاهایی مانند پنبه و پارچه که در شرایط جوی آسیب می‌بینند نگهداری می‌شود. ۷۵.۰۰۰ متر مربع فضای باز پایانه برای فلزات و اجناس فلزی که تحت شرایط آب و هوایی آسیب نمی‌بینند، ایجاد شده است. این پایانه از طولانی‌ترین اسکله در بندر بین‌المللی ترکمنباشی بهره می‌برد. طول این اسکله ۶۲۵ متر است و برای بارگیری و تخلیه همزمان سه کشتی با ظرفیت ۵۰۰۰ DWT طراحی شده است. ظرفیت سالانه این پایانه ۴ میلیون تن است.

۶ جرثقیل در حال حرکت بر روی ریل‌های در ترمینال نصب شده است. علاوه بر این، برای بالا بردن محموله‌های فوق سنگین، دو جرثقیل با ظرفیت ۳۳۰ تن و یک جرثقیل چرخ دار با ظرفیت ۸۴ تن ایجاد شده است. به منظور جابجایی محموله‌ها، یک دستگاه خودروی سنگین با ظرفیت ۵۰۰ تن، هفت دستگاه تریلر ۶۰ تنی و ۹ دستگاه لیفتراک برقی در پایانه خدمات ارائه می‌دهند. یکی از ویژگی‌های مهم این تسهیلات این است که سیستم‌های کنترل و عملیات خودکار برای کنترل محموله‌های مختلف در حین بارگیری و تخلیه همزمان در ۴ کشتی جداگانه راه‌اندازی شده‌اند. این سیستم ها به اجرای روان و بی نقص کارها در پایانه کمک می‌کنند. مساحت کل ترمینال ۲۶۱.۰۰۰ متر مربع است.

یکی از تأسیسات مهم تولیدی در این بندر و در سطح منطقه‌ای و استاندارد بین‌المللی تأسیس شده است، مجتمع گاز شیمیایی است که برای تولید سالانه ۳۸۶ هزار تن پلی‌اتیلن و ۸۱ هزار تن پلی‌پروپیلن در شهرک کیانلی در سواحل دریای خزر طراحی شده است. این محصول جایگاه مهمی در فهرست فرآورده‌های نفتی تولیدی مجتمع پالایش نفت ترکمن‌باشی دارد. تقاضای زیادی برای این محصول در بازارهای جهانی وجود دارد. ۱۲۰.۰۰۰ تن پلی پروپیلن در سال از طریق توسعه پایانه از بندر حمل می‌شود. تمامی امکانات برای جلوگیری از آسیب دیدن پلی پروپیلن (ناشی از شرایط جوی) در پایانه فراهم می‌شود که اکنون ۶۲.۰۰۰ متر مربع مساحت دارد. در عین حال، جرثقیل‌های بندری ریلی فولادی با ظرفیت ۴۵ تن و زاویه چرخش ۱۷ متر، بارگیری و تخلیه را انجام می‌دهد.

ساخت”محوطه کشتی‌سازی و تعمیرات بالکان” در بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی، اولین گام در صنعت تعمیر و ساخت کشتی در این کشور است که کمک زیادی به اقتصاد ملی و بخش حمل و نقل دریایی و رودخانه‌ای ترکمنستان کرده است. ظرفیت تولید برای ساخت ۴ تا ۶ کشتی با فرآوری ۱۰.۰۰۰ تن فولاد طراحی شده است. این کارخانه تولیدی ظرفیت کامل تعمیر و نگهداری ۲۰ تا ۳۰ کشتی با فرآوری ۲.۰۰۰ تن سازه فولادی در سال را دارد.

شعار “بندر سبز – دنیای سبز” ترکمنستان برای بندر ترکمن‌باشی

پروژه بندر بین‌المللی ترکمن‌باشی با در نظر گرفتن استانداردهای بین المللی بعنوان بندر سبز اجرا شده است. به منظور حفظ محیط زیست دریای خزر، در هر پایانه تجهیزات پاکسازی زیست محیطی نصب شده است. علاوه بر این، تا حد امکان، تجهیزات قرار داده شده در داخل تأسیسات از فناوری‌هایی انتخاب شدند که با برق کار می‌کنند و زباله‌های مضری برای طبیعت تولید نمی‌کنند. یکی از کارهای جذابی که برای اطمینان از رعایت الزامات ایمنی زیست محیطی در دریای (غنی از گیاهان و جانوران) خزر انجام شده است، ایجاد اقامتگاه‌های ویژه برای پرندگان در کنار بندر بین‌المللی است. در این پروژه اقامتی، تالاب‌ها و باتلاق‌های موجود در مجموعه ذخیره‌گاه طبیعی خزر با تمامی امکانات رفاهی برای اسکان و تامین غذای هزاران پرنده از جمله فلامینگو، قو، اردک، حواصیل، پلیکان و سایر پرندگان فراهم شده است.

ساخت جزیره مصنوعی

این جزیره توسط شرکت “GAP Construction” با مواد لایروبی پروژه بندر دریایی ترکمنباشی ساخته شد. کار ایجاد جزیره در نوامبر ۲۰۱۴ آغاز و تا جولای ۲۰۱۶ ادامه یافت. برای ایجاد آن از ۱۱.۲۹۵.۸۷۱ متر مکعب مواد لایروبی استفاده شده است. همچنین ۱.۳۵۲.۹۴۱متر مکعب برای پر کردن دیوار دریا و ۹.۹۴۲.۹۳۰ متر مکعب لایروبی برای ایجاد محیط استفاده گردیده است. محیط‌های متنوعی برای جذب انواع پرندگان ایجاد شده است. برای پرندگان مختلف سکوها و میله‌‎های نشیمنگاهی ساخته و لانه‌های مصنوعی ایجاد گردیده است.