تاکید توکایف بر نقش ویژه ترانزیتی راه آهن قزاقستان-ترکمنستان-ایران
قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهوری قزاقستان در اجلاس سران کشورهای مستقل مشترک المنافع در سنت پترزبورگ بر اهمیت ویژه راه اندازی کریدور بین المللی شمال-جنوب بخصوص از طریق راه آهن قزاقستان-ترکمنستان-ایران تاکید کرد.
توکایف در این اجلاس تصریح کرد: «در این منطقه کریدور بین المللی شمال-جنوب از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در آن راه آهن قزاقستان-ترکمنستان-ایران نقش شریانی حمل و نقل مهمی دارد. می دانیم که روسیه نیز علاقه عملی به اجرای این پروژه نشان داده است. طبیعتا از این امر استقبال می شود.»
توکایف خاطرنشان کرد که ساز وکارها و قالب های همکاری جدید برای بهبود کارایی پروژه های حمل و نقل و لجستیک در فضای CIS و از طریق گذرگاه شمال – جنوب مورد نیاز است.
نشست غیررسمی سران کشورهای مستقل مشترک المنافع به ابتکار ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه اواخر هفته گذشته در سن پترزبورگ برگزار شد که در آن الکساندر لوکاشنکو، الهام علی اف، قاسم ژومارت توکایف، امامعلی رحمان، سردار بردی محمداف، صادیر جپاروف، شوکت میرضیایف سران کشورهای بلاروس، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان حضور یافتند.
در این اجلاس کشورهای مستقل مشترک المنافع ( CIS ) سیاست تعرفه ای راه آهن برای حمل و نقل کالا را در سال ۲۰۲۳ اتخاذ کردند.
پوتین رئیس جمهوری روسیه در این نشست یکی از زمینه های کلیدی همکاری بین کشورهای CIS را حفظ امنیت و ثبات در منطقه خواند.
وی گفت: متاسفانه، چالش ها و تهدیدها در این زمینه، در درجه اول از خارج، هر سال در حال افزایش است و باید بپذیریم که اختلافات بین کشورهای عضو مشترک المنافع نیز به وجود می آید
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان
جنگ اوکراین و تلاش ترکمنستان برای جایگزینی گاز روسیه در اروپا
از زمان حمله روسیه به اوکراین، اروپا قصد خود را برای تنوع بخشیدن به منابع گاز افزایش داده است و می کوشد جایگزینی برای روسیه پیدا کند و در این بحبوحه ترکمنستان می کوشد بازار گاز اروپا را هدف قرار دهد.
به نقل از پایگاه خبری ژئوپلتیک فیوچرز، ترکیه در حال تلاش برای تبدیل شدن به یک مرکز گاز طبیعی و مسیر عرضه جایگزین به اتحادیه اروپا از کشورهای غنی از منابع در قفقاز و اسیای مرکزی است.
براساس این گزارش، در جریان برگزاری نشست سه جانبه میان جمهوری آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان، آنکارا از تصمیم خود برای انتقال گاز ترکمنستان به غرب از طریق دریای خزر اعلام کردند.
ترکمنستان از زمان استقلال خود، با تکیه بر ذخایر عظیم گاز طبیعی خود کوشیده است رویکردی بی طرفانه اتخاذ کند.
این کشور سالهاست به دنبال دستیابی به بازارهای جدید صادراتی است و کاهش عرضه گاز روسیه به اروپا فرصت مناسبی را برای ترکمنستان به وجود آودر.
با این حال، ترکمنستان برای نیل به این هدف باید نخست زیرساخت های خود را برای صادرات گاز هدف قرار دهد.
در نشست سران جمهوری آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان که چهارشنبه (۲۳ آذرماه) با محور همکاری های انرژی برگزار شد به گفته منابع آگاه پیشنهاد اردوغان برای انتقال گاز طبیعی ترکمنستان از طریق ترکیه به اروپا نیز بررسی شد؛ ایده ای که رویای آنکارا برای بهره برداری از بحران گاز در اروپا را نشان میدهد.
ترکیه از آب گل آلود ماهی می گیرد؟
به گزارش ایرنا، نخستین نشست سه جانبه سران جمهوری آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان در شهر ترکمن باشی ترکمنستان برگزار شد که در این دیدار الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و سردار بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان در باره برای تقویت همکاری های بین دولتی از جمله در بخش های حمل و نقل، انرژی و تجارت بحث و گفت و گو کردند.
ترکمنستان میزبان نشست سه جانبه الهام علی اف، سردار بردی محمداف رئیس جمهور آذربایجان و رجب طیب اردوغان است و به نظر می رسد که اردوغان از این نشست برای طرح پیشنهاد خود استفاده خواهد کرد.
هنوز مشخص نیست چه زمانی انتقال این محمولهها بر اساس طرح پیشنهادی آغاز میشود و یا این که چنین ایدهای در کوتاهمدت تا چه اندازه از نظر فنی امکانپذیر است.
اما حمله اوکراین و تاثیر موجی آن بر بازارهای انرژی، بار دیگر بسیاری از پیشنهادها را درباره مسیرهای حمل و نقل انرژی که تا قبل از این بعید به نظر می رسید، مطرح کرده است.
ترکیه به دلیل موقعیت راهبردی خود در اروپا و آسیا و کنترل دسترسی به دریای سیاه تلاش می کند به یک مسیر کلیدی در ترانزیت انرژی تبدیل شود. این کشور به دنبال آن است که از پروژه های انرژی برای تقویت روابط و مناسبات اقتصادی و دیپلماتیک خود استفاده کند. همچنین تصمیمی برای افزایش دو برابری ظرفیت انتقال گاز خط لوله «ترانس- آناتولین» به ۳۲ میلیون مترمکعب اتخاذ شده است. این خط لوله به طول ۱۸۴۱ کیلومتر از جمهوری آذربایجان آغاز شده و پس از گذر از گرجستان در بخش اروپایی ترکیه پایان می کند.
اتحادیه اروپا با کاهش تامین گاز طبیعی روسیه که به افزایش قابل توجه قیمت های انرژی منجر شده مواجه است.
به نوشته بلومبرگ، در حالی جمهوری آذربایجان به انتقال گاز به اروپا ادامه می دهد منابع هنگفت گاز طبیعی ترکمنستان عمدتا مهار نشده اند. این کشور نتوانسته است گاز طبیعی خود را به اروپا بفرستد، زیرا توافق نامه هایی برای ارسال آن از طریق دریای خزر از طریق خط لوله صورت نگرفته است.
بر اساس آمارشرکت «بریتیس پترولیوم»، ترکمنستان یک سوم گاز تولیدی خود را به چین ارسال می کند و بقیه آن مصرف داخلی دارد و به روسیه تحویل داده می شود. ذخایر گازی ترکمنستان تقریبا یک سوم روسیه است و تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۳.۶ میلیارد متر مکعب بوده است.
به نوشته بلومبرگ، اردوغان روز ۱۴ دسامبر با رئیس جمهوری ترکمنستان و جمهوری آذربایجان در شهر تفریخی «آوازه» در ترکمنستان دیدار داشت.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان
ترکمنستان صادرات گاز طبیعی به چین را بیش از ۵۰ درصد افزایش داد
ترکمنستان صادرات گاز طبیعی به چین را بیش از ۵۰ درصد افزایش داد.
-حفظ موقعیت پیشرو در تامین گاز خط لوله به چین
خبرگزاری اورینت اعلام کرد: به گزارش تاس با استناد به اداره کل گمرک چین، ترکمنستان صادرات گاز طبیعی به چین را طی ۱۰ ماه سال جاری میلادی ۵۳ درصد افزایش داده است.
ارزش عرضه گاز طبیعی ترکمنستان به چین در ژانویه تا اکتبر ۲۰۲۲ میلادی بالغ بر ۸.۲۳ میلیارد دلار بوده است.
بنابراین، ترکمنستان همچنان به حفظ موقعیت پیشرو در تامین گاز خط لوله به چین ادامه می دهد. در رتبه دوم از نظر صادرات روسیه و پس از آن میانمار، قزاقستان و ازبکستان قرار دارند.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان
یک مؤسسه چینی: ترکمنستان به بزرگترین مرکز ترانزیت آسیا تبدیل میشود
یک مؤسسه تحقیقاتی چینی گزارش داد ترکمنستان در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین مراکز ترانزیتی در قاره آسیا است که حمل و نقل کالاهای صادراتی چین به اروپا و همچنین روسیه به هند را تأمین میکند.
موسسه بریفینگ چین گزارش داد ترکمنستان در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین مراکز ترانزیتی در قاره آسیا است که نیازهای حمل و نقل کالاهای صادراتی چین به اروپا و همچنین روسیه به هند را تامین میکند.
بر اساس این تحلیل، گسترش توان ترانزیتی جمهوری آذربایجان با احداث بنادر هوایی جدید و همچنین وجود بندر دریایی مدرن در ترکمنستان به ویژه در ترکمن باشی که دارای ارتباط ریلی حلقهای با تمام مناطق کشور و جمهوریهای همجوار به ویژه با ازبکستان است، میتواند این دو جمهوری را به شرق و غرب متصل کنند.
به طور متوسط، گردش تجاری بین ترکمنستان و جمهوری آذربایجان ۶۲۰ درصد افزایش یافته که نشان دهنده رشد روابط اقتصادی آسیای مرکزی و چین با بخش اروپایی این قاره است.
به نوبه خود، الحاق ترکمنستان به کریدور بین المللی شرق-غرب ، ترانزیت کانتینری از روسیه را فراهم میکند و نشان دهنده علاقه این کشور به بازار جنوب اروپا، به ویژه هند است.
طرف روسی بارها به لزوم پیوستن به بازار پرجمعیت و به سرعت در حال توسعه هند و پاکستان اشاره کرده است.
بانک تجارت خارجی روسیه از بانک رزرو هند اجازه افتتاح حساب به روپیه برای مشتریان روسی دریافت کرده است.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان
انعقاد قرارداد ترانزیت یک میلیون تن زغال سنگ از طریق مرز ریلی سرخس
سرپرست اداره کل گمرک سرخس در خراسان رضوی گفت: قرارداد ترانزیت یک میلیون تن زغال سنگ از کشورهای مستقل مشترک المنافع (سی آی اس) از طریق مرز ریلی سرخس ایران منعقد شد.
علی اکبر کیانی علیآباد اظهار کرد: قرارداد ترانزیت یک میلیون تن زغال سنگ از کشورهای مستقل مشترک المنافع (سی آی اس) از طریق مرز ریلی سرخس ایران منعقد شد.
سرپرست اداره کل گمرک سرخس در خراسان رضوی افزود: عمده زغال سنگی که قرار است از طریق ایران و مرز ریلی سرخس ترانزیت شود، متعلق به کشور قزاقستان است اما سایر کشورهای حوزه سی آی اس مانند روسیه نیز در این قرارداد حضور دارند.
وی گفت: یک نمونه بار در قالب چند واگن زغال سنگ تاکنون برای بررسی مسیر ریلی ایران از مرز سرخس عبور کرده و اکنون اقدامات برای اجرای قرارداد در حال انجام است و در آینده این محموله بزرگ از مرز ریلی سرخس وارد کشور می شود.
سرپرست اداره کل گمرک سرخس ادامه داد: مقصد اصلی محموله زغال سنگ صادراتی قزاقستان، کشورهای هند و پاکستان است و محموله پس از ورود به ایران از طریق ناوگان جاده ای و مرزهای زمینی جنوب غرب کشور به پاکستان وارد شده و همچنین پس از بارگیری در کشتی از طریق بنادر جنوبی به هند منتقل می شود.
کیانی افزود: تجارت خارجی شامل صادرات، واردات و ترانزیت کالا از گذرگاه های ریلی و جاده ای مرز سرخس با ترکمنستان طی هفت ماه گذشته به مرز ۱.۵ میلیون تن رسید که از این میان صادرات و ترانزیت به ترتیب ۱۳ و ۶۲ درصد افزایش داشته است.
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
پیشبینی درآمد ترانزیتی ۱۱ میلیارد دلاری کریدور شمال-جنوب
مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی ایران در پژوهشی در خصوص وضعیت حمل و نقل کشور، چالش های این بخش را به دو قسمت میان و کوتاه مدت تقسیم کرده است.
مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و کمیسیون حمل و نقل اتاق ایران در گزارشی درباره وضعیت حمل و نقل، ترانزیت و چالشهای این بخش اعلام کرد: چالشهای بخش حمل و نقل ایران به دو قسمت کوتاه مدت و میان مدت تقسیم میشود.
بر اساس اعلام مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران، چالشهایی مانند «نبود مرجع هماهنگ کننده ترانزیت در کشور»، «خود مالکی ناوگان حمل و نقل جاده ای» و «اتکای هزینههای جاری سازمانهای زیربخشی حمل و نقل به درآمدهای آنها» در دسته چالشهای کوتاه مدت قرار میگیرند.
چالشهایی مانند «نبود نهاد راهبر لجستیک در کشور»، «فرسودگی ناوگان حمل و نقل»، «وجود موانع در رقابتی شدن حمل و نقل ریلی و جاده ای»، «حکمرانی نامتوازن در بخش حمل و نقل کشور» و «ناکافی بودن زیرساختهای شبکه ریلی کشور» در دسته مشکلات میان مدت قرار میگیرند که برای مدیریت آنها به مجموعه اقداماتی در قالب برنامههای میان مدت نیاز است.
ترانزیت
این پژوهش در خصوص ترانزیت نیز میافزاید: در صورتی که همه مبادلات کشورهای کریدور شمال-جنوب و یک سوم مبادلات چین و اروپا از مسیرهای ایران انجام شود و میزان درآمد مستقیم حاصل از ترانزیت برای کشور را ۷۵ دلار برای هر تن در نظر بگیریم، به طور بالقوه امکان کسب درآمد ۱۱ میلیارد دلاری از این مسیر برای ایران وجود میداشت.
مرکز پژوهشهای اتاق ایران با اشاره به مشکلاتی در سر راه توسعه ترانزیت از جمله تحریمها، میافزاید در کنار تحریمها، ناهماهنگیهای داخلی هم در عدم توسعه ترانزیت مؤثر است.
لذا به منظور برطرف کردن این ناهماهنگیها پیشنهادهایی به این شرح قابل ارائه است:
– ایجاد نظام و متولی واحد برای بخش حمل و نقل کشور
– تجمیع وظایف حمل و نقلی در یک وزارتخانه؛
– ایجاد ستاد ترانزیت
– اصلاح احکام مرتبط با حمل و نقل در قانون تعزیرات حکومتی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز
– واگذاری نقش ویژه به گمرک
– به روز بودن رانندگان و شرکتهای حمل و نقل نسبت به قوانین و مقررات بین المللی
– اعتماد به شرکتهای بین المللی حمل و نقل
خودمالکی
بر اساس اعلام مرکز پژوهشهای اتاق ایران، تا پایان سال گذشته ۸۷.۹ درصد مالکیت ناوگان حمل و نقل باری کشور خودمالکی اعم از ملکی راننده و ملکی شخص دیگر و ۱۲.۱ درصد به صورت شرکتی اعم از ملکی شرکت یا مؤسسه و ملکی-شراکتی بوده است.
از مجموع ۳۶۵ هزار وسیله نقلیه عمومی باری ۳۲۱ هزار دستگاه خودمالکی و ۴۴ هزار دستگاه به صورت شرکتی تملک شده است.
برای ایجاد نظام شرکت مالکی در برابر خودمالکی پیشنهادهایی به این شرح قابل ارائه است
– جابجایی بار از طریق شرکتها نه راننده؛
– در نظر گرفتن امتیازات خاص برای شرکتها
– اصلاح قوانین مالیاتی در حوزه حمل و نقل
– تغییر سیاستها در جهت ایجاد شرکتها و تعاونیها
– شرکتها دریافت کننده تسهیلات باشند نه افراد حقیقی
– اعطای مجوز واردات کامیون به شرکتهای حمل و نقلی با قیودی
– استفاده از ظرفیت ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور
– اصلاح قوانین مالیاتی، قانون تعزیرات حکومتی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز
– ایجاد دیتاسنتر بار یا اطلس کشوری بار
بیشتر ۱۰ نهاد حمل و نقلی زیرمجموعه وزارت راه، زیان ده اند
در گزارش مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران ۱۰ نهاد به عنوان ساختار حوزه حمل و نقل تابعه وزارت راه ذکر شده که شامل:
– معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی
– سازمان هواپیمایی کشوری
– سازمان بنادر و دریانوردی
– سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای
– شرکت هواپیمایی جمهوری اسامی ایران
– شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران
– شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور
– شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران
– شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره)
– صندوق توسعه حمل و نقل کشور
بررسی منابع مالی سازمانها و شرکتهای زیرمجموعه نشان میدهد که این سازمانها و شرکتها عمدتاً به صورت درآمد –هزینه اداره میشوند؛ هرچند اکثر آنها زیان ده بوده و در قسمت تملک داراییهای سرمایهای به منابع عمومی وابستهاند.
نبود نهاد راهبر لجستیک در کشور
مرکز پژوهشهای اتاق ایران در بخش دیگری از این پژوهش به نبود نهادراهبر لجستیک در کشور اشاره و بیان میکند: طبق اطلاعات گزارش شاخصها و نماگرهای عملکرد لجستیک در سال ۲۰۱۸ متوسط شاخص لجستیک برای ۱۳ کشور منطقه که صادرات ایران به آنها از طریق جاده امکان پذیر است، معادل ۲.۵ است که این رقم از عملکرد ۱۱۴ کشور از ۱۶۰ کشور فهرست پایینتر است.
ایران با رتبه ۶۴ و شاخص ال پی آی ۲.۸۵ از تمامی کشورهای منطقه به جز ترکیه با شاخص ۳.۱۵ وضعیت بهتری دارد.
پیشنهادهایی به شرح زیر برای چالش ناهماهنگی و نبود راهبر لجستیک در کشور قابل طرح است
– ایجاد یکپارچگی و هماهنگی در همه مراحل لجستیکی
– ایجاد انسجام سیاستهای حمل و نقلی در مجموعه وزارت راه و شهرسازی
– کارکرد اختصاصی سازمانها و شرکتهای زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی
– ارتقای کارکرد کمیسیون ترابری
– تعیین اتاق بازرگانی به عنوان نهاد متولی لجستیک؛
– ایجاد شورای راهبری لجستیک
– فرهنگ سازی برای لجستیک
– تکمیل حلقههای لجستیک
فرسودگی ناوگان حمل و نقل
مطابق آنچه مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران منتشر کرده، ناوگان باری کشور در پایان سال ۱۴۰۰ به طور متوسط سن ۱۹.۳ سال را داشته است. وسایل نقلیه عمومی باری زیر یک سال ۱.۷ درصد ناوگان باری کشور و وسایل نقلیه عمومی باری بالای ۵۰ سال ۱.۲ درصد ناوگان باری کشور را تشکیل داده است.
یارانه پنهان سوخت در بخش حمل و نقل جادهای شامل بار و مسافر برای سال ۱۳۹۹ رقمی در حدود ۲۳۶ هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
پیشنهادهایی که برای نوسازی ناوگان مطرح است به این شرح است:
– نوسازی کامیونهای با بالاترین عمر، واردات کامیونهای زیر ۳ سال عمر و افزایش قیمت گازوئیل
– استفاده از قابلیت ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید
– اجباری شدن فیلتر دوده
– جلوگیری از تردد کامیونهای با عمر بالا مثلاً ۳۰ سال به بالا در جادههای کشور
– توسعه شرکت ملکی به جای خود مالکی
– از بین رفتن تفاوت قیمتهای داخلی و خارجی کامیون
– کمک گرفتن از بخش خصوصی
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان
عبور دومین قطار ترانزیتی روسیه از ایران
عبور دومین قطار ترانزیتی روسیه از طریق کریدور شمال-جنوب ایران
میعاد صالحی گفت: پس از هماهنگیهای صورت گرفته بین راهآهن دو کشور، قطار ترانزیتی تشکیل شده از ۳۷ واگن فلهبر محموله کود شیمیایی از مبدا کشور روسیه برای اعزام به بندر عباس از مرز ریلی سرخس وارد کشور شد.
مدیر عامل راه آهن گفت: این قطار ترانزیتی پس از خروج از روسیه با عبور از قزاقستان و ترکمنستان و طی مسافت بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر از مرز ریلی سرخس وارد کشور شده و روز جمعه ۸ مهر ماه حرکت در مسیر شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب ایران را آغاز کرده و پس از طی مسیر حدود ۱۶۰۰ کیلومتری در کشورمان به بندر شهید رجایی بندرعباس میرسد و محموله آن از بندرعباس با کشتی به کشور هند منتقل خواهد شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه مقصد این محمولهها، کشورهای هندوستان و آفریقای جنوبی است، گفت: عبور این قطار، سرآغازی برای ادامه این فرایند ارزشمند خواهد بود و با تثبیت کریدورهای عبوری از کشور، شاهد توسعه قابل توجهی در این مورد خواهیم بود.
- نوشته شده در : اخبار ترکمنستان
اعلام آمادگی ترکمنستان در همکاری با شانگهای در مسائل امنیتی و انرژی
رئیس جمهور ترکمنستان گفت: آماده همکاری با سازمان همکاری شانگهای در زمینه امنیت، انرژی و حمل و نقل هستیم.
«سردار بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان در سخنانی در نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند به عنوان مهمان افتخاری، آمادگی ترکمنستان را برای همکاری با سازمان همکاری های شانگهای در زمینه امنیتی اعلام کرد.
رئیس جمهور ترکمنستان خاطرنشان کرد: کشور ما آماده همکاری با سازمان همکاری شانگهای و ایجاد طرحهای تعاملی چند جانبه و انعطافپذیر در عرصه سیاست، امنیت، اقتصاد، تجارت و سرمایهگذاری و فرهنگی و بشردوستانه است.
رئیس جمهور ترکمنستان تاکید کرد ترکمنستان، سازمان همکاری شانگهای را یکی از مهمترین ارکان ثبات قاره می داند و آمادگی خود را برای برقراری گفت وگوی سیاسی و دیپلماتیک نزدیکتر و اساسی تر با این سازمان اعلام می دارد.
بردی محمداف از جمله زمینه هایی که ترکمنستان و سازمان همکاری شانگهای می توانند در آن همکاری کنند، مبارزه با تروریسم و افراط گرایی، جرائم سازمان یافته، قاچاق مواد مخدر و دیگر انواع فعالیت های غیرقانونی را نام برد.
بردی محمداف خاطرنشان کرد: ترکمنستان آماده گسترش جدی مشارکت تجاری و اقتصادی با سازمان است و برای این امر نه تنها فرصت های واقعی، بلکه یک ضرورت عینی نیز وجود دارد.
وجود منابع قدرتمند و پایگاه تولید در کشور ما و مجاورت جغرافیایی، امکانات توسعه یافته و تجربه تعامل در قالب های دوجانبه و چند جانبه که ما طی سالها بدست اورده ایم امروزه مساعدترین شرایط را برای ایجاد روابط پایدار بلندمدت در حمل و نقل، لجستیک، ارتباطات، انرژی فراهم می کند.
رئیس جمهور ترکمنستان تاکید کرد: ایجاد کریدورهای یکپارچه تجاری و اقتصادی در امتداد خط شرق-غرب، جنوب-شمال می تواند گواه این ادعا باشد.
به گفته وی، ترکمنستان آماده است تا در عمل موضوع تامین قلمرو و زیرساخت های خود را در راستای منافع سازمان همکاری شانگهای برای ایجاد مسیرهای ترانزیتی بین قاره ای و منطقه ای برای تامین کالا و خدمات مورد بحث قرار دهد.
به گفته بردی محمداف، مسیر دریای خزر با توجه به حضور بندر بزرگ و مدرن چند منظوره در شهر ترکمن باشی در سواحل ترکمنستان نقش مهمی را ایفا می کند.
رئیس جمهور ترکمنستان گفت: ما به مصلحت مشارکت سازمان همکاری شانگهای در تشکیل سیستم حمل و نقل و کریدورهای ترانزیتی و لجستیک در امتداد خط چین – آسیای مرکزی، دریای خزر – دریای سیاه ایمان داریم.
رئیس جمهور همچنین ابراز آمادگی کرد که همراه با طرف های ذیربط برای بهبود کارایی کریدور حمل و نقل بار از بنادر روسیه در بالتیک به پایانه های دریایی در خلیج فارس، و اقیانوس هند را فراهم می کند، همکاری کنند.
در همین راستا، رئیس جمهور ترکمنستان پیشنهاد کرد که برنامه ریزی پروژه های مشترک برای تنوع بخشیدن به منابع انرژی به منظور تامین نیازهای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و چشم انداز ورود به بازارهای خارجی آغاز شود.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان
۴ محور استراتژیک برای همکاری انرژی ایران و ترکمنستان
طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، در گام اول ایران باید برای واردات ۱۵-۲۰ میلیارد متر مکعب گاز مازاد ترکمنستان اقدام کند، عددی که معادل ظرفیت فعلی خطوط انتقال گاز بین دو کشور است.
کشور ترکمنستان دارای ذخایر عظیم گازی است و بخش مهمی از درآمدهای این کشور از منابع گازی تأمین میشود. نگاه به گاز در این کشور عمدتا شامل دو محور میشود: اولا گاز ابزاری برای ایجاد رفاه مردم است؛ بنابراین گاز در بخش خانگی ترکمنستان رایگان است.
ثانیا گاز از دو طریق پیشران توسعه کشور قلمداد میشود؛ از طریق فروش گاز به صورت غیرمستقیم به واحدهای صنعتی مصرفکننده گاز و از طریق صادرات مستقیم گاز با خط لوله با قیمت بسیار ارزان و صادرات حداکثری آن به منظور کسب درآمد بیشتر. به طور کلی از منظر تجارت گاز، راهبرد ترکمنستان عمدتا بر دو موضوع «متنوعسازی» سبد صادرات و «فروش در مرز خود» قرار دارد.
*صادرات گاز به ایران سودآورترین گزینه صادراتی ترکمنستان از منظر اقتصادی است
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با عنوان «ملاحظات و الزامات راهبردی تجارت انرژی ایران و ترکمنستان» با اشاره به ظرفیت همکاری ایران و ترکمنستان در حوزه انرژی عنوان کرده است: بررسی گزینههای تجارت گاز ترکمنستان نشان میدهد با توجه به مشکلات ترکمنستان برای اجرای خطوط لوله تاپی و ترانس کاسپین و همچنین تمایل این کشور به تنوع بخشی به مقاصد صادرات گاز خود علاوه بر روسیه و چین، ایران گزینهای مطلوبتر برای بازار گاز ترکمنستان خواهد بود. از طرف دیگر به دلیل نزدیکی مسافت انتقال گاز، صادرات گاز به ایران سودآورترین گزینه صادراتی ترکمنستان از منظر اقتصادی است.
همچنین از آنجا که ترکمنستان سیاست فروش گاز در مرز را دنبال میکند، ایران مطلوبترین مقصد صادراتی ترکمنستان خواهد بود. از سوی دیگر، ترکمنستان میتواند از طریق ایران به دیگر بازارها نظیر ترکیه، هند، پاکستان، عراق دست یابد، این درحالی است که مسیرهای جایگزین آن بسیار پرهزینه است.
با این وجود، باید توجه داشت که ترکمنستان در حال تنوع بخشی در گزینههای صادراتی خود است و ایران بایستی با سرعت بیشتری در مورد تعامل با این کشور در حوزه انرژی تصمیمگیری کند.
بر این اساس و با توجه به اینکه راهبرد کلان ایران بایستی تبدیل شدن به قطب (هاب) انرژی منطقه باشد، پیشنهاد میشود راهبرد کشور تعامل حداکثری با ترکمنستان به منظور واردات گاز از این کشور باشد. گفتنی است اگرچه معاوضه (سوآپ) گازی با این کشور برای احیای روابط دو کشور ضروری بوده است؛ اما با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور، راهبرد ایران بایستی مبتنی بر خرید و فروش گاز (واردات و صادرات) قرار گیرد.
*۴ محور استراتژیک برای همکاری انرژی ایران و ترکمنستان زیر ذرهبین
در ادامه پیشنهادهایی به منظور توسعه تعاملات ایران با ترکمنستان با تکیه بر تعاملات انرژی ارائه میشود:
الف) واردات حداکثری گاز از ترکمنستان: یکی از الزامات راهبرد تبدیل شدن ایران به قطب (هاب) انرژی منطقه، واردات گاز از کشورهای منطقه است. در این بین با توجه به ذخایر بالای گاز در ترکمنستان و کاهش هزینه گاز دریافتی به دلیل مسافت کم انتقال، واردات گاز از این کشور اهمیت راهبردی دارد. از این رو، ایران بایستی کل گاز مازاد ترکمنستان را وارد کند.
با توجه به دادههای بینالمللی، میزان تولید گاز طبیعی ترکمنستان در سال ۲۰۱۰ معادل ۴۰.۱ و در سال ۲۰۲۰ معادل ۶۶ میلیارد متر مکعب بوده است. این میزان در سال ۲۰۲۱ افزایش چشمگیری یافت و به ۷۹.۳ میلیارد متر مکعب رسید که بالاترین سطح نسبت به یک دهه گذشته بوده است.
مطابق پیشبینیها میزان تولید گاز این کشور در سال ۲۰۳۰ به ۸۹ میلیارد متر مکعب افزایش خواهد یافت که با فرض میزان مصرف ۵۱ میلیارد متر مکعبی، تا سال ۲۰۳۰، ۴۷ میلیارد متر مکعب ظرفیت مازاد صادرات گاز خواهد بود.
بر اساس بازارهای گاز ترکمنستان، در گام اول (میانمدت)، ظرفیت واردات به میزان ۱۵-۲۰ میلیارد متر مکعب برای ایران فراهم است که به معنای استفاده از حداکثر ظرفیت دو خط لوله فعلی بین دو کشور است.
همچنین با توجه به تحولات اخیر جنگ اوکراین، امکان واردات گاز روسیه از مسیر ترکمنستان با توسعه زیرساخت خط لوله وجود دارد. در گام دوم (بلندمدت) نیز ایران بایستی با حضور در توسعه میادین گازی ترکمنستان، همانند چین راهبرد توسعه میدان و خرید گاز از این کشور را دنبال کند و بر ظرفیت وارداتی خود بیفزاید.
ب) ترانزیت و معاوضه (سوآپ) فرآوردههای نفتی و پتروشیمی و استفاده از مشارکت بخش خصوصی در حوزه فرآوردههای نفتی و پتروشیمی: با توجه به موقعیت محصور در خشکی ترکمنستان، ایران میتواند اقدام به ترانزیت و سوآپ این محصولات مبتنی بر موقعیت جغرافیایی خود کند.
یکی از زیرساختهای مهم در این حوزه، مسیر ترانزیت شمال به جنوب ایران (از بندر چابهار به سرخس) است که فرصتهای مناسبی برای گسترش تعاملات و مبادلات تجاری میان دو کشور به ویژه فروش محصولات پتروشیمی این کشور فراهم میآورد. در این حوزه، میتوان از مشارکت بخش خصوصی نیز استفاده کرد.
ج) ایجاد اتاق تسویه دوجانبه: خرید متقابل یا تجارت دوجانبه علاوه بر ایجاد تعادل در تراز تجاری، میتواند ریسک تجارت خارجی در شرایط چالشهای بینالمللی را به شدت کاهش دهد. در همین راستا و به منظور توسعه تجارت دوجانبه، تشکیل اتاقهای تسویه در شرایط اعمال محدودیتهای بانکی، میتواند به عنوان کانال امن و بدون ارتباط با نظامهای مالی تحت کنترل غرب عمل کند.
علاوه بر آن، در صورت استفاده از این سیستم، تجارت بین کشورهای مختلف ارزانتر خواهد بود. استفاده از این روش موجب تسهیل و تنوع در روشهای پرداخت تجارت خارجی و کاهش ریسک ارزی کشور نیز میشود. درحال حاضر، بسیاری از کشورهای توسعهیافته و یا در حال توسعه از اتاقهای تسویه پایاپای تجاری در تجارت خارجی خود بهره میبرند.
اتاقهای تسویه پایاپای چین با روسیه، چین با گروه بریکس، ژاپن با چین، کشورهای حاشیه خلیج فارس با یکدیگر و چین، روسیه با ایتالیا، روسیه با برزیل، عربستان با چین و عربستان با هند ازجمله این اتاقهای تسویه به شمار میروند. با توجه به اینکه ایران واردات گاز از ترکمنستان دارد امکان ایجاد و توسعه اتاق تسویه بین دو کشور فراهم است.
د) صدور خدمات فنی و مهندسی به ویژه مشارکت در طرحهای پتروشیمی ترکمنستان: با توجه به کثرت منابع نفت و گاز در ترکمنستان اقتصاد این کشور به شدت در حال رشد است و طرحهای بزرگی در آن انجام شده و یا در حال انجام است.
از جمله این موارد میتوان به توسعه میادین نفت و گاز، توسعه صنعت پتروشیمی، توسعه خطوط لوله نفت و گاز، ساخت دهکده المپیک و فرودگاه عشقآباد اشاره کرد. گرچه مشارکت شرکتهای بینالمللی نظیر پتروناس مالزی، گازپروم روسیه و سیانپیسی چین در این طرحها بسیار زیاد بوده اما ایران حضور جدی و اثرگذاری در این عرصه نداشته است. با فعال شدن دستگاه دیپلماسی میان ایران و ترکمنستان، یکی از مسیرهای تعامل تجاری با این کشور، میتواند انتقال خدمات فنی و مهندسی باشد.
- نوشته شده در : اخبار اقتصادی ترکمنستان
عبور تجارت خارجی کشور با همسایگان از مرز ۲۰ میلیارد دلار
به گفته، سید روحالله لطیفی، سخنگوی گمرک، معادل ۵۷ درصد وزن و ۴۸ درصد کل تجارت خارجی کشور در پنج ماهه نخست سال جاری مربوط به مراودات تجاری با ۱۵ کشور همسایه بوده است.
سخنگوی گمرک با بیان اینکه تجارت خارجی کشور با همسایگان از مرز ۲۰ میلیارد دلار عبور کرده است، عنوان کرد که داد و ستد با همسایگان در پنج ماه نخست سال، نسبت به مدت مشابه، رشد ۲۴ درصدی را تجربه کرده است.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، سید روحاله لطیفی در خصوص تجارت با کشورهای همسایه گفت: تجارت خارجی غیرنفتی کشورمان در پنج ماه نخست امسال، ۵۸ میلیون و ۱۴۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۲ میلیارد و ۵۸۹ میلیون دلار بوده که از این میزان ۳۳ میلیون و ۳۳۳ هزار تن کالا به ارزش ۲۰ میلیارد و ۶۳۶ میلیون دلار بین ایران و ۱۵ کشور همسایه تبادل شده که ۵۷ درصد وزن و ۴۸ درصد ارزش تجارت خارجی کشورمان را به خود اختصاص داده است.
لطیفی در خصوص میزان صادرات به کشورهای همسایه گفت: از ابتدای سال تا پایان مرداد ماه، ۲۵ میلیون و ۳۹۸ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۱۰ میلیارد و ۷۲۳ میلیون دلار به کشورهای همسایه صادر شد که نسبت به مدت مشابه ۲۷ درصد افزایش داشته، این میزان کالای صادره، ۵۸ درصد وزن و ۵۱ درصد ارزش کل صادرات ایران در پنج ماه نخست امسال بوده است.
سخنگوی گمرک در خصوص واردات از کشورهای همسایه نیز توضیح داد: از ۱۴ میلیون و ۶۵ هزار تن کالای وارد شده به کشور، به ارزش ۲۱ میلیارد و ۶۶۵ میلیون دلار در پنج ماه نخست سال، ۷ میلیون و ۹۳۵ هزار تن کالا به ارزش ۹ میلیارد و ۹۱۳ میلیون دلار از کشورهای همسایه بوده که ۵۶ درصد وزن و ۴۶درصد ارزش واردات را به خود اختصاص داده که نسبت به مدت مشابه با رشد ۲۱ درصدی همراه بوده است.
لطیفی در خصوص میزان صادرات به کشورهای همسایه گفت : عراق با خرید ۸ میلیون و ۶۵۵ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۹۶۱ میلیون دلار (کاهش ۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته)، امارات با ۵ میلیون تن به ارزش ۲ میلیارد و ۷۸۱ میلیون دلار (رشد ۴۵ درصدی)، ترکیه با ۳ میلیون و ۶۸۲ هزار تن، به ارزش ۲ میلیارد و ۳۲۸ میلیون دلار (رشد ۱۱۰ درصدی)، افغانستان با یک میلیون و ۲۵۶ هزار تن به ارزش ۶۴۱ میلیون دلار (کاهش ۲۵ درصدی)، پاکستان با یک میلیون و ۷۸ هزار تن به ارزش ۴۷۵ میلیون دلار (رشد ۱۳ درصدی)، عمان با یک میلیون و ۲۱۹ هزار تن به ارزش ۴۵۲ میلیون دلار (رشد ۹۸ درصدی) و آذربایجان با خرید ۳۰۸ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۲۹۶ میلیون دلار (رشد ۸۴ درصدی)، هفت مقصد نخست کالاهای صادراتی ایران به کشورهای همسایه بودند.
وی افزود: روسیه با خرید ۴۱۷ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۲۹۱ میلیون دلار (رشد ۳۲ درصدی)، ترکمنستان با ۵۲۹ هزار تن به ارزش ۱۶۶ میلیون دلار (رشد ۴۲ درصدی)، ارمنستان با ۳۵۸ هزار تن به ارزش ۱۴۴ میلیون دلار (رشد ۴۴ درصدی)، کویت با ۲ میلیون و ۱۷۲ هزار تن به ارزش ۷۳ میلیون دلار (رشد ۳۹ درصدی)، قزاقستان با ۲۴۳ هزار تن به ارزش ۶۱.۲ میلیون دلار (کاهش ۳ درصدی)، قطر با ۳۷۵ هزار تن به ارزش ۵۱ میلیون دلار (کاهش ۱۳ درصدی)، بحرین با ۴.۲ هزار تن به ارزش ۳.۴ میلیون دلار (رشد ۴۰ درصدی) و عربستان با خرید ۳۷۶ تن کالای ایرانی به ارزش ۱۹۲ هزار دلار (رشد ۳۹۲درصدی) مقاصد هشتم تا پانزدهم صادراتی کالاهای ایرانی در بین همسایگان بودند.
سخنگوی گمرک در خصوص میزان واردات از کشورهای همسایه توضیح داد: امارات با فروش ۴ میلیون و ۶۰۳ هزار تن کالا به ارزش ۶ میلیارد و ۷۴ میلیون دلار (رشد ۱۳ درصدی) ، ترکیه با یک میلیون و ۱۶۳ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۱۶۶ میلیون دلار (رشد ۲۱ درصدی)، روسیه با یک میلیون و ۱۶۳ هزار تن به ارزش ۷۱۵ میلیون دلار (رشد ۵۰ درصدی)، پاکستان با ۳۸۳ هزار تن به ارزش ۴۲۹ میلیون دلار (رشد ۳۷۵ درصدی)، عمان با ۳۴۷ هزار تن به ارزش ۳۱۰ میلیون دلار (رشد ۵۳ درصدی)، قزاقستان با ۱۷۸ هزار تن به ارزش ۷۸.۴ میلیون دلار (رشد ۱۷۴ درصدی) و عراق با فروش ۵۴ هزار تن کالا به ارزش ۷۴ میلیون دلار (کاهش ۵۸ درصدی)، هفت کشور اول همسایه در فروش کالاهای مورد نیاز به ایران در بازه زمانی مدنظر بودهاند.
- نوشته شده در : اطلاعیه